Bof

Parotitis epidemica; ontsteking van de oorspeekselklier (glandula parotis) na besmetting met het bofvirus. Bof is zeer besmettelijk en moet omwille van mogelijke complicaties ernstig genomen worden. Karakteristieke kenmerken zijn ontsteking en een pijnlijke zwelling van de oorspeekselklieren, die precies onder het oorlelletje liggen.

Soms zijn ook andere speekselklieren, bijvoorbeeld de speekselklieren van de onderkaak (glandula submandibularis) en de speekselklieren onder de tong (glandula sublingualis) bij de ziekte betrokken. De zwelling ontstaat normaal gesproken aan één kant en breidt zich na enkele dagen naar de andere kant uit. Bof duurt ongeveer een week tot 10 dagen. In de eerste dagen treedt lichte koorts op die zijn hoogtepunt bereikt op de 2e of 3e dag. Elke behandeling blijft beperkt tot verzachting van de symptomen, in eerste instantie de pijn. Een speciale behandeling van de bof bestaat niet. Zolang de koorts en de zwelling voortduren is bedrust het advies. Kauwen en slikken doet vaak pijn, zure gerechten worden als onaangenaam ervaren. Bof komt voornamelijk voor bij kinderen in de leeftijd van 5 tot 15 jaar.

De ziekte komt iets minder voor dan mazelen of waterpokken en is ook minder besmettelijk. De verspreiding vindt plaats door druppelinfectie uit neus en keel. De incubatietijd bedraagt tussen de 12 en 26 dagen. In het algemeen is men na de ziekte immuun voor bof, maar soms wordt de ziekte voor een tweede maal doorgemaakt.

 

Complicaties kunnen onstaan indien de testes van de man eveneens zijn aangetast. Na de puberteit komt deze complicatie bij ongeveer 10 tot 15% van de volwassenen die de bof doormaken voor. Atrofie van de testes en onvruchtbaarheid zijn mogelijke gevolgen. Zijn de testes aangetast, dan wordt een speciale behandeling toegepast, om de pijn en het risico van een blijvende beschadiging te verminderen. Vaders en broers van kinderen met de bof moeten daarom besmetting absoluut vermijden. Andere mogelijke complicaties zijn het tegelijkertijd ziek worden van de pancreas, een beschadiging van het binnenoor en een, gelukkig meestal goedaardig verlopende, ontsteking van de hersenen. In verband met het voorkomen van mogelijke complicaties vindt tegenwoordig inenting tegen de bof plaats.

De bof is een acute besmettelijke virusziekte. Het virus tast bij kinderen de speekselklieren aan, en bij volwassenen de ovaria (eierstokken) of testikels. De pancreas (alvleesklier) en het centrale zenuwstelsel kunnen ook worden getroffen. Een aanval van de bof gaat dan ook gepaard met gezwollen en pijnlijke speekselklieren, pijnlijke testikels of onderbuik, koorts, hoofdpijn en keelpijn. De bof is een veel voorkomende kinderziekte. Bij volwassenen die de bof krijgen, kunnen de testikels of eierstokken aangetast raken, wat zelfs onvruchtbaarheid tot gevolg kan hebben. Het bofvirus kent een incubatieperiode van ongeveer drie weken voordat de ziekte zich openbaart. De besmetting vindt plaats via druppels in de lucht (hoesten of niezen) of via direct contact met de saliva (speeksel) van een geïnfecteerd persoon.

In de jaren ’60 werd er een bofvaccin ontwikkeld, gemaakt van een levend virus. In Nederland wordt dit vaccin gebruikt in combinatie met vaccins tegen mazelen en rodehond (BMR cocktail). De bof is echter niet zo besmettelijk is als bijvoorbeeld morbilli (mazelen). Het gebeurt bij de bof bijna nooit dat opeens alle kinderen in het gezin, of een hele klas, besmet zijn geraakt. Bovendien is de bof bijna altijd na ongeveer tien dagen volledig genezen. Doorgaans is de bof dus onschuldig, maar waarschuw wel uw huisarts als de speekselklieren (of testikels) erg pijnlijk zijn.

De behandeling omvat de afzondering van de patiënt, veel bedrust, een koortswerend en pijnstillend middel als paracetamol en veel drinken, bijvoorbeeld water of vruchtensap, om uitdroging te voorkomen.

Het is van belang om altijd eerst de huisarts te raadplegen voordat u zelf bij de drogist of apotheek geneesmiddelen gaat kopen. De huisarts kan u precies vertellen welk middel en in welke dosis u dit het beste kunt gebruiken en u waarschuwen voor mogelijke bijwerkingen of contra-indicaties (omstandigheden waaronder een bepaald medicijn niet mag worden gebruikt, bijvoorbeeld omdat dit niet samengaat met een middel dat om andere redenen al wordt gebruikt).

Dit is een ontsteking van de oorspeekselklier na besmetting met het bofvirus. Bof is zeer besmettelijk en moet omwille van mogelijke complicaties ernstig genomen worden. Karakteristieke kenmerken zijn ontsteking en een pijnlijke zwelling van de oorspeekselklieren, die precies onder het oorlelletje liggen. Soms zijn ook de speekselklieren van de onderkaak en de speekselklieren onder de tong bij de ziekte betrokken. De zwelling ontstaat meestal aan één kant en breidt zich na enkele dagen naar de andere kant uit. Bof duurt ongeveer een week tot 10 dagen. In de eerste dagen treedt lichte koorts op die zijn hoogtepunt bereikt op de 2e en 3e dag. Bof komt voornamelijk voor bij kinderen in de leeftijd van 5 tot 15 jaar.


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips