Narcisme

Soms ontmoet je iemand die op het eerste gezicht fantastisch lijkt en je met zijn of haar charme helemaal inpakt. Helaas blijkt die persoon toch flink tegen te vallen. Zo is hij of zij nooit tevreden, zuigt alle energie uit je en walst over je heen. De kans is groot dat je dan te maken hebt met een narcist. Het zou heel fijn zijn als je narcisten sneller herkent. Misschien dat dit artikel je verder op weg helpt.

Een narcist is een moeilijk mens om mee om te gaan. Hij maakt mensen in zijn omgeving vaak verdrietig, zonder dat hij daar zelf erg in heeft.

Wat is narcisme?

Het woordenboek Van Dale omschrijft narcisme als volgt: “Een narcist heeft een ziekelijke liefde voor zichzelf.” Echter de betekenis gaat veel verder dan dat. Als je te maken hebt met een narcist in je omgeving, heeft dit een grote negatieve impact op je gezondheid. Het is onmogelijk om een gezonde relatie te hebben met een narcist. Dit lukt je zelfs niet als je je assertief opstelt.

De psychologische term narcisme wordt gebruikt om bepaald gedrag van een persoon te kenmerken. Meestal bestaat dit gedrag uit een obsessie voor zichzelf. Deze persoon vindt zichzelf geweldig en is vaak egoïstisch, dominant en ambitieus. Vaak heeft een narcist weinig inlevingsvermogen. Iemand die dit gedrag vertoont, zou je dus een narcist kunnen noemen. Echter, iedereen heeft wel narcistische trekken. Zo is de een ambitieus en de ander dominant. Toch wil dit nog niet zeggen dat iemand een narcist is en een narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft.

Het woord narcisme is bedacht door Paul Näcke en het is overgenomen door Sigmund Freud, de grondlegger van de psychoanalyse. De term verwijst naar Narcissus, een figuur uit de Griekse mythologie. Narcissus wees alle romantische avances af en werd hierdoor als straf verliefd op zijn eigen spiegelbeeld. Door Näcke en Freud werd narcisme omschreven als verliefd zijn jezelf, veel eigenliefde hebben, andere mensen gebruiken en misbruiken om jezelf te bevredigen en vooral zelf veel bemind willen worden in plaats van anderen te beminnen. Tegenwoordig ligt de nadruk voor het verschijnsel narcisme nog steeds op eigenliefde. Wel zijn er de afgelopen jaren veel kenmerken bij gekomen.

Meerdere niveaus van narcisme

Er zijn meerdere niveaus van narcisme. Zo zijn er mensen die alleen wat narcistische karaktertrekken hebben, terwijl andere personen echt een narcistische persoonlijkheidsstoornis hebben. Bovendien zijn er ook nog eens verschillende manieren waarop narcisme tot uiting komt. De meeste narcisten zijn een meester in het vragen van aandacht, zodat ze bewondering krijgen. Bij andere mensen is het narcisme wat meer verborgen. Ze treden minder snel op de voorgrond, maar laten het meer doorschemeren door hun ‘goede’ daden.

Wanneer is iemand een narcist?

Narcisme is een persoonlijkheidsstoornis, maar net zoals bij veel andere stoornissen moet er bij narcisme echt sprake zijn van een extreme vorm. Volgens de DSM IV (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) heeft iemand een narcistische persoonlijkheidsstoornis als er zich continu eenzelfde patroon voordoet waarbij een persoon zichzelf geweldig vindt, bewonderd wil worden, zich niet inleeft in anderen en lijdt aan grootheidswaanzin. Iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis vertoont dit gedrag voortdurend. Er is dus sprake van een patroon.

Wat is de oorzaak van narcisme?

Uit diverse onderzoeken is gebleken dat mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis vaak te weinig eigenwaarde hebben. Dit klinkt heel tegenstrijdig als je kijkt naar de symptomen van narcisme.

Voor een psycholoog is het vaak erg lastig om iemand te diagnosticeren met een Narcistische Persoonlijkheidsstoornis. Deze stoornis gaat meestal gepaard met veel andere psychische problemen. Meestal zijn narcisten in hun jeugd vaak getraumatiseerd. Iemand met een narcistische persoonlijkheid is snel beledigd en eist dat ze aandacht krijgt. Vaak bouwt een narcist een dikke muur om zich heen, zodat hij niet kan worden gekwetst en zichzelf alleen nog maar belangrijk vindt.

Door het gebrek aan eigenwaarde gedraagt een narcist zich zo dat hij zich verheven voelt boven andere mensen. Zoals eerder in dit artikel vermeld, heeft iedereen wel wat narcistische trekken. Er is pas sprake van een persoonlijkheidsstoornis als de omgeving van een narcist er emotioneel last van krijgt en liever niet meer met deze persoon om wil gaan. De meeste narcisten hebben niet eens door dat ze een narcistische persoonlijkheidsstoornis hebben. Ze vinden hun gedrag niet vreemd, maar heel normaal.

Hoe herken je een narcist?

Aangezien narcisten op het eerste gezicht prima functioneren in de maatschappij, is het ontzettend lastig om een narcist snel te herkennen. Iemand met narcisme is vaak charmant, flamboyant en welbespraakt. Een narcist heeft dus een masker op waarachter een gevoel van leegte, angst en afhankelijkheid schuilt.

Narcisme uit zich vaak in de tienerjaren en komt tot uiting in meerdere gebeurtenissen en situaties. Je hebt te maken met een narcist als er bij deze persoon verschillende van de onderstaande kenmerken aanwezig zijn:

  • Veel behoefte aan bewondering
  • Misbruik maken van anderen
  • Gebrek aan empathie
  • Groot ego
  • Obsessief of verslavingen
  • Wil speciaal behandeld worden
  • Ziekelijke jaloezie
  • Problemen met seks
  • Agressieve aanvallen
  • Ongeschikt voor lange relaties
  • Gebrek aan schaamte, schuld of wroeging
  • Pathologisch liegen

Veel behoefte aan bewondering

Een narcist heeft veel behoefte aan bewondering. Hij verwacht ook dat mensen hem bewonderen en kan nooit genoeg complimenten krijgen.

Misbruik maken van anderen

Iemand met een narcistische persoonlijkheid maakt misbruik van andere mensen om zijn eigen doel te bereiken. Hij ziet mensen niet als personen, maar als een middel.

Gebrek aan empathie

Een persoon met narcisme kan zich niet of nauwelijks inleven in andere mensen. Hij vindt het niet nodig om met de wensen van anderen rekening te houden. Bovendien kan hij deze wensen ook slecht aanvoelen.

Groot ego

Iemand met narcistische trekken heeft een groot ego. Hij heeft het gevoel dat hij bijzonder goed presteert of unieke talenten heeft. Ook verwacht hij dat anderen hem zien als een bijzonder getalenteerd of speciaal, zonder dat hier unieke prestaties tegenover staan.

Obsessief of verslavingen

Een narcist wil altijd een goed gevoel hebben over zichzelf. Om deze reden is hij zeer vatbaar voor verslavingen of heeft veel obsessies. Bij verslavingen kan je denken aan overmatig gebruik van alcohol, drugs, eten of seks. Ook kan het zijn dat iemand verslaafd is aan winkelen, gamen of sport. Of geobsedeerd door een religie, geld, veiligheid, liefde, uiterlijk, gezondheid of kracht.

Wil speciaal behandeld worden

Een persoon met narcistische trekjes vindt hij bijzondere rechten heeft en wil dan ook speciaal behandeld worden. Hij verwacht van andere mensen dat ze altijd beleefd en behulpzaam zijn en dat ze uitzonderingen voor hem maken.

Ziekelijke jaloezie

Meestal is een narcist jaloers op andere mensen. Hij gaat er vanuit dat andere mensen ook jaloers zijn op hem. Het geluk, succes, de prestatie of de bezittingen van een ander voelen voor hem als een aanval op zijn macht en superioriteit. De narcist kan dit gevoel op twee manieren uiten: of hij minacht het uitdrukkelijk of hij toont totaal geen interesse. In een relatie kan een narcist extreem controlerend, paranoïde, jaloers, afgunstig en bezitterig zijn.

Problemen met seks

Een narcist kan een van de twee types zijn als het gaat om seks. In elke narcist is een van de twee types dominant. Het eerste type is het vulgaire, narcistische, somatische type. Je kunt dit type omschrijven als een seksmaniak of een veeleisende tiran. Hij gebruikt seks als een wapen om te domineren. Het tweede type is een celibataire, bijna impotente, persoon die seks eigenlijk afwijst.

Agressieve aanvallen

Een narcist houdt zich cool en is niet snel onder de indruk. Hij stelt zich arrogant en nonchalant op. Totdat iemand hem tegenspreekt, krenkt of als hij zijn zin niet krijgt. In dat geval ontploft hij. Hij vernedert je en maakt gebruik van psychisch geweld. Dit doet hij op een wraakzuchtige, strijdlustige en actieve manier. Door zijn koude en wrede persoonlijkheid kan hij iemand fysiek, verbaal, emotioneel en relationeel misbruiken.

Ongeschikt voor lange relaties

Een narcist kan geen lange relaties te onderhouden. Dit komt, omdat hij geen liefde kan geven of ontvangen. Een gezonde relatie herken je aan empathie, een oprechte interesse andermans ideeën, het vermogen om een eigen bijdrage bij conflicten te erkennen en bezorgdheid voor de gevoelens van de andere persoon.

Gebrek aan schaamte, schuld of wroeging

Een narcist heeft vaak een diepgewortelde woede in zich die hij verdringt. Hij heeft geen vrienden, maar slachtoffers en medeplichtigen die weer eindigen als een slachtoffer. Niets zal de narcist in de weg staan om zijn doel te bereiken. Iemand met een narcistische persoonlijkheid minacht de persoon die hij misbruikt. Als een persoon die dichtbij de narcist staat zich hier bewust van wordt dan voelt het vaak als een “geestelijke verkrachting” voor de misbruikte persoon.

Pathologisch liegen

Een narcist liegt van nature. Het is dan ook een pathologisch leugenaar en liegt zowel over belangrijke als onbelangrijke zaken. Hij heeft er geen moeite mee om oneerlijk te zijn en blijft er koel onder.


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips