Tandsteen

Schraap met je vingernagel over de binnenkant van één van je kiezen. Kijk naar je vinger. Zie je dat witte goedje onder je nagel? Dat is tandplak.

Plak is een kleverig laagje van levende en dode bacteriën, dat zich afzet op je tanden. Als tandplak niet wordt verwijderd, krijgt het de kans te verharden – 50 procent binnen 48 uur – en wordt in 12 dagen tijd letterlijk steenhard: het bekende tandsteen.

Er zijn verschillende redenen waarom je beide vormen van tand aanslag wilt vermijden. Door tandsteen en -plak gaan je tanden er vies uitzien, vies aanvoelen en vies ruiken.

Genoeg? Er is nog meer: aanslag van tandsteen en plak op je tanden en tandvlees, kan leiden tot nog lelijker tandproblemen zoals tandvleesontsteking en paradentose.

Tandsteen kun je niet zelf verwijderen. Het hecht zich vast als een mossel op een schip en vereist dus professionele hulp. Maar tandplak kun je wel makkelijk zelf verwijderen. En door de plak van je tanden te halen, voorkom je ook veel tandsteen. Veeg dus je vinger schoon en lees verder.

Tandsteen

En poetsen maar. Beschouw je tandenborstel als je zwaard en plak als de vijand die je uit je slot wilt sabelen. De wrijving van een tandenborstel verhindert de aangroei van bacteriële tandplak, tenminste als je het goed doet. En de meeste mensen doen het niet goed.

Op en neer en van links naar rechts is niet zoals het moet. Draai je borstel zo dat de haartjes in een hoek van 45 graden staan ten opzichte van de raaklijn tussen de tand en het tandvlees. Maak nu zacht kleine, cirkelvormige bewegingen met je borstel over niet meer dan één of twee tanden tegelijk.

Val in de rug aan. De achterkant van je onderste tanden is waar zich het makkelijkst plak vormt. De nadruk bij het poetsen ligt te vaak op de makkelijk bereikbare bovenste tanden, die natuurlijk voor een verblindende glimlach moeten zorgen. Terwijl de tandvlakken die in contact komen met de tong en de wangen worden verwaarloosd. En daar moet je nu juist je inspanningen concentreren.

Twee minuten is het minimum om je tanden een goede beurt te geven. De meeste mensen poetsen snel hun glimlach op, terwijl de overige tanden nauwelijks een borstel te zien krijgen. Studies hebben uitgewezen dat de meesten van ons ongeveer 30 seconden per keer poetsen. Tandartsen daarentegen, toch de specialisten die het het snelst zouden moeten kunnen, nemen 2 tot 4 minuten tijd om hun tanden te poetsen!

Doe het ’s avonds. Laat het afval van een hele dag niet de nacht doorbrengen in je mond. Als je maar één keer per dag kunt poetsen, doe het dan ’s avonds, anders geef je de tandplak 8 uur ononderbroken de tijd om zich vast te zetten.

Koop een passende borstel. Denk kleinschalig als je een tandenborstel kiest. Je moet immers alle vlakken van je tanden kunnen bereiken, ook die helemaal achteraan in je mond. Met een grote borstel poets je niet sneller en kom je niet in de kleine hoekjes en kiertjes waar de bacteriën zich het liefst schuilhouden.

Met zachte, afgeronde haren. Zachte nylonhaartjes zijn milder voor het tandglazuur en net zo meedogenloos voor plak. De haartjes kunnen beter afgerond zijn in plaats van recht afgesneden. Recht afgesneden haartjes zijn vaak scherp en kunnen in je tandvlees snijden.

Hou je borstel vast als een pen. Finse onderzoekers hebben aangetoond dat een pennengreep in plaats van de meer algemene tennis-racketgreep, tot minder tandvleesbeschadiging leidt en toch de tandplak verwijdert.

Tandzijde. Wat de bestrijding van tandplak betreft, is het gebruik van tandzijde belangrijker dan de borstel. Maar je moet het wel goed doen. Neem ongeveer 45 centimeter tandzijde en wikkel het ene uiteinde rond de middelvinger van de ene hand, het andere om dezelfde vinger van de andere hand, zodat er tussenin zo’n 2 a 3 cm overblijft. Beweeg de tandzijde voorzichtig heen en weer terwijl je het tussen twee tanden trekt. Zodra de tandzijde het tandvlees raakt, vouw je het in een C-vorm om de ene tand en trek je het tussen het tandvlees en de tand tot je enige weerstand voelt. Vouw de tandzijde vervolgens op dezelfde manier om de andere tand. Schraap met de tandzijde omlaag op de bovenste tanden en omhoog op de onderste.

Doe het zachtjes. Auw. Niet zo wild met die tandzijde op je tandvlees. Doe het zachtjes en neem de tijd.

Tandzijde is tandzijde. Elk type tandzijde dat je goed vindt is goed. Met of zonder smaaktoevoeging, al dan niet met was behandeld, garen of lint. Het maakt niet echt uit watje kiest. Misschien dat lint beter geschikt is voor mensen met spleetjes tussen de tanden en dat smaaktoevoeging een iets frisser gevoel geeft.

Poets met zuiveringszout. Zuiveringszout is een ouderwets middeltje dat echt werkt. Doop je tandenborstel rechtstreeks in de doos of meng een theelepeltje zuiveringszout met een snuifje keukenzout in een kopje. Maak je tandenborstel nat en poets.

Gebruik water alleen Laat een lege tube tandpasta je niet weerhouden je tanden te poetsen. Maak je borstel nat en ga de plak te lijf.

Wees inventief. Ontbijt in Brussel, lunch in Milaan, bagage in Lissabon. Geen excuses! In uiterste nood kun je gewoon naaigaren als tandzijde gebruiken.

En Spoelen maar. Loop na elke maaltijd, vooral in situaties waarin je geen tandenborstel kunt meenemen, even naar het toilet en spoel je mond met water. Dat verwijdert het vuil en bespaart je genante opmerkingen als “er zit nog wat spinazie tussen je tanden”.

Maak je eigen mondspoelmiddel. Een mengsel van gelijke delen water en 3%-waterstofperoxide is een prima mondspoelmiddel.

Onthul de naakte waarheid. In de meeste apotheken vind je speciale tabletten die laten zien hoe doeltreffend de plak is aangepakt. Deze tabletten bevatten een kleurstof, die de plak die na het poetsen nog op je tanden zit doet verkleuren. Kauw op het tablet en inspecteer je tanden in de spiegel. De kleur zal het donkerst zijn tegen het tandvlees, waar de tandaanslag het dikst is. Poets opnieuw en concentreer je de volgende keren vooral op deze plakgevoelige plaatsen.

Maak zelf een plakopspoorder. Smeer eerst je lippen in met vaseline om verkleuring te voorkomen. Neem vervolgens een theelepel voedingskleurstof in je mond, spoel het rond en spuw uit en spoel. Kijk waar de tandplak zit, die verkleurd is door de kleurstof. Poets en concentreer je de volgende keren op deze verkleurde plaatsen.

Kaas boven kaas. In plaats van chips kun je beter kaas snoepen. Onderzoekers ontdekten dat het eten van 5 gram kaas vóór de maaltijd de zuurproductie van plak uitschakelt. Je moet wel oude kaas nemen, bijvoorbeeld cheddar. Waarom? De precieze werking is niet bekend. Het zou kunnen dat kaas als een soort buffer optreedt. In elk geval werkt jonge kaas niet. Het moet dus iets zijn dat plaatsvindt tijdens het rijpingsproces, maar men is er nog niet achter wat dat dan wel is. Oude kaas – “hoe geuriger, hoe beter” – werkt het best.

Suikervrije kauwgom als laatste hap. Ais het niet mogelijk is na de maaltijd te poetsen, stop dan een kauwgom in je mond om je tanden te reinigen. Neem natuurlijk suikervrije kauwgom en kauw zo’n 20 minuten na elke maaltijd of een tussendoortje. Tijdens het kauwen zal het speeksel je tanden schoonwassen en het zuur in de plak neutraliseren voor het je tanden aantast. Door het kauwen kunnen ook etensresten loskomen die tussen je tanden zitten.

Poets elektrisch. De klassieke, trillende tandenborstel heeft afgedaan. De elektrische tandenborstels van de nieuwe generatie hebben haartjes die roteren terwijl de houder onbeweeglijk blijft. Ze werken net als de borstels die tandheelkundigen gebruiken en zijn ideaal voor mensen met artritis of een handicap die hen verhindert goed te poetsen met een gewone borstel. Onderzoek wijst tevens uit dat deze nieuwe borstels niet minder dan 98,2 procent van de tandplak verwijderen, tegenover slechts 48,6 procent als je met de hand borstelt.


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips