Nervi craniales

De twaalf nervi craniales of hersenzenuwen lopen vanuit de hersenen naar de spieren en de hoofdhuid, de hals en nek en via de nervus vagus (zwervende zenuw) en de nervus accessorius naar vele andere belangrijke lichaamsonderdelen. Deze zenuwen komen voort uit de pons Varolii, de grote hersenen, het medulla oblongata (verlengde merg) en het bovenste deel van het ruggenmerg, tussen de eerste paar ruggenwervels.

De eerste vier nervi craniales zijn:

de nervus olfactorius (I), die in het neusslijmvlies uitkomt en voor de reukzin zorgt;
de nervus opticus (II) die zich vertakt in het netvlies en zorgt voor het gezichtsvermogen; de nervus oculomotorius (III),
de oogspierzenuw in de pupil en de ciliairspier en de nervus trochlearis (IV), de zenuw in de bovenste schuine oogspier.

De volgende hersenzenuw is de nervus trigeminus (V) die uit drie delen bestaat: het opthalmische (oog), het maxillaire (bovenkaak en gezicht), en het mandibulaire deel (onderkaak, tong, oor en slaapstreek). De zesde, zevende en achtste zenuwen zijn de nervus abducens (in de buitenste rechte oogspier), de nervus facialis (in de aangezichts- en oorspieren) en de nervus acusticus (gehoor- en evenwichtszenuw). De nervus glossopharyngeus (IX) bestrijkt de keel, tong en oorspeekselklieren. De nervus vagus (X) kent veel vertakkingen die zich uitstrekken tot in belangrijke organen als het hart, de longen en de maag. De nervus accessorius (XI) vertakt zich in de hals en keel, waaronder de keelholte en de lymfeknopen in de hals. De nervus hypoglossus (XII) loopt naar de tongspier.