Hartspierziekte

Het hart is een ongeveer vuistgrote spier, die een voor het hele lichaam unieke structuur heeft. De afzonderlijke spiervezels zijn onderling sterk met elkaar verweven en de celwanden zijn sterk doorlaatbaar. Op grond daarvan kunnen de impulsen die de hartslag veroorzaken, zich heel snel uitbreiden. Tevens is het hart niet zonder meer afhankelijk van zenuwimpulsen ‘van buiten’. Het beschikt over een eigen impulscentrum (sinus knoop), dat met een eigen ritme impulsen geeft en het hart doet kloppen.

Welke aandoeningen kunnen de hartspier aantasten?

Onder de aandoeningen van de hartspier (cardiomyopa thieën) verstaat men een aantal aangeboren of verworven ziekten, die kunnen leiden tot een verdikking (hypertrofische cardiomyo pathie) of een afbraak (con gestieve cardiomyopathie) van de hartspier of tot een vermindering van de soepelheid en een toenemende verstijving van de ventrikelwanden van het hart (restrictieve cardiomyopathie).

Hypertrofische cardiomyopathie
Doorgaans wordt de oorzaak gevormd door ontstekingen of overbelasting, maar de aandoening kan ook erfelijk zijn. Soms blijkt het hart ook hypertrofisch of verdikt te re belasting door het bedrijven van prestatiesport of door zwaar lichamelijk werk gedurende langere tijd.

Gebrek aan zuurstof
Vaak wordt het dikker worden van de spier versterkt door reeds bestaande hartafwijkingen zoals klepgebre ken of vaatverwijdingen, alsook door aandoeningen van de bloedvaten. In principe zou de verdikking van de spier ongevaarlijk zijn, omdat deze meestal ontstaat door een overigens normale vergroting van de spiercellen. Het probleem is echter dat de krans slagaderen van het hart niet meegroeien en zodoende de zuurstofvoorziening van de hartspier op den duur in de knel kan komen. Daarom treden bij een hypertrofisch hart dezelfde klachten op als bij angina pectoris: beklemmend gevoel op de borst, benauwdheid, hartkloppingen en een doffe pijn die van het midden van de borst kan uitstralen naar de hals, de kin, de rug of de armen.

Medicijnen of operatie
Over het algemeen wordt iemand met een hypertrofisch hart met medicijnen behandeld. In sommige gevallen kan echter een harttransplantatie worden overwogen.

Congestieve cardiomyopathie
Deze meest voorkomende vorm van een hartspieraandoening ziet men vooral bij mannen. De oorzaak ervan is meestal niet duidelijk, maar wel is bekend dat het door gebruik van alcohol verergert. Deze aandoening is te herkennen aan de symptomen die ook kenmerkend zijn bij insufficiëntie en ritmestoornissen van het hart: benauwdheid, naar adem snakken, hartjagen, dikke enkels, moeheid en in sommige gevallen pijn op de borst en bloed opgeven. Bij de behandeling worden normaal gesproken dezelfde medicijnen gebruikt als die die werkzaam zijn tegen hartinsufficiëntie of ritmestoornissen, bijvoorbeeld digitalis en diuretica (urineafdrijvende middelen).

Harttransplantatie

Bij een hartspieraandoening kunnen zich in het hart bloedstolsels vormen. Omdat daardoor gevaar voor een embolie bestaat, worden doorgaans medicamenten voorgeschreven die de bloed stolling afzwakken. Acetyl salicylzuur, beter bekend als pijnstiller onder de fabrieks naam Aspirine, is voor dit doel geschikt gebleken. Congestieve cardiomyopathie is een ernstige ziekte die vaak tot de dood leidt. In sommige gevallen, voor opgesteld dat de patiënt tegen zo’n zware ingreep is opgewassen, is een harttransplantatie te overwegen.

Restrictieve cardiomyopathie

Deze vorm van een hartspieraandoening is relatief zeldzaam en wordt meestal veroorzaakt door ontstekingen van het hart of treedt op als complicatie na een operatieve ingreep aan een hartklep. De aandoening wordt gekenmerkt door ademnood, snelle vermoeidheid en de symptomen die men ook ziet bij insufficiëntie of hartklepgebreken. Vooral bij kinderen kan deze ziekte snel tot de dood leiden. De behandeling bestaat naast diuretica uit middelen die het hart versterken.