Meckels divertikel

In de buikholte kunnen verschillende afwijkingen ontstaan. Ze kunnen aangeboren zijn of na geboorte ontstaan. De misvorming die het vaakst voorkomt is het Meckels divertikel. Dit is een aangeboren anatomische stoornis die voorkomt bij ongeveer 2% van de bevolking. Een divertikel is een uitstulping in de wand van een hol orgaan. Het komt het meest voor in het spijsverteringskanaal. Bij een Meckels divertikel is er sprake van een uitstulping in de dunne darm, en wel in het gedeelte dat kronkeldarm genoemd wordt. Deze uitstulping ligt ongeveer 1 meter voor de uitmonding in de blinde darm, de plaats waar de dunne darm overgaat in de dikke darm. Het heeft de vorm van een langwerpig zakje en is genoemd naar de anatoom en chirurg Johann F. Meckel (1781 1833), die in Halle leefde.

Wat is de oorzaak van een Meckels divertikel?

Een Meckels divertikel is het overblijfsel van een in de navelstreng verlopende, voor de geboorte aanwezige, verbinding tussen de kronkeldarm en de navel. Deze verbinding wordt ook wel dooierzakgang (ductus omphaloentericus) genoemd; normaal gesproken verschrompelt deze verbinding lang voor de geboorte. Stoornissen van dit ver schrompelingsproces kunnen verschillende misvormingen veroorzaken; één daarvan is het divertikel van Meckel.

Hoe wordt een Meckels divertikel behandeld?

Een Meckels divertikel wordt vaak door toeval ontdekt bij mensen die wegens verdenking op een ontsteking van de blinde darm geopereerd worden. Het divertikel wordt dan weggehaald omdat het nutteloos is en klachten kan geven. Wanneer vóór een operatie is vastgesteld dat er een ontstoken Meckels divertikel aanwezig is, dan kan in eerste instantie geprobeerd worden om complicaties tegen te gaan door een dieet dat rijk is aan ballaststoffen en waarbij zo weinig mogelijk gasvorming optreedt.

Wat kan men er zelf aan doen?
Tegen een Meckels divertikel kan men uiteraard zelf niets ondernemen. Het is immers een aangeboren anatomische afwijking. Bij hevige pijn in de onderbuik of in de buurt van de darmen, bij herhaaldelijk braken of wanneer er bloed bij de ontlasting zit, kan men beter een arts consulteren.

Wat doet de dokter?

De genoemde symptomen wijzen niet direct op het bestaan van een Meckels divertikel. Daarom moet de arts eerst achterhalen wat de oorzaak van de klachten is. Daartoe dient het maag darmkanaal grondig te worden onderzocht. Dat onderzoek vindt in een ziekenhuis plaats. Het onderzoek kan gebeuren met behulp van een endoscoop of door contrastmiddel in het maag darmkanaal te brengen, waarna er röntgenfoto’s van de darm worden gemaakt. Wanneer er daarbij een Meckels divertikel wordt ontdekt, wordt afhankelijk van het ziektestadium met één van de beschreven behandelingsmethoden begonnen.

De uitstulping kan tot verschillende complicaties leiden.
* De uitstulping kan gaan ontsteken.
* Er kan een zweer ontstaan.
* De ontsteking of zweer kan een bloeding veroorzaken.
* De kronkeldarm kan verdraaid en afgekneld worden.
* De kronkeldarm kan instulpen in de dikke darm (invaginatieileus).

Deze complicaties veroorzaken hevige pijn, braken, inwendige bloedingen en bloed bij de ontlasting.