Hiel

De hiel is het achterste deel van het achterste voet-wortelbeentje dat met de omringende weke delen op de grond steunt. Bij de normale loopbeweging raakt na het naar voren zwaaien van het been de hiel het eerst de grond, waarna de voet verder wordt afgewikkeld. Bij het neerkomen op de hielen na een sprong zonder voldoende doorveren in o.a. de knieën loopt men gevaar op verschijnselen veroorzaakt door voortplanting van de schok langs de wervelkolom tot in de hersenen. Deze verschijnselen betreffen doorgaans in hoofdzaak prikkeling van de oogzenuw waardoor lichtverschijnselen (‘sterretjes’) worden gezien of tijdelijke blindheid optreedt. Ook wordt een lichte tijdelijke pijn in het hoofd gevoeld.

De hiel draagt bij het staan vrijwel het gehele lichaamsgewicht. Een deel wordt door hef-boomwerking op de voorvoet overgedragen. Het weefsel tussen bot en voetzool bevat daarom veel veerkrachtige collageenvezels.

Hielbeen

Hielbeen is het achterste voetwortelbeentje. Het sprongbeen (talus) vormt met het hielbeen het bovenste spronggewricht en het scheepvormig beentje (os naviculare), het hielbeen en het sprongbeen vormen samen het onderste spronggewricht. Aan het achterste stuk van het hielbeen zit de achillespees vast. Het hielbeen kan breken bij sprongen van grote hoogte en in zeldzame gevallen kan er een zgn. hielspoor op groeien dat pijn in de hiel veroorzaakt.

Hielbeenbreuk

(calcaneusfractuur), ontstaat meestal door een val van grote hoogte (glazenwassers). Soms breekt het achterste deel van het hielbeen af, soms ook ligt de breuklijn meer naar voren. In het laatste geval wordt meestal het onderste spronggewricht uitgeschakeld. Het onderste spronggewricht is het gewricht tussen het hielbeen, het sprongbeen en het scheepvormige been van de voetwortels (zie Gewrichten). De verschijnselen zijn sterke zwelling, bewegingsbeperking, sterke drukpijnlijkheid en daardoor ook onmacht om te staan. Bij een breuk van het achterste deel van het hielbeen is er meestal sprake van afscheuring door de krachtige trek van de achillespees. Dat is de pees van de kuitspieren. De behandeling is afhankelijk van de vorm van de breuk en van de voorkeur van de chirurg. Een keus wordt gemaakt tussen langdurige rust in een gipsverband of een drukverband, of een operatie.

Hielspoor

Hielspoor is doorgaans stekende pijn onder een of soms beide hielen. De pijn doet zich uitsluitend voor bij druk op die plaats, zonder bekende aanleiding en zonder zichtbare afwijkingen. Meestal heeft de patiënt deze klacht al jaren. Op de röntgenfoto blijkt er meestal een puntige botuitwas (spoor) te bestaan.

Het is een vrij zeldzame maar hardnekkige afwijking. Hoewel er in vele gevallen een verband bestaat tussen de klachten en de aanwezigheid en de grootte van de spoor, kunnen ook afwijkingen van de omringende weefsels dezelfde klachten geven.

Een plaatselijke injectie met een verdovende stof doet de pijn verdwijnen. Meestal verdwijnen de klachten ook wanneer de pijnlijke plaats met een steunzool ontlast wordt. Bij blijvende klachten gaat men soms over tot verwijdering van de spoor.