Hartkloppingen

Onder normale omstandigheden kan iemand zijn eigen hartslag niet of nauwelijks waarnemen. Alleen bij extra lichamelijke of psychische belasting en bij bepaalde stoornissen kan men de hartslag zelf voelen. De hartslag komt tot stand door het samentrekken van de hartspier. Bij lichamelijke of psychische belasting wordt de hartslag heftiger en krachtiger en daarom ook voelbaar.

Ook als men hartkloppingen voelt zonder dat er sprake is van bijzondere emotionele of fysieke belasting, is dat meestal een onschuldig verschijnsel. Maar omdat hartkloppingen ook een symptoom van verschillende hartaandoeningen kunnen zijn, dient men ze wel serieus te nemen.

Verschillende oorzaken van hartkloppingen

Hartkloppingen kunnen verschillende oorzaken hebben. Hier volgen de belangrijkste stoornissen:

Hartneurose
Deze neurotische stoornis wordt ook ‘hartfobie’ genoemd. De hartkloppingen treden aanvalsgewijs op en kunnen vijf minuten tot een uur duren. De aanvallen gaan gepaard met angst en stijging van de bloeddruk. Verder kunnen pijn in de linkerhelft van de borstkas en ademnood optreden. Hartneurose is een psychosomatische aandoening die vaak voorkomt. Hoewel de verschijnselen beangstigend lijken, zijn geen organische afwijkingen aantoonbaar. De aandoening is in principe onschuldig.

Hyperkinetisch hartsyndroom
Deze stoornis gaat eveneens met hartkloppingen gepaard en is in principe ongevaarlijk. Hyperkinetisch betekent letterlijk ‘te veel beweging’. Het hart werkt harder dan noodzakelijk is. Meestal betreft het jonge mannen, waarvan het hart kerngezond is.

Tot op heden heeft men nog geen duidelijke oorzaak voor het hyperkinetisch hartsyndroom kunnen vinden. Meestal blijken de verschijnselen op den duur vanzelf te verdwijnen.

Overmatige werking van de schildklier
Hierbij worden de hartkloppingen wel door een organische afwijking veroorzaakt. Doordat te veel schildklierhormoon aangemaakt wordt, moet het hart sneller en krachtiger pompen dan eigenlijk nodig zou zijn. Bovendien treden ook andere verschijnselen op zoals nervositeit, gewichtsverlies en transpireren. Deze onderliggende ziekte moet in ieder geval door een arts behandeld worden.

Overslaan van het hart

De hartkamer kan een soort ritmestoomis veroorzaken waarbij de betreffende persoon een kortdurende reeks hartkloppingen voelt. Kenmerkend is dat het hart vroegtijdig samentrekt en daardoor het ritme verstoort. Meestal is het een eenmalig of zeldzaam verschijnsel, maar soms komen dit soort hartkloppingen regelmatig voor.

Ook hier geldt dat men beslist een arts moet raadplegen als deze symptomen regelmatig optreden. Vaak gaat het om een onschuldig verschijnsel, dat dikwijls bij gezonde mensen voorkomt, maar in sommige gevallen kan het op een aandoening van het hart wijzen.

Koorts

Het is een natuurlijk gegeven dat bij een verhoging van de lichaamstemperatuur de hartslag ook sneller en heftiger wordt. Dit kan men voelen aan de pols. Het is een normale gezonde reactie van het lichaam, en men hoeft zich daar geen zorgen over te maken.

Advies bij hartkloppingen

*Zodra hartkloppingen optreden, dient men meteen te gaan zitten of liggen. Probeer rustig te blijven om het hart te ontlasten.

*Autogene training en andere ontspanningstechnieken kunnen helpen.

*Bij lichamelijke inspanning en psychische spanning (schrik, angst, opwinding) zijn hartkloppingen normaal. In dat geval is geen behandeling nodig.