Wondinfecties

Ieder mens heeft wel eens een wond, zoals een schaafwond of een snee. Meestal genezen deze wondjes probleemloos en snel. Maar als er bacteriën in de wond terechtkomen, kan er een (gevaarlijke) wondinfectie ontstaan. Hierbij is de wond ontstoken. Waardoor ontstaat een wondinfectie? Waaraan herken je een wondinfectie? En hoe kun je de infectie behandelen?

Meestal wordt een wondinfectie veroorzaakt door bacteriën die van nature ook op onze huid voorkomen. Vaak zijn dit stafylokokken en streptokokken. Normaal zijn deze bacteriën niet schadelijk. Echter, als de bacteriën zich dieper in de huid binnendringen, kunnen ze zich vermeerderen. Dit leidt tot een wondinfectie.

Hoe ontstaat een wondinfectie?

De meeste wonden genezen zonder problemen. Het natuurlijke afweersysteem is namelijk zo ontwikkeld dat het zichzelf beschermt. Echter, sommige wonden kunnen door diverse factoren sneller ontstoken raken. Elke wond kan ontstoken raken, maar bij een bij- of steekwond is de kans op een wondinfectie net iets groter. De infectie ontstaat dan doordat bacteriën van een spijker, dier of een doorn de huid binnendringen. Hoe langer het duurt voordat een wond wordt schoongemaakt, hoe groter de kans op een infectie.

Ontstoken wond na operatie

Een ontstoken operatiewond wordt ook wel een postoperatieve wondinfectie, oftewel een POWI, genoemd. Het is één van de meest voorkomende complicaties bij mensen die net een operatie hebben gehad in het ziekenhuis. Als je een operatiewond hebt, is de beschermlaag van je huid stuk. De bacteriën kunnen dan dieper de huid binnendringen en een infectie veroorzaken. De Staphylococcus aureus bacterie is één van de belangrijkste veroorzakers van een wondinfectie na een operatie. Zo’n 30 tot 40 procent van de Nederlanders draagt deze bacterie bij zich. De Staphylococcus aureus bacterie bevindt zich vooral op de huid en in de neus. De bacterie veroorzaakt maar heel zelden ernstige infecties. De kans op een infectie is dan ook klein, maar de gevolgen zijn wel groot. Bij prothese operaties wordt vooraf een antibiotica-houdende zalf voorgeschreven aan de patiënten. Ook moeten ze zich wassen met speciale doekjes. Hiermee wordt het risico op een wondinfectie nog meer verkleind.

Hoe herken je een wondinfectie?

Je kunt een ontstoken wond herkennen aan de volgende verschijnselen:

• Een zwelling rondom de wond
• Pijn op de plek van de wond
• Roodheid op de plaats van de wond
• Een kloppend gevoel op de plek van de wond
• Rode kring rondom de wond
• Pusvorming
• Wondgeur: de wond stinkt
• Gezondheidsklachten als koorts of een rillerig gevoel

Hoe controleer je of je een ontstoken wond hebt?

Heb je een wond en wil je weten of deze ontstoken is? Dan kun je deze eerst zelf controleren. Dit doe je door middel van de volgende stappen:

• Was je handen grondig met antibacteriële zeep
• Bekijk de wond goed: verwijder eerst alle pleisters en het verband
• Controleer of de wond rood of gezwollen is: bekijk of de wond roder en dikker is dan de dag ervoor. Als de wond erg rood en dik is, kan dit een teken zijn van een wondinfectie.
• Ga na of de pijn erger is geworden: als de plek meer pijn doet of meer klopt, kan dit een symptoom zijn.
• Controleer of er geel of groen pus uit de wond komt: als er pus of troebel vocht uit de wond komt, kan dit duiden op een infectie. Neem dan contact op met je huisarts.
• Bekijk of er pus rondom de wond is: als je opmerkt dat er pus onder de huid of rondom de wond is, kan dit ook een symptoom zijn van een infectie.

Heb je de wond geïnspecteerd? Verschoon deze dan met steriel verband of een nieuwe, schone pleister.

Welke groepen lopen sneller een wondinfectie op?

Mensen met een zwakker of slecht werkend immuunsysteem lopen vaak sneller een wondinfectie op dan mensen met een sterk immuunsysteem. Dit komt, omdat iemand met een zwakker immuunsysteem vaak een verminderde bloedcirculatie heeft. Zo komen wondinfecties vaker voor bij mensen met diabetes mellitus, spataderen, obesitas, eetstoornissen, perifere vaatziekten en de ziekte van Raynaud.

Hoe wordt een wondinfectie behandeld?

Vermoed je dat je een ontstoken wond hebt? Dan is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts. Een wondinfectie moet snel en goed worden behandeld, omdat deze anders meer schade kan aanrichten aan je lichaam. De infectie kan zich namelijk uitbreiden.

Antibiotica

Voordat de arts je medicijnen voorschrijft en een behandeling start, bekijkt deze eerst hoe de wond is geïnfecteerd. Dit kan op één plek zijn, maar ook op meerdere plekken op de huid. Als de infectie slechts op één plek voorkomt, wordt de ontsteking meestal behandeld met antibiotica die op de huid wordt aangebracht. Als de ontsteking op meerdere plekken voorkomt, is het vaak nodig om een orale antibioticakuur te volgen.

Als de infectie erg groot is dan is het soms nodig om het dode weefsel en het pus af te voeren. Pus en dood weefsel vertragen het genezingsproces en hierdoor zal de antibiotica ook minder efficiënt werken. Meestal verzorgt de arts de ontstoken wond met antimicrobieel verband en zilververband.

Hoe voorkom je een wondinfectie?

Natuurlijk kun je wondinfectie niet altijd voorkomen als je een (operatie)wond hebt. Wel zijn er aantal dingen die je kunt doen om het risico op een infectie te verminderen:

• Was en droog je handen goed na toiletbezoek
• Kom niet met je handen aan de wond
• Doe verband op de wond als deze open is
• Verwissel het verband als het aan de buitenkant nat is

Wanneer de arts waarschuwen?

Heb je een wondje of een operatiewond? Waarschuw dan de arts bij de volgende klachten:

• De wond wordt rood
• De wond en de huid rondom de wond wordt warm
• De wond doet pijn
• De wond gaat weer open
• Er komt vocht uit de wond
• Je krijgt koorts

Ben je gebeten door een hond of een ander dier? Ga dan direct naar de huisarts. Je loopt dan namelijk het risico op rabiës of tetanus. Je hebt dan antibiotica nodig of een tetanus en/of rabiës prik.