Kinkhoest

Kinkhoest is een zeer besmettelijke ziekte die door een bacterie wordt veroorzaakt. In Nederland krijgen alle kinderen een vaccinatie tegen kinkhoest aangeboden in het Rijksvaccinatieprogramma. Hierdoor is het aantal kinderen dat aan kinkhoest overlijdt flink afgenomen. Wat is kinkhoest? Wat zijn de symptomen? En hoe wordt kinkhoest behandeld?

Ook al worden jonge kinderen tegenwoordig ingeënt tegen kinkhoest, toch krijgen kinderen en volwassenen nog regelmatig kinkhoest. Iedere twee of drie jaar is er weer een piek in het aantal kinkhoestgevallen. Dit komt, omdat de kinkhoestbacterie zich aanpast en het vaccin dan minder bescherming biedt.

Wat is kinkhoest?

Kinkhoest is een besmettelijke ziekte van de luchtwegen, neus en keel. De ziekte wordt veroorzaakt door een bacterie. Wanneer je kinkhoest hebt, dan heb je langdurige hevige hoestbuien met taai slijm en piepende, gierende ademteugen na een hoestbui. Kinkhoest komt vooral voor bij kinderen en jongvolwassenen. Kinderen die jonger zijn dan een jaar kunnen ernstig ziek worden van kinkhoest. Bij volwassenen verloopt de ziekte een stuk milder.

Wat is de oorzaak van kinkhoest?

Kinkhoest wordt veroorzaakt door de bacterie Bordetella pertussis. Deze bacterie wordt overgedragen via de mond en de neus. Iemand die besmet is, ademt, niest of hoest kleine druppeltjes met de bacterie uit. Vervolgens kan een andere persoon deze druppeltjes weer inademen.

Als je met de kinkhoestbacterie bent besmet, dan duurt het zo’n één tot drie weken voordat de eerste symptomen optreden. Je wordt dan verkouden en krijgt niet gelijk last van hevige hoestbuien. Meestal komen deze pas twee weken later. Ook al duurt het even voordat de eerste symptomen van kinkhoest optreden, toch ben je al direct besmettelijk voor andere mensen.

Wat zijn de symptomen van kinkhoest?

Kinkhoest is niet altijd direct merkbaar na een besmetting. De ziekte heeft een incubatietijd van één tot drie weken. Daarna treden de eerste symptomen op. Dit zijn vaak klachten die lijken op een gewone neusverkoudheid, zoals:

  • Niezen
  • Verkoudheid
  • Prikkelhoest of kriebelhoest
  • Lichte koorts

Het hoesten gaat niet over en na zo’n twee tot drie weken kunnen de volgende, typische kinkhoestsymptomen optreden:

  • Langdurige, hevige hoestbuien
  • Hoestbuien waarbij je helder taai slijm ophoest
  • Uitputtende hoestbuien
  • Piepende of lange gierende inademing
  • Braken (soms)
  • Blauw aanlopen (bij baby’s is dit duidelijk te zien)

Hoe lang blijft kinkhoest aanhouden?

Na een aantal weken worden de hoestbuien minder hevig. Het hoesten kan zo’n een tot drie maanden aanhouden. Bij volwassenen verloopt de ziekte vaak niet zo heftig en zonder opvallende verschijnselen. De meeste volwassenen met kinkhoest zijn verkouden en blijven langdurig hoesten.

Wie kunnen kinkhoest krijgen?

Ieder mens kan kinkhoest krijgen. Ook als je bent ingeënt tegen kinkhoest kan je het krijgen. Meestal ben je dan wel minder ziek. Wanneer je al een keer kinkhoest hebt gehad, kun je deze ziekte ook weer opnieuw krijgen.

Is kinkhoest gevaarlijk?

Kinkhoest is vooral gevaarlijk voor pasgeborenen die nog niet zijn ingeënt. De hoestbuien kunnen dan leiden tot ernstige complicaties, waaronder een hersenbeschadiging of een klaplong. In het meest ernstige geval kan een kindje blauw aanlopen door zuurstoftekort en dit is levensbedreigend. Elk jaar overlijden er in Nederland één tot twee baby’s aan kinkhoest.

Verder is de ziekte ook gevaarlijk voor kinderen met een ziekte aan de longen, de spieren of het hart. Ook zij kunnen ernstig ziek worden van kinkhoest.

Wat kun je doen om kinkhoest te voorkomen?

Je kunt de ziekte voorkomen met een inenting. Deze inenting is opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Baby’s krijgen de eerste inenting als ze zes weken oud zijn. Vervolgens worden de inentingen herhaald als ze drie, vier en elf maanden oud zijn. Een kindje krijgt de inentingen op het consultatiebureau.

Zwangere vrouwen kunnen ook worden ingeënt tegen kinkhoest. Ze kunnen hun ongeboren kindje dan alvast beschermen. Deze inenting valt niet onder het Rijksvaccinatieprogramma en moet je dus zelf betalen.

Wat je verder kunt doen?

  • Gebruik bij het hoesten of niezen een papieren zakdoek
  • Gebruik een zakdoek slechts één keer
  • Gooi de zakdoek weg na gebruik
  • Was na het hoesten of niezen je handen met water en zeep
  • Voor volwassenen is het niet nodig om uit de buurt te blijven van iedereen die hoest of niets. Doe dit wel bij een pasgeboren baby.

Kan je met kinkhoest naar school, het kinderdagverblijf of je werk?

Voelt je kind zich niet lekker? Dan kan het gewoon naar school of het kinderdagverblijf. Kinkhoest is namelijk al besmettelijk voordat je weet dat je kind kinkhoest heeft. Thuisblijven helpt dus niet om te voorkomen dat anderen ook ziek worden. Vertel het aan de leerkracht of de leidster als je kind kinkhoest heeft. Zij kunnen andere ouders informeren.

Heb je zelf kinkhoest? Dan kun je gewoon gaan werken als je je goed voelt. Wanneer je met baby’s of in de zorg werkt, is het raadzaam om eerst met je werkgever of de GGD/bedrijfsarts te overleggen of je kunt werken.

Als je kinkhoest hebt en in de buurt bent geweest van een zwangere vrouw of een baby, dan is het verstandig om aan de ouders van de baby of de zwangere te vertellen dat je kinkhoest hebt. De ouders of de zwangere kunnen dan alert zijn op de symptomen.

Wanneer naar de huisarts met kinkhoest?

Vermoed je dat jij of iemand anders in het gezin kinkhoest heeft? Dan kan de huisarts dit onderzoeken. Als je vermoedt dat je baby kinkhoest heeft, is het zaak om direct contact op te nemen met de huisarts.

Zwanger of een jong kindje

Als je zwanger bent of een kindje hebt dat jonger is dan één jaar, dan is het verstandig om gelijk contact op te nemen met je huisarts wanneer je vermoedt dat jij of een ander gezinslid kinkhoest heeft. Vaak kiest de huisarts er dan voor om antibiotica voor te schrijven voor het hele gezin. Op die manier probeert de arts te voorkomen dat de baby ook besmet raakt met de kinkhoestbacterie.

Hoe wordt kinkhoest behandeld?

Meestal is een behandeling niet nodig, omdat kinkhoest vanzelf weer overgaat. Wel kan dit een aantal weken of maanden duren. Rust zorgt ervoor dat je minder hoestbuien krijgt.

Kinkhoest kan worden behandeld met antibiotica, maar vaak worden deze niet voorgeschreven. Antibiotica werken namelijk alleen in de eerste vroege fase van de ziekte. Op het moment dat het duidelijk is dat je kinkhoest hebt, is de bacterie al niet meer aanwezig en heeft een behandeling met antibiotica geen zin. Om deze reden is vaccinatie dus belangrijk.

Wat kun je zelf doen bij kinkhoest?

Heb je kinkhoest? Dan kun je de klachten soms wat verzachten door paracetamol in te nemen. Eventueel kun je een hoestdrank gebruiken om de klachten wat te verminderen. Soms kan een medicijn helpen om het slijm makkelijker op te hoesten. Verder is het raadzaam om je niet te veel in te spannen, genoeg te rusten en veel te drinken.

  • Zorg voor een goede weerstand
  • Rust voldoende uit
  • Vertel mensen uit je omgeving dat jij of je kind kinkhoest hebt
  • Vermijd contact met baby’s
  • Vermijd contact met hoogzwangere vrouwen. Zij kunnen de ziekte op de baby overdragen.


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips