Pneumothorax

We spreken van een pneumothorax, als er lucht tussen de pleurabladen in de pleuraholte komt, waardoor een of beide longen samenklappen. Meestal wordt dit veroorzaakt door een scheurtje in de longen. Vanuit de long stroomt er dan lucht tussen de pleurabladen en de long klapt samen. Bij jonge mensen ontstaat dit vaak spontaan. Bij oudere mensen is er meestal sprake van een reeds bestaande longziekte zoals astma, emfyseem of longkanker.

Een pneumothorax kan ook ontstaan door een gebroken rib, een messteek, of door een verkeerd uitgevoerde punctie van de pleuraholte door een arts. De verschijnselen van een pneumothorax zijn hevig en acuut. Er treedt plotseling pijn op de borst op, die uitstraalt naar de schouder of de arm.

Er is meestal een ernstige benauwdheid. Soms ontstaat een zogenoemde spanningspneumothorax. Hierbij fungeert de opening in de long als een soort ventiel. Er kan dan wel lucht uit de longen naar de pleuraholte stromen, maar terug is niet mogelijk. Hierdoor komt er steeds meer lucht in de pleuraholte. Dit kan zo erg worden, dat de aanvoerende bloedvaten van het hart worden dichtgedrukt, waardoor een levensbedreigende situatie ontstaat.

De behandeling van een pneumothorax is sterk afhankelijk van de ernst van het ziektebeeld. Bij een kleine pneumothorax kan men afwachten. Deze geneest meestal vanzelf. In ernstiger gevallen moet de lucht uit de pleuraholte worden afgezogen. Soms moet worden overgegaan tot een operatie om het gat in de long te herstellen. Bij een spanningspneumothorax moet zeer snel de lucht uit de pleuraholte worden verwijderd.

Hoe wordt een pneumothorax behandeld?

Als er niet veel lucht in de borstkas is binnengekomen, is gewoonlijk geen speciale behandeling noodzakelijk. Als er echter veel lucht tussen beide vliezen terecht is gekomen, moet die lucht eerst worden verwijderd. Alleen op deze wijze kan de samengeklapte long zich weer ontplooien. Hiertoe brengt de arts onder plaatselijke verdoving een naald in, waardoor men de lucht kan afzuigen. Op de naald sluit men via een slangetje een pomp aan, die zorgt voor onderdruk. Het duurt een aantal dagen voordat de long weer helemaal genezen is. Zolang blijft de patiënt voor observatie in het ziekenhuis.

Wat kan men er zelf aan doen?

Iemand die een pneumothorax krijgt, kan er zelf niets aan doen.

Wanneer moet men de huisarts raadplegen?

Wanneer men pijn in de borstkas krijgt of het benauwd krijgt, kan men beter gauw de huisarts raadplegen.

Wat doet de dokter?

De dokter luistert eerst met de stethoscoop naar de longen. Aan het ademgeruis kan hij horen of er lucht in de borstkas is gekomen. Dan wordt een röntgenfoto gemaakt om te kijken hoeveel lucht er is binnengedrongen en in hoeverre de longen zijn samengeklapt.

Ziekteverloop

Men krijgt pijn op de borst en wordt benauwd. Soms heeft men ook zeer pijnlijke steken in de zij. De symptomen treden meestal plotseling op. Na behandeling verdwijnen de klachten. Het komt echter ook voor dat een pneumothorax meermalen terugkomt.

Is een pneumothorax gevaarlijk?

Normaal gesproken is een pneumothorax niet levens-gevaarlijk. Als de lucht alleen in, maar niet uit kan stromen, ontstaat er een spanningspneumothorax. Dan is snel medisch ingrijpen noodzakelijk.