Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG)

In de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) staat aan welke regels beroepsbeoefenaren zich bij hun zorgverlening moeten houden. De belangrijkste doelstelling van de wet is het scheppen van voorwaarden voor het bevorderen en bewaken van de kwaliteit van de beroepsbeoefening in de individuele gezondheidszorg. Daarom bevat de wet bepalingen over zaken als titelbescherming, registratie, voorbehouden handelingen en tuchtrecht.

De Wet BIG is een kaderwet, die alleen de grote lijnen aangeeft; de nadere uitwerking zal plaatsvinden via Algemene maatregelen van bestuur (AMvB).

Via de Wet BIG worden nu enkele medische beroepen bij wet geregeld, namelijk arts (bijvoorbeeld huisarts en medisch-specialist), tandarts, apotheker, fysiotherapeut, verloskundige en verpleegkundige. Waarschijnlijk per 1 april 1998 vallen ook de gezondheidszorgpsycholoog (een nieuwe opleiding hiertoe wordt binnenkort gestart; in de overgangsperiode kunnen reeds werkzame psychologen die aan bepaalde eisen voldoen, ook dit predikaat verwerven) en de psychotherapeut hier onder. Dat betekent dat de titels van deze beroepsbeoefenaren wettelijk beschermd zijn. Een beroepsbeoefenaar mag zo’n titel alleen voeren als hij of zij zich heeft laten inschrijven in het BIG-register dat de Inspectie voor de gezondheidszorg namens de minister van VWS bijhoudt. Registratie vindt alleen plaats met het diploma van een opleiding die aan bepaalde eisen voldoet. Bovendien is er per beroep een omschrijving van het terrein waarop de hulpverlener deskundig is. Alleen geregistreerde personen vallen onder het wettelijk tuchtrecht. Bij het BIG-register kunt u nagaan of een beroepsbeoefenaar geregistreerd is en of hem door een tuchtcollege beperkende maatregelen zijn opgelegd.

Voor enkele voornamelijk paramedische beroepen komt er ook een – lichtere – regeling, bij Algemene maatregel van bestuur. Bijvoorbeeld voor logopedist, mondhygiënist en diëtist. In de AMvB wordt het deskundigheidsgebied omschreven en de opleiding geregeld. Wie aan de gestelde eisen voldoet, mag de opleidingstitel voeren. De overheid zal voor deze beroepen geen register aanleggen, maar wellicht zullen de beroepsorganisaties dat zelf doen.

Belangrijk zijn ook de ‘voorbehouden handelingen’. Bepaalde handelingen die, als ze worden uitgevoerd door ondeskundigen, een aanmerkelijk risico met zich meebrengen voor de gezondheid van de patiënt mogen nu alleen worden uitgevoerd door wettelijk bevoegde beroepsbeoefenaren. U kunt denken aan verloskundige handelingen, catheterisaties, elektroshocks en puncties. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen zelfstandig bevoegden en niet zelfstandig bevoegden. Per categorie voorbehouden handelingen geeft de wet aan welke groep beroepsbeoefenaren zelfstandig bevoegd is; die hulpverleners mogen de handeling op eigen gezag, zonder opdracht van een ander, verrichten. Denk aan een arts, tandarts of verloskundige. Daarnaast zijn er de onzelfstandig bevoegden – zoals een radiodiagnostisch laborant, een verpleegkundige, een verzorgende of een helper in een kinderdagverblijf – die diezelfde handelingen wel mogen uitvoeren, maar alleen als zij aan bepaalde voorwaarden hebben voldaan. Zo moet de opdracht voor de handeling zijn gegeven door een zelfstandig bevoegde (die zonodig aanwijzingen geeft en zorgt voor toezicht en tussenkomst), die heeft vastgesteld dat de opdrachtnemer bekwaam genoeg is om de handeling naar behoren uit te voeren.

Een arts kan zelfstandig een maagsonde bij een patiënt inbrengen, maar als diens gezondheidstoestand stabiel is, kan hij dit ook door een verpleegkundige laten doen. Een huisarts mag een ervaren wijkverpleger wekelijks intramusculaire injecties laten geven en een arts mag zijn assistente de opdracht geven om een griepvaccinatie te geven.