Wat doet zout met je lichaam?

De meeste mensen voegen wat zout toe aan hun eten en weten dat te veel zout niet goed is voor hun lichaam. Wat zijn nu de effecten van zout op je lichaam? Wat is de functie van deze stof? En hoeveel zout mag je dagelijks nemen?

De meest gebruikte zout is keukenzout, oftewel natriumchloride. Keukenzout bestaat uit de mineralen natrium en chloor. Als iemand zegt dat te veel zout slecht voor je is dan gaat dit meestal over de effecten van natrium.

Waarom heb je zout nodig?

Je lichaam heeft zout nodig. Hierdoor blijft de vochtbalans in je lichaam op peil. Ook speelt het een grote rol bij de regeling van de bloeddruk. Daarnaast is het een belangrijke voedingsstof voor zenuwprikkelgeleiding. Dit zijn seintjes die je hersenen doorgeven aan je spieren. Zo krijgen je spieren bijvoorbeeld de opdracht om op te staan of je arm omhoog te tillen.

Het zout dat in je lichaam terechtkomt, wordt door je nieren gefilterd. Vervolgens komt het in het bloed terecht. Als er te veel zout in je lichaam aanwezig is, wordt het zoutgehalte hoger. Hierdoor is de verhouding tussen vocht en zout uit balans. Je krijgt dan dorst en gaat meer drinken. Zo komt de verhouding weer in balans. Je nieren voeren het extra vocht dan samen met het zout af.

Hoeveel zout mag je per dag?

Volgens de Hartstichting heeft je lichaam slechts 1 tot 3 gram zout per dag nodig. De bovengrens voor volwassenen wordt op 6 gram per dag gesteld. Voor jonge kinderen ligt de hoeveelheid lager. De nieren van jonge kinderen en baby’s functioneren nog niet optimaal en kunnen een hoge hoeveelheid niet aan. Voeg dan ook geen zout toe aan het eten van je kind of baby. De kans dat je als volwassene meer zout binnenkrijgt dan de dagelijks aanbevolen hoeveelheid is groot. Ruim 85 procent van de Nederlanders krijgt namelijk te veel zout binnen.

Wat zijn de effecten van te veel zout op je lichaam?

Als je dagelijks te veel zout binnenkrijgt dan kan dit negatieve effecten hebben op je lichaam. Zo loop je meer risico op:

• Een verhoogde bloeddruk
• Hart- en vaatziekten
• Nierziekten
• Botontkalking
• Oedeem
• Maagkanker

Een verhoogde bloeddruk

Er werd altijd gedacht dat zout de grootste veroorzaker was van een hogere bloeddruk. Als je gevoelig bent voor zout, krijg je bij een teveel aan zout inderdaad een hogere bloeddruk. Minderen met zout of zoutloos eten, helpt dan om te voorkomen dat je een verhoogde bloeddruk krijgt. Een hoge bloeddruk komt het meeste voor bij mensen met overgewicht. Bij hen zorgt zoutloos of minder zout eten er meestal niet voor dat de bloeddruk daalt. De beste manier om een lagere bloeddruk te krijgen, is door af te vallen.

Hart- en vaatziekten

Een te veel aan zout kan dus leiden tot een te hoge bloeddruk. Hierdoor loop je weer meer risico op hart- en vaatziekten. Door een hart- en vaatziekte krijgen je organen en spieren onvoldoende zuurstof. Hart- en vaatproblemen zijn de oorzaak bij ongeveer 30 procent van de sterfgevallen in Nederland.

Nierziekten

Als je lichaam te veel zout binnenkrijgt, moeten de nieren veel harder werken om het zout uit te scheiden. Via je urine verlaat het zout je lichaam. Als je nieren te hard werken, heb je meer kans op nierziekten. Je nieren zijn dan beschadigd van het harde werken.

Botontkalking

Het teveel aan zout wordt door je nieren weer uitgescheiden. Tijdens dit filteringsproces wordt ook calcium uitgescheiden. Deze stof heeft je lichaam nodig voor de opbouw en het onderhoud van de botten. Een calciumtekort leidt weer tot botontkalking (osteoporose). Vooral op latere leeftijd kan dit veel problemen veroorzaken.

Oedeem

Te veel zout kan oedeem veroorzaken. Het vocht in het lichaam wordt dan niet goed afgevoerd, waardoor het vocht zicht op bepaalde plaatsen in het lichaam ophoopt. Hierdoor kunnen zwellingen ontstaan, bijvoorbeeld in je enkels of onderbenen.

Maagkanker

Er zijn aanwijzingen dat door te veel zout te eten het risico op maagkanker stijgt. Volgens het Wereld Kanker Onderzoek Fonds is dit ‘waarschijnlijk’. Er zal echter meer onderzoek moeten worden gedaan, voordat dit met zekerheid kan worden aangetoond.

In welke producten zit zout?

Veel zout krijg je binnen door bewerkte producten als brood, kaas en broodbeleg en kant- en klaar producten, zoals kruidenmixen, soepen, sausjes, vleesvervangers, pizza, mayonaise en ketchup. Vergeet ook de ongezonde snacks niet als chips en nootjes. Zelfs zoete producten, zoals ijs en koekjes, bevatten zout.

Aangezien zout in tal van producten zit, is het lastig om je dagelijkse zoutinname goed bij te houden. Het is dan ook verstandig om het etiket van een product goed te controleren. Als je gezond eet en alles zelf kookt, krijg je ook al direct minder zout binnen.