Lymfomen

Lymfomen zijn kanker van het lymfvatenstelsel. Tot het lymfvatenstelsel behoren de lymfknopen of lymfklieren die zich door het hele lichaam bevinden en onderling verbonden zijn door kleine vaatjes, die lymfvaten worden genoemd. De milt maakt ook deel uit van het lymfvatenstelsel. Lymfomen geven vaak als eerste verschijnsel vergroting van lymfklieren zonder andere duidelijke verschijnselen. Ze kunnen ook voorkomen buiten de lymfklieren, vrijwel in het hele lichaam.

Zwelling van de lymfklieren, die normaal gesproken de afmeting van een boon hebben, hoeft niet te betekenen dat er sprake is van een lymfoom; veel andere aandoeningen kunnen ook vergroting van lymfklieren veroorzaken. Blijven de lymfklieren echter langer dan vier weken gezwollen, ga dan naar uw huisarts.

De lymfomen vormen een gevarieerde groep van ziekten. Hiertoe behoren onder andere de ziekte van Hodgkin en de non-Hodgkin lymfomen, die hieronder beschreven worden.

De ziekte van Hodgkin is genoemd naar Thomas Hodgkin, een negentiende eeuwse Engelse arts. Er kunnen vier hoofdvormen worden onderscheiden op grond van hoe het weefsel er onder een microscoop uitziet (histologische subtypen). Als de uitbreiding van de ziekte gelijk is, zijn er echter, ondanks verschillen in celtype, geen grote verschillen in beloop.

De oorzaak van de ziekte van Hodgkin is onbekend. Bij veel van de mensen met deze ziekte bevindt zich het Epstein-Barr virus in de kwaadaardige cellen. Men weet echter niet of de ziekte door dit virus veroorzaakt wordt. Mensen met AIDS hebben een grotere kans op het ontwikkelen van de ziekte van Hodgkin.

De ziekte van Hodgkin treft meestal mensen tussen 15 en 35 jaar oud, maar kan ook optreden bij mensen die ouder zijn dan 50 jaar.

Vaak wordt aan de ziekte van Hodgkin gedacht wanneer een vergrote lymfklier wordt ontdekt.

Diagnose. Om vast te stellen of u al dan niet de ziekte van Hodgkin hebt zal de arts u vragen stellen over uw medische voorgeschiedenis, u lichamelijk grondig onderzoeken, een röntgenfoto van de borstkas laten maken en onderzoek van bloed en urine laten doen. Het belangrijkst is lymfklierbiopsie, waarbij lymfklierweefsel wordt weggenomen zodat het onderzocht kan worden op de aanwezigheid van kenmerken van de ziekte van Hodgkin. Soms wordt slechts een deel van de lymfklier weggenomen voor microscopisch onderzoek; het deel van de klier dat in het lichaam achterblijft kan dan gebruikt worden om de reactie op behandeling te beoordelen.

Als de arts de ziekte van Hodgkin bij u heeft vastgesteld, zal hij aanvullend onderzoek laten doen om uit te zoeken hoe ver de ziekte is voortgeschreden en om te bepalen hoe u het best behandeld kunt worden. Dit onderzoek wordt stagering van de ziekte genoemd. Hiervoor kunnen beenmergbiopsie op verschillende plaatsen, een CT-scan van buik en borst of een operatie om de buikholte te verkennen (laparotomie) nodig zijn.

Hoe ernstig is de ziekte van Hodgkin? Als de ziekte van Hodgkin vroeg wordt ontdekt en op de juiste manier wordt behandeld, kan in wel 90 procent van de gevallen volledige genezing optreden. Jaren geleden, voordat de huidige behandeling ontwikkeld was, was de ziekte vrijwel altijd dodelijk. Van de patiënten met de verst gevorderde stadia vertoont 50 tot 80 procent tien jaar na chemotherapie geen tekenen van de ziekte en wordt dan als genezen beschouwd.

Behandeling. Bestraling. Bestraling is de belangrijkste vorm van behandeling als de verspreiding van de ziekte beperkt is. Soms wordt bestraling in combinatie met chemotherapie gebruikt. Als de ziekte tot één lymfklierstation beperkt is, is 90 procent van de patiënten tien jaar na behandeling nog ziekte vrij. Van de patiënten bij wie twee lymfklierstations bij de ziekte betrokken zijn, hetzij boven, hetzij onder het middenrif, is na tien jaar 70 procent nog in leven en ziektevrij.

Geneesmiddelen. Bij verdergevorderde stadia van de ziekte van Hodgkin is chemotherapie de behandeling van eerste keuze. Als na chemotherapie een terugval optreedt, kan de behandeling herhaald worden met hogere doses, eventueel in combinatie met bestraling, gevolgd door autologe beenmergtransplantatie. Hierbij wordt het beenmerg vóór de chemotherapie afgenomen en erna weer teruggegeven, waardoor hogere doses van de celdoders kunnen worden gebruikt.

Operatieve behandeling. Soms zal een operatie worden uitgevoerd om de buikholte te verkennen (laparotomie) als onderdeel van de stagering van de ziekte.

Non-Hodgkin lymfomen vormen een groep van tumoren die uitgaan van de lymfocyten (witte bloedcellen).

Deze tumoren kunnen ingedeeld worden naar celgrootte zoals onder een microscoop te zien. Ze kunnen ook ingedeeld worden naar de mate van kwaadaardigheid van de cellen (de maligniteitsgraad).

Non-Hodgkin lymfomen worden vaker gezien dan de ziekte van Hodgkin. Ze komen meer voor bij mensen die een orgaantransplantaat hebben ontvangen en van wie het afweersysteem door geneesmiddelen onderdrukt wordt. De ziekte wordt vooral gevonden bij mensen van midden 40 maar komt, in tegenstelling tot de ziekte van Hodgkin, vaak voor bij oudere mensen.

Diagnose. Als de dokter vermoedt dat u deze ziekte hebt, zal hij u lichamelijk onderzoeken en laboratoriumonderzoek van bloed en urine laten verrichten, evenals een CT-scan van de buik en beenmergonderzoek. Ook zal de arts een lymfklierbiopsie uitvoeren om de ziekte te kunnen indelen.

Hoe ernstig zijn non-Hodgkin lymfomen? Non-Hodgkin lymfomen met lage maligniteitsgraad zijn niet te genezen maar het overlevingscijfer is goed en de ziekte reageert zeer goed op de eerste behandeling.

De 5-jaarsoverleving is meer dan 75 procent. Als u de ziekte hebt, maar geen verschijnselen, zal de arts soms alleen observatie aanraden.

Sommige non-Hodgkin lymfomen van hogere en hoge maligniteitsgraad zijn daarentegen met intensieve behandeling wel te genezen, maar als de behandeling niet tot een complete remissie leidt, is de overlevingsduur meestal korter dan anderhalf jaar.

In 60 à 80 procent van de gevallen treedt na chemotherapie volledige remissie op. Het risico van terugval of overlijden houdt verband met leeftijd en andere factoren.

Behandeling. Geneesmiddelen. Gewoonlijk wordt chemotherapie met een combinatie van cytostatica toegepast.

Operatieve behandeling. Als de maag in het ziekteproces betrokken is, of bij andere ongewone verschijningsvormen van de ziekte, wordt soms een operatie uitgevoerd om de omvang van het gezwel te verkleinen (debulking).

Andere behandelingen. In sommige gevallen van non-Hodgkin lymfomen van lage en iets hogere maligniteitsgraad wordt bestraling toegepast.

Voeding. Om de kwaliteit van het leven te handhaven is het belangrijk richtlijnen voor de juiste voeding te volgen. Het is echter niet gebleken dat dit de overlevingskansen vergroot.


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips