Middelen tegen wormen

In het verleden was een geslaagde behandeling van ingewandswormen in hoge mate afhankelijk van het volgens schema strikt toepassen van bepaalde geneesmiddelen tezamen met ‘uithongeren en purgeren’. De oorzaak hiervan was dat de gebruikte middelen voor de patiënt en de wormen ongeveer even giftig waren. De moderne geneesmiddelen tegen worminfecties hebben een meer of minder specifieke werking op de wormen en zijn dus voor de patiënt zelf minder giftig dan voor de wormen.

Er zijn veel soorten wormen bekend. Worminfecties komen veelvuldig voor, met name in de tropische landen. Voor een goede behandeling van een worminfectie is het noodzakelijk te weten om welke worm het gaat: de tegenwoordig gebruikte middelen zijn zoals gezegd veelal specifiek tegen bepaalde wormsoorten gericht. Aan de hand van de wormeitjes en larven in de ontlasting kan men nagaan welke worm de boosdoener is. Overigens zijn worminfecties niet beperkt tot de darmen. Ook in lever en spieren kunnen ze optreden. De worminfectie die in Nederland het meest voorkomt, is die van de aarsmade (Enterobius vermicularis). Deze infectie is uiterst besmettelijk. De behandeling dient dan ook altijd het gehele gezin te omvatten en gepaard te gaan met hygiënische maatregelen. Infecties met aarsmaden verlopen soms ongemerkt, maar vaak komt jeuk voor, met name ’s nachts rond de anus.

Behalve de aarsmaden komen in Nederland ook onder meer voor: de spoelworm (Ascaris lum-bricoides), de zweepworm en verschillende soorten lintwormen. Spoelworminfecties veroorzaken buikpijn, gebrek aan eetlust en diarree. Zweepworm- en lintwormin-fecties daarentegen geven vaak geen enkel verschijnsel. Aarsmadeninfecties worden bij voorkeur behandeld met mebendazol (Vermox): één tablet, en na 14 dagen nog éèn tablet. Dezelfde dosering wordt voor kinderen gebruikt, omdat dit middel niet of nauwelijks vanuit de darmen wordt opgenomen in het bloed. Mebendazol heeft vrijwel geen bijwerkingen, maar kan lichte bijverschijnselen zoals buikpijn, diarree en hoofdpijn veroorzaken.

Ook voor zweepworm- en spoelworminfecties is mebendazol een zeer werkzaam middel. De dosering is dan echter anders, namelijk drie dagen lang tweemaal daags één tablet. Voor lintworminfecties is niclosamide (Yomesan) het aangewezen middel.

Hoewel er nog veel andere wormmiddelen voor behandeling van bovenvermelde infecties bestaan en in gebruik zijn (geweest), moeten deze als verouderd worden beschouwd.