Struma

Het woord struma betekent letterlijk krop, een zwelling in de hals. Het wordt gebruikt bij een grote verscheidenheid van afwijkingen. Wel gaat deze toestand altijd gepaard met een vergroting van de schildklier. Deze vergroting kan een kleine knobbel zijn, maar ook een algehele zwelling van beide schildklierkwabben.

De vergrote schildklier kan een normale hoeveelheid, een minder dan normale hoeveelheid en een meer dan normale hoeveelheid schildklierhormoon produceren. In zeldzame gevallen groeit de schildklier rond de luchtpijp, die daardoor nauwer wordt. Deze schildkliervergroting kan slikklachten veroorzaken. Het is eigenlijk verbazend dat struma in het algemeen weinig klachten veroorzaakt. Als iemand een drukgevoel heeft op de keel of een brok in de keel, wordt dat ongemak meestal veroorzaakt door emotionele spanning.

De meest voorkomende oorzaak van struma was vroeger jodiumgebrek in het voedsel, in gebieden waar de grond te weinig jodium bevatte. Struma kwam veel minder voor na de invoering van keukenzout met toegevoegde jodium; de samenstelling van het voedsel is van dien aard dat iemand die geen gejodeerd keukenzout gebruikt en niet voldoende brood eet, dat met gejodeerd bakkerszout is bereid, een jodiumtekort kan krijgen.

Eenvoudig struma

Dit struma wordt gekenmerkt door een zacht aanvoelende vergroting van de gehele klier. Het komt nog al eens voor tijdens de zwangerschap en bij jonge volwassenen, hoewel het tegenwoordig betrekkelijk zeldzaam is. Als dit struma zo groot wordt dat het ontsierend wordt, kan schildklierhormoon worden gegeven om het kleiner te laten worden.

Ziekte van Graves

Bij de ziekte van Graves, ook de ziekte van Basedow genoemd, bestaat er meestal een geringe algehele zwelling van de schildklier; de klier kan echter heel groot worden. Dit komt door overmatige stimulatie van de klier.

Knobbelig struma

Een adenoom is een opeenhoping van min of meer normaal schildklierweefsel dat is afgekapseld van de rest van de klier. Een adenoom kan als een knobbel te voelen zijn. Een enkele maal produceren één of meer adenomen grote hoeveelheden schildklierhormoon, waardoor hyperthyroïdie optreedt. Zelden zal een schildklierknobbel de luchtpijp (trachea) gedeeltelijk dichtdrukken, waardoor ademhalingsmoeilijkheden kunnen ontstaan die oppervlakkig gezien op astma lijken.

Schildklierkanker

Kanker van de schildklier groeit meestal langzaam. Het komt iets meer voor bij mensen die bestralingstherapie in het halsgebied hebben gehad. De gebruikelijke vormen zijn het papillaire en het folliculaire type. De papillaire vorm neigt ertoe zich in de lymfknopen in de hals te verspreiden. Het folliculaire type kan uitzaaien naar de longen en andere verder weg gelegen delen van het lichaam.

Schildklierkanker begint als een klein knobbeltje en kan niet worden onderscheiden van een adenoom. Als vermoed wordt dat een knobbel kwaadaardig is, kan met een naald wat weefsel worden verwijderd voor microscopisch onderzoek. Hoewel dit onderzoek niet altijd een duidelijk antwoord zal geven op de vraag of de knobbel kwaadaardig is, is de verkregen informatie vaak wel geschikt om te beslissen over de vraag of de knobbel moet worden weggenomen. Als de knobbel bij operatie kwaadaardig blijkt te zijn (de patholoog kan de chirurg binnen enkele minuten vertellen of een knobbel kwaadaardig is of niet) zal de chirurg de schildklier in bijna alle gevallen geheel wegnemen. Onder bepaalde omstandigheden kan na de operatie als aanvulling nog radio-actief jodium worden gegeven. Ook van schildklierhormoon wordt aangenomen dat het de groei van de achtergebleven kankercellen vertraagt.

Medullair schildkliercarcinoom

Dit is een zeldzame vorm van schildklierkanker. De cellen van dit gezwel maken het hormoon calcitonine. De voortgang van de tumor kan worden gevolgd door het meten van het calcitoninegehalte in het bloed. Het medullaire schildkliercarcinoom komt vaak voor bij leden van hetzelfde gezin en iemand die dit heeft kan ook een feochromocytoom hebben.

Lymfocytaire thyroïditis

Deze vorm van struma wordt ook wel de ziekte van Hashimoto genoemd, naar de Japanse patholoog die de ziekte heeft beschreven. In dit geval is een abnormaal antilichaam er de oorzaak van dat de schildklierfunctie achteruit gaat – dit leidt tot hypothyroïdie. De klier is gewoonlijk matig vergroot en voelt aan als rubber. Gewoonlijk zal behandeling met schildklierhormoon het struma iets doen slinken, zodat geen operatie nodig is. Dit is één van de meest voorkomende schildklierziekten die gepaard gaan met een afgenomen schildklierfunctie. Onderzoek van het bloed naar antilichamen is nuttig bij het stellen van de diagnose, die gewoonlijk met een naaldbiopsie (via een dunne naald afgenomen weefsel) zal worden bevestigd.

Subacute thyroïditis

Dit is een weinig voorkomende ziekte waarbij de schildklier pijn doet die erger wordt bij slikken. De klier is licht vergroot en erg gevoelig. Er kan een speciaal onderzoek, de bezinkingssnelheid van de rode bloedcellen, worden gedaan. In geval van subacute thyroïditis kan de bezinkingssnelheid erg hoog zijn en kunnen de waarden van het schildklierhormoon hoog of laag zijn.

De schildklier is gewoonlijk binnen enkele maanden weer normaal. Aspirine kan vaak de symptomen helpen bestrijden, hoewel de dokter bij meer uitgesproken klachten ook corticosteroïden (bijnierschorshormoon) kan voorschrijven.


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips