Acupunctuur

In het begin van de jaren zeventig, precies 700 jaar nadat Marco Polo zijn reis naar het Oosten had gemaakt, legde de toenmalige president van de Verenigde Staten een bezoek aan China af. James Reston, die als journalist van de New York Times de presidentiële stoet begeleidde, moest plotseling een blindedarmoperatie ondergaan. Om zijn herstel te bespoedigen pasten de Chinezen met succes acupunctuur op hem toe. Goed nieuws reist snel en niet lang daarna kwamen nieuwe groepen doktoren naar China om daar in verwondering te aanschouwen hoe men daar bij belangrijke en grote operaties alleen van zorgvuldig geplaatste naalden gebruik maakt om de patiënten te ‘verdoven’. Toen werd acupunctuur pas echt groot nieuws!

Hoewel acupunctuur bij een selecte groep mensen in het Westen reeds bekend was, ontstond er daarna een ware rage. Patiënten gingen op zoek naar acupuncturisten, en deskundigen op het gebied van de gezondheidszorg waren op zoek naar iemand die hen kon opleiden. Acupressuur, een techniek die van dezelfde uitgangspunten gebruik maakt, maar inplaats van naalden vingerdruk gebruikt, werd in die dagen minstens net zo populair. Tegenwoordig is acupunctuur een van de bekendste en meest effectieve, eigentijdse geneeswijze. De techniek is bekend over de hele wereld en de opleidingsinstituten, die vroeger alleen in het Oosten te vinden waren, staan nu ook in Europa, Amerika en Australië.

Het klinisch en wetenschappelijk bewijs Acupunctuur is een onderdeel van een allesomvattende medische wetenschap die reeds duizenden jaren heeft overbrugd en van geslacht op geslacht is overgegaan. Maar is het effectiever dan andere holistische therapieën? Het is voor zover het de benadering van de patiënt betreft geenszins uniek, net zo min als het gebruik van naalden bij verdovingen. Reeds meer 100 jaar geleden gebruikte men al hypnose als verdoving. Maar zowel Chinese als Westerse onderzoeken hebben aangetoond dat acupunctuur veel en veel meer inhoudt dan alleen pijnbestrijding. Het is niet alleen een veilige methode, zolang deze door deskundigen wordt uitgeoefend, maar de acceptatie, ook klinisch, is groot.

De Wereld Gezondheids Organisatie heeft een lange lijst van medische indicaties gepubliceerd die met acupunctuur te genezen zijn, waaronder chronische ademhalingsstoornissen zoals voorhoofdsholteontsteking en astma, afwijkingen aan zenuw en spierstelsel zoals hoofdpijnen en rugklachten, spijsverteringsstoornissen, zoals gastritis en colitis, en menstruatieproblemen. Hierbij zijn nog niet opgenomen de gevallen die ontstaan door emotionele en geestelijke problemen, verkeerde gewoonten en allerlei verslavingen.

Gedurende de laatste 30 jaar hebben de Chinezen boeken vol bewijsmateriaal geschreven die aantonen dat acupunctuur wel degelijk effectief is. Ze laten zien dat zelfs darmfuncties, vaatverwijdingen, bloeddruk en veranderingen in het hartritme te beïnvloeden zijn. Een rigoreus onderzoek in het Westen is pas na 1970 op gang gekomen en sinds die tijd is acupunctuur één van de meest onderzochte gebieden in de aanvullende gezondheidszorg.

Veel van deze research heeft zich gericht op de pijnbestrijding. Er was zelfs een therorie die suggereerde dat het aanbrengen van de naalden het zenuwstelsel zou blokkeren, waardoor de oorspronkelijke pijnsignalen niet meer tot de hersenen zouden doordringen. Een andere theorie stelde vast dat het inbrengen van de naalden het endorfine systeem zou activeren, hetgeen erop neerkomt dat door een overproduktie van endorfine (een natuurlijke, door de hersenen geproduceerde pijnstiller) vanzelf de pijnbestrijding op gang zou komen.

De oosterse leer van het heelal (kosmologie)

De geschiedenis van de acupunctuur in de Oriënt gaat 3000 jaar terug, maar misschien is acupunctuur nog wel ouder en bestaat de geneeswijze al 5000 jaar. In de tijd dat filosofische stromingen als het Taoisme en het Confucianisme ontstonden, kwamen ook de verwante medische benaderingen tot ontwikkeling.

De Chinezen waren naarstig op zoek naar een rationele en allesomvattende theorie over ziekte en gezondheid. De basis die men had gevonden was bekend, dit was de ‘balans’. Er werd geconcludeerd dat in het universum alles geregeerd werd door een natuurlijke kracht of energie, en omdat de mensen bij dit universum horen, was die theorie dus ook op hen van toepassing.

Een harmonieus samenspel met de natuur geeft dus gezondheid, en disharmonie betekent ziekte.

Natuurlijke energie is geen mythisch of materialistisch begrip, doch bestaat uit een samenspel van verschillende dingen, zoals motivatie, beleving, optreden, gevoelens en daden. Ze zijn de etiketten die we zouden plakken op wat wij noemen onze instelling, onze persoonlijkheid en de wijze waarop wij op de wereld om ons heen reageren. De basis-energie wordt door de Chinezen als Yin en Yang omschreven, de beroemde tegenstellingen die de hele cultuur beheersen. Yin en Yang zijn krachten van energie die het hele leven van een mens beheersen.

Yin wordt gezien als kou, rust, geen weerklank vinden, passiviteit, duisternis, naar binnen gericht, afglijden en voeding.

Yang wordt geassocieerd met warmte, stimulatie, beweging, opwinding, licht, expansie, op anderen gericht zijn en voortschrijding. Soms wordt gezondheid ook beschreven als een ander samenspel, namelijk dat van de vijf elementen: vuur, aarde, metaal, water en hout. Vuur betekent warmte en bezieling en de beweging is opwaarts. De aarde geeft ons stabiliteit en eten en werkt als een anker. Metaal heeft structuur, maar in gesmolten toestand is het vervormbaar. Water verzacht en verlicht, de beweging is neerwaarts. Hout is kracht en groei en heeft flexibiliteit. Het samenspel van de natuurlijke krachten, of we dat nu Yin en Yang noemen of ‘de vijf elementen’, creëren de vitale levensenergie, die door de Chinezen ‘Chi’ of ‘Qi’ genoemd wordt.

Als Chi harmonieus is dan is men gezond en als het verstoord is, dan is of wordt men ziek. De primaire zorg van de Chinese geneeskunde beslaat het hele ’terrein’ van de menselijke persoonlijkheid en het lichamelijke ‘Chi’. Een behandeling wordt dat ook op ‘de hele mens’ gericht inplaats van een speciaal deel van het lichaam. De Chinezen geven met deze benadering aan dat ze de belangen van ‘de hele mens’ dienen.

De uitdaging van de therapeut is dan ook het leren begrijpen en veranderen van de complete mens. Is het te warm? (Yang), te koud? (Yin), te assertief? (Yang), te passief? (Yin), te vochtig? (een soort Yin), te winderig? (een soort Yang), te veel metaal? te veel aarde?