Coarctatio aortae

Coarctatio aortae wil zeggen dat de grote lichaamsslagader of aorta over een kleine afstand sterk vernauwd is. Deze vernauwing zit meestal na de afsplitsing van de slagaderen naar de armen en het hoofd. Dit houdt in dat er dan minder bloed dan normaal naar het onderlichaam en de benen gaat. Om toch te voldoen aan de eisen die dat deel van het lichaam stelt, zal de linker-hartkamer harder gaan werken, meer kracht ontwikkelen en dikker worden (hypertrofie). Bij een ernstige vernauwing van de aorta kan het hart van een baby zo zwaar belast worden, dat er hart- decompensatie ontstaat. Een aanwijzing voor het bestaan van coarctatio aortae kan zijn, dat de bloeddruk aan de armen gemeten hoog is, terwijl aan de benen een lagere bloeddruk wordt gemeten. Een andere aanwijzing kan zijn, dat van de slagaderen in de liezen het kloppen nauwelijks te voelen is, terwijl deze aan de voet helemaal niet te voelen zijn. De dokter zal bij het beluisteren met de stethoscoop op de rug een duidelijk geruis (souffle) kunnen waarnemen. Indien de vernauwing zich bevindt vóór de aftakking van de slagader naar de linkerarm, zal de polsslag links minder krachtig zijn en dus minder goed voelbaar, dan de polsslag rechts.

Het lichaam zal zelf naar middelen zoeken om de gevolgen van de coarctatio aortae op te vangen door een zogenoemde collaterale circulatie. Deze houdt in dat kleinere aftakkingen van de aorta vóór de vernauwing
zich gaan verwijden en als het ware naast (lateraal) de vernauwing van de aorta lopen. Op deze manier wordt langs een omweg de bloedvoorziening van het onderlichaam verzorgd. De dokter zal dit kunnen voelen omdat ter plaatse kloppingen waarneembaar zijn en door de stethoscoop zal een zacht geruis te horen zijn. De coarctatio aortae komt – evenals aorta-stenose – meer voor bij jongens dan bij meisjes. Meestal levert coarctatio aortae geen klachten op. Maar soms kan de bloeddruk in het bovenlichaam zo hoog zijn, dat hoofdpijn, duizeligheid en neusbloedingen ontstaan.