Gastritis

Ontsteking van het maagslijmvlies kan plotseling optreden (acute gastritis) of een slepend verloop hebben (chronische gastritis).

Acute gastritis is de meest voorkomende maagaandoening, die voorkomt bij mensen van alle leeftijden. De oorzaak kan zijn een infectie door bacteriën (voedselvergiftiging) of virussen, irriterende stoffen (alcohol, salicylaat) of overgevoeligheid voor bepaalde voedingsmiddelen.

De verschijnselen van maagslijmvliesontsteking zijn braken, misselijkheid, drukkend gevoel in de maag, en soms ernstige krampen en verminderde eetlust. De verschijnselen duren één dag tot zeven dagen.

Bij een infectie door bacteriën of virussen zijn er behalve verschijnselen van de maag zelf ook nog diarree, darmkrampen, koorts, rillingen, hoofdpijn en spierkrampen. Indien de ontsteking is veroorzaakt door alcohol of salicylaat, zijn er meestal alleen de verschijnselen van de maag, waarbij dan echter ook vaak bloedingen optreden. Dit is dan te zien aan het (donker-koffiekleurige) braaksel of aan de (roetzwarte) ontlasting.

De behandeling is afhankelijk van de oorzaak van de ontsteking. Als die oorzaak een infectie is, moet de patiënt zich beperken tot alleen het gebruik van water totdat de acute verschijnselen zijn verdwenen. Indien de patiënt veel last heeft van braken en/of diarree, zal de dokter wellicht bepaalde medicijnen en speciale voeding voorschrijven. Er moet op tijd vocht binnenkomen, om uitdroging van het lichaam te voorkomen, vooral bij kinderen. Het dieet moet geleidelijk worden uitgebreid; niet te snel, omdat terugkeer van de verschijnselen dan mogelijk is.

Na het inslikken van bijtende stoffen kan acute erosieve gastritis (van: erosie = afknaging) en oesophagitis ontstaan. Dit komt het meest voor bij kinderen, die drinken van vloeistoffen als ammonia, sterke zuren en jodium. Door deze stoffen worden de mond, de slokdarm en de maag verbrand, wat zeer pijnlijk is. De patiënt wordt ernstig ziek, met braken en diarree, krampende pijn en slikmoeilijkheden. In zeer ernstige gevallen treedt shock op. Vóór behandeling is meestal opname in het ziekenhuis nodig, zowel voor het bestrijden van de vergiftigingsverschijnselen als voor het behandelen van de mond, de slokdarm en de maag.

Chronische gastritis kan vele oorzaken hebben: het steeds inslikken van pus uit een rotte kies of van een ontsteking van de kaakholte of de voorhoofdsholte, teveel (sterke) koffie drinken, alcoholisme enz.
De verschijnselen zijn vaag: de bovenbuik doet pijn als erop wordt gedrukt, de maag voelt opgeblazen aan, verminderde eetlust, misselijkheid, een ‘zuur brandend’ pijngevoel, braakneigingen. Soms gaan deze gepaard met heftige bloedarmoede. De oorzaak van deze aandoening is moeilijk te ontdekken, door de vele mogelijkheden die er zijn. De behandeling zal aanvankelijk gericht moeten zijn op het bestrijden van de verschijnselen. Zodra de oorzaak bekend is, kan die worden bestreden, waarbij meestal een op de persoon gericht zacht dieet zal worden voorgeschreven. Ook worden wel medicijnen als antacida (die het maagzuur neutraliseren) en anticholinergica (die de maagzuurvorming remmen) voorgeschreven.