Evenwichtsstoornis

Evenwichtsstoornis is elke stoornis die het evenwichtsorgaan in zijn werking belemmert. Het aangrijpingspunt kan verschillend zijn, bijv. in het evenwichtsapparaat zelf, in het centraal zenuwstelsel en in het bewegingsapparaat, waarbij bijv. verslapping van de gewrichten optreedt. Het in evenwicht houden in rechtopstaande houding is een taak van het evenwichtsapparaat, het zenuwstelsel en het bewegingsapparaat te zamen. Het bewegingsapparaat, dus het samenstel van botten, gewrichten, banden, pezen en spieren, heeft op zich zelf geen enkele neiging om rechtop te gaan of te blijven staan.

Aangenomen dat het bewegingsapparaat intact is, is dan ook een uitgebreide regeling van de activiteit van het bewegingsapparaat door de bewegingszenuwen een eerste vereiste. Dank zij een voortdurende aanpassing van de samentrekking van de verschillende spiergroepen aan de eisen van het moment kan het evenwicht bewaard blijven, niet alleen tijdens staan, maar ook tijdens lopen, fietsen enz. Bij ernstige afwijkingen van de gewrichten (artrose, artritis), van de spieren (achteruitgang door ongebruik), van de zenuwen (beschadiging bij verlammingen) of van de botten (ontsteking, ontkalking) is de basis weggevallen voor het bewaren van het evenwicht.

evenwichtsstoornis

Het handhaven van een doelmatige lichaamshouding onder wisselende omstandigheden (staan, lopen, fietsen) is een voortdurende strijd tegen de zwaartekracht. Voor de regeling van de houding gebruiken de hersenen in hoofdzaak drie bronnen van informatie: het evenwichtsorgaan met zijn verbindingen naar het zenuwstelsel, het oog en de zintuigen van het bewegingsapparaat zelf. Deze laatste zijn namelijk in staat de lengte én de spanning van de spieren waar te nemen.

Evenwichtsstoornis duizeligheid

Een eerste verschijnsel van een evenwichtsstoornis is duizeligheid. Deze kan ontstaan doordat de in de hersenen binnenkomende informatie van de verschillende bij het handhaven van het evenwicht betrokken organen onderling niet met elkaar overeenstemt. Een evenwichtsorgaan dat ontregeld is door een ontstekingsproces kan bijvoorbeeld een draai-gevoel geven dat niet bevestigd wordt door de waarneming met de ogen. Er kan geen correctie optreden van de gestoorde waarneming en men krijgt het gevoel dat hetzij de omgeving ten opzichte van zichzelf of het lichaam ten opzichte van de omgeving draait. Bij een geringe stoornis kan een correctie nog wel worden uitgevoerd, bij een sterkere storing (ernstige ontsteking, letsels, bloedingen enz.) worden de correcties met een te grote vertraging uitgevoerd en is de samenwerking van het evenwichtsorgaan, de ogen en het bewegingsapparaat onvoldoende, tot de patiënt ten slotte zijn rechtopgaande houding in het geheel niet meer kan bewaren. Ook bij lichte evenwichtsstoornissen is het inroepen van de hulp van een arts noodzakelijk, omdat het niet zelden een eerste teken van een ernstige aandoening is.

Duizeligheid is met hoesten en hoofdpijn een van de klachten die de arts het meest te horen krijgt. In negen van de tien gevallen is duizeligheid gelukkig een onschuldig verschijnsel.

Het evenwichtsapparaat heeft via het centraal zenuwstelsel vele verbindingen met andere organen in het lichaam, o.a. met de huid, met de spieren en gewrichten en met de ogen. Daarom wordt het ook vaak gestoord wanneer elders in het lichaam iets niet in orde is. Duizeligheid treedt dan op als een nevenverschijnsel. Indien de arts na het horen van de klacht duizeligheid, het vermoeden heeft dat dit niet slechts een bijkomend verschijnsel van een andere aandoening is dan zal hij de werking van het evenwichtsapparaat gaan onderzoeken.

Draaiproef

Wanneer de patiënt op een draaistoel zit en wordt rondgedraaid vertonen beide ogen hetzelfde verschijnsel: een langzame beweging naar één zijde, gevolgd dotfr een snelle beweging naar de andere zijde (nystagmus). Deze oogreactie wordt benoemd naar de richting van de snelle beweging. Deze richting komt overeen met de draairichting bij het begin van de draaibeweging (prerotatoire nystagmus) en is tegengesteld wanneer men de draaibeweging plotseling stopt (postrotcitoire nystagmus). In beide gevallen wordt de langzame beweging van de oogreactie bepaald door het evenwichtsapparaat, terwijl de snelle, corrigerende beweging zijn oorsprong vindt in dat gedeelte van de hersenstam dat de evenwichts-kernen en de kern van de oogspieren bevat. Indien de draaisnelheid van de stoel gelijk blijft verdwijnt de oogreactie geleidelijk. Dit wordt verklaard door het feit dat de halfcirkelvormige kanalen slechts reageren op veranderingen van de hoeksnelheid. Bij gelijkblijvende snelheid veren de koepeltjes in de kanalen weer terug in de ruststand. Bij één wenteling om de as draait het lichaam 360 graden. De draaisnelheid wordt uitgedrukt in graden per seconde. Bij een hoeksnelheid van 60 graden per seconde duurt een volledige omwenteling van 360 graden dus zes seconden. Zolang die snelheid gelijk blijft staat het koepeltje in de ruststand. Verandert men de hoeksnelheid, dan komt het in beweging.

Terwijl het halfcirkelvormige kanalenstelsel reageert op hoeksnelheidsveranderingen reageert de voorhof met de evenwichtsteentjes (zie evenwichtsorgaan) op rechtlijnige versnellingen. Het geeft het gevoel van stand in de ruimte.

Prikkeling van het evenwichtsorgaan wekt reflexmatige spierreacties op, die de inwerkende versnellingen tegenwerken. Wanneer iemand aan een combinatie van draaiende en rechtlijnige bewegingen wordt blootgesteld kan hij de bewegingen van zijn ledematen, romp, nek en ogen toch goed met elkaar samen laten gaan. Naast de draaiproef zijn er nog een aantal andere methoden die de arts in zijn spreekkamer kan toepassen voor het onderzoek van het evenwichtsorgaan. Daarnaast is specialistisch onderzoek in het ziekenhuis mogelijk. De bruikbaarste methode is de elektronystagmo-grafie. Deze berust op de meting van het elektrische spanningsverschil tussen het netvlies en het hoornvlies. Het nystagmogram geeft o.a. uitsluitsel omtrent de plaats van de stoornis.

De storing van het evenwichtsgevoel kan in het evenwichtsorgaan zelf en in de zenuw die naar de hersenen loopt optreden, maar ook in de hersenen. Een sterke oogreactie zonder duizeligheid duidt altijd op een stoornis in de hersenen. Ook een zuiver verticale of door draaien optredende oogreactie (rotatoire nystagmus) wordt veroorzaakt door een centrale aandoening. Bij beschadigingen van het evenwichtsorgaan treedt bij oog-reacties altijd duizeligheid op. Verder kan het voorkomen dat een spontane oogreactie samengaat met verschillende hersenafwijkingen.


Relevante artikelen
33 reacties
  1. kunnen bepaalde medicijnen eveneens evenwichtsstoornissen veroorzaken?

    1. Beste Robert,

      Benzodiazepines (bijv. temazepam, oxazepam, lorazepam) en bloeddrukverlagers (bijv. metoprolol of atenolol) zijn voorbeelden van medicijnen die als bijwerking invloed op het evenwicht hebben en dus een verhoogde kans op vallen kunnen geven.

      Met vriendelijke groet,
      Wesley

  2. Raymond schevers

    mijn vriendin heeft COPD en heeft even wicht storing zou dat door de zuurstof komen of medicijnen?

  3. Beste Raymond,

    Welke medicijnen gebruikt uw vriendin? Voor zover ik weet, heeft COPD-medicatie geen invloed op het evenwichtsstelsel. Verder zou ik mij goed kunnen voorstellen wanneer uw vriendin zich door zuurstofgebrek licht in het hoofd voelt, zij wat wankel op haar benen staat en daardoor gemakkelijker haar evenwicht verliest. Verder denk ik niet dat COPD invloed op het evenwicht zou moeten hebben en dat er mogelijk een andere oorzaak is die de evenwicht klachten veroorzaakt.

    Met vriendelijke groet,
    Wesley

  4. Wil van Steijn

    Ik gebruik sotalol80pch en irbesartan Sandos 150 mg

  5. Goedemorgen ,

    Ik heb nu al enkele dagen best veel last van duizeligheid. Als of ik een beetje dronken ben en dat alles vertraagd in me hoofd. Ik ben wel een beetje verkouden en heb een koortslip maar heb dit nog nooit gehad. Voelt een beetje eng aan.
    Iemand die weet wat dit kan zijn ? Voel me verder niet misselijk of zo.

  6. Beste P,

    Uw verhaal klinkt als een griepje/virus infectie Ik zal de komende dagen rust nemen als ik u was. Grote kans dat de klachten dan zullen verdwijnen!

    Besterschap!

    Met vriendelijke groet,
    Wesley

    1. Hoi Wesley ,

      Bedankt voor uw snelle reactie !
      Dit gevoel kan toch niet soa gerelateerd zijn toch ?
      Heb half jaar geleden gezoend met een dame van plezier.
      Ff geknuffeld met haar en haar heel kort gevingerd ( echt maar 30 seconden of zo ) Na een minuut of 8 me zelf afgetrokken.
      Neem aan dat je daar sowieso niks van kan oplopen toch ? Had de hele tijd mijn boxershort aan..

      1. Beste P,

        Deze klachten worden mijns inziens niet veroorzaakt door een mogelijke soa. Mocht u klachten hebben van een branderig gevoel bij plassen jeuk in het genitale gebied, witte uitvloed uit de penis of pukkeltjes rondom de penis, dan kan dat de uiting van een soa zijn. Overigens kan een soa ook geen klachten veroorzaken. U kunt zich op eigen verzoek altijd laten testen bij de huisarts of lokale GGD.

        Nogmaals, ik denk dat u een onschuldige infectie hebt die vanzelf weer over zal gaan.

        Met vriendelijke groet,
        Wesley

  7. Mijn moeder van 85j heeft al enkele jaren last van evenwichtsstoornis als gevolg van versleten evenwichtsorgaan, aldus de arts in het ziekenhuis. De blijvende duizeligheid, gevoel alsof ze constant op een boot zit, heeft een grote impact op haar sociale leven en activiteiten. Bestaan er medicijnen die de duizeligheid toch iets kunnen verlichten ondanks het versleten werk?

    1. Beste Lisette,

      Deze vorm van duizeligheid is lastig te behandelen. Cinnarizine en flunarizine zijn geregistreerde middelen voor draaiduizeligheid, maar de vraag is of het veel effect gaat hebben op een versleten evenwichtsorgaan. Er zijn helaas niet veel behandelmogelijkheden voor uw moeder.

      Met vriendelijke groet,
      Wesley

  8. Laura Jansen

    Hallo,

    Voor mijn afstuderen doe ik onderzoek naar mensen met een evenwichtsstoornis. Nu vraag ik mij af of er ook bekend is welk percentage hiervan een hulpmiddel gebruikt en welk hulpmiddel(en) dit dan is?

    Mvg,

    Laura Jansen

  9. wilvavdervlugt@ hotmail.com

    Dag Laura,
    Voor mijn evenwichts probleem gebruik ik nu
    3 x daags Betahistine 8 Mg .
    Ik mag hopen dat wat gaar doen.
    Er is bij mij geen draaiduizeling
    De scan was goed maar de klachten zijn niet verminderd
    Ik voel me heel onstabiel .

  10. Hallo,

    Misschien maak ik mij te druk alleen wil ik toch mijn vraag neer leggen.
    Ik heb de laatste maanden erg veel last dat ik soms niet stevig sta op mijn benen sta en dat ik soms half omval.
    Kan dit aan mijn evenwichtsorgaan liggen?
    Daarbij zag ik iets over atrose. Nu komt dit heel erg veel voor in mijn familie is dit misschien ook nog iets waar ik naar moet kijken?

    Groet

  11. Beste N,

    Artrose en duizeligheid hebben niets met elkaar te maken, dus dat kan niet de oorzaak van uw klachten zijn. Verder komen er op oudere leeftijd verschillende soorten duizelingen voor die vaak vanzelf over gaan. Deze duizeligheden worden niet altijd door het evenwichtsorgaan veroorzaakt, maar kunnen ook tgv een bloeddruk daling (bijv bij snel opstaan vanuit een stoel) ontstaan.
    Als de klachten erg hinderlijk zijn, zou ik naar de huisarts gaan om u te laten onderzoeken.

    Met vriendelijke groet,
    Wesley

  12. Pipo en mamalou

    Hallo
    Ik heb sinds 3weken last van verdoofd gevoel in linkerlichaamhelft bij lopen moeite met evenwicht last van obstipatie kan bijna niet plassen en erg moe veel maagzuur verschillende onderzoeken en dokters gezien nog steeds geen resultaat bloed geprikt urine gechechkt niets alleen vitamine D tekort maagzuurtsbletten n zijn tabletten voor aambeien ik kan niet rennen bijna niet lopen voelt alsof ik op kussens of sponsen loop voeten zijn dik tenen dik ik hou vocht vast advies veel bewegen wat kan T zijn?ik ben 37 ook mri scan gehad neuroloog zei triggerpoints door stress of psychisch ik geloof dat niet wat kan T zijn

    1. Dat kussentjes gevoel klinkt alsof de gevoelszenuwen in de voeten kapot gaan. Bent u bekend met suikerziekte? Want dat zou het gevoel kunnen veroorzaken. Voor de overige klachtne heb ik geen verklaring, omdat de MRI scan blijkbaar niks liet zien en de overige specialisten er ook niks van kunnen maken. Sterkte.

      1. Mijn man kreeg plotseling last van een evenwichtstoornis terwijl we aan het fietsen waren. Hij begon te braken en er liep bloed uit zijn neus. Ik heb toen 112 gebeld. Ze konden zo op het eerste gezicht niets vinden. Ze hebben wel alle basisonderzoeken gedaan in de ambulance. Darrna zijn we met de fiets aan de hand naar huis gelopen. Hij heeft nog steeds een beetje last van zijn evenwicht. Moet hij dit verder uit laten zoeken?

  13. Hallo,

    Ik ben sinds 3 jaar erg licht in mijn hoofd en misselijk als ik in attracties geweest ben, of naar een 3d attractie, zoiets als villa volta in de efteling.
    Als ik 2 keer achter elkaar in een attractie ben geweest moet ik vaak ook even zitten om bij te komen. Alleen blijf ik de rest van de dag me toch niet helemaal ok voelen, de misselijkheid blijft lichtelijk aanhouden net als de duizeligheid.
    Waar zou dit aan kunnen liggen, heb er verder in het dagelijks leven weinig tot geen last van.

    Ik draag overigens een bril.

    1. Heb ik ook ja met 3D dingen!!

  14. Ik heb snel last van mijn evenwichtsorgaan. Dan kijk ik TV en ga even roken ga daarna weer verder met TV kijken dan kan ik ineens misselijk worden en voel ik me wit weg trekken. Ook met schrijven zo ga even roken ertussendoor en hup word ineens niet lekker. Ik krijg dan een raar hoofd enz klopt dit? Heeft dit idd met het evenwichtsorgaan te maken??

  15. Heb al meerdere malen last gehad van evenwichtsstoornis.
    Paar jaar geleden acuut ontsteking op het evenwichtsorgaan voor het eerst gekregen. De artsenpost die m`n echtgenote gebeld had dachten eerst hersenvliesontsteking maar het was na wat onderzoekjes dit geconstateerd .
    Ik kon niet eens m`n bed uitkomen, bij elke beweging tolde de kamer met hoge snelheid in de rondte en dan dat overgeven erbij ! Gelukkig zetpillen gekregen die hielpen enorm goed.
    Na een paar dagen in bed op 1 kant gelegen te hebben , rustig m`n bed uit maar als ik maar iets omhoog keek of naar beneden dan tolde de wereld weer. Deze vreselijke tijd heeft ruim 2 tot 3 weken geduurd eer ik weer een beetje normaal kon lopen . Horizontaal liggen ging absoluut niet dan tolde de wereld weer, dit heeft 5 maanden geduurd eer ik weer normaal horizontaal kon slapen. Al die tijd tot nu draai ik altijd heel langzaam van links naar rechts in het bed, bang voor een heftige draaiduizeling aanval. Momenteel heb ik het weer ! Nu alleen met horizontaal liggen . Vanochtend huisdokter gebeld, ja het heerst hij had al meerdere gelijke klachten binnen gekregen. Het is een virus maar niemand weet hoe het komt en wat je medisch aan kunt doen. Ben je bevattelijk voor evenwichtsproblemen dan krijg je het geheid . Cinzirine (reistabletjes helpen heel iets ) maar houd het genezing proces weer tegen. Het beste is zo normaal mogelijk proberen te leven dat is het beste voor het genezingsproces. Overigens wens je dit je ergste vijand nog niet toe, het is echt vreselijk .

  16. Geachte…
    3 weken geleden ben ik geopereerd. Ze hebben een Cholesteatoom verwijderd. Helaas is daarbij ook mijn evenwichtsorgaan beschadigd een ring stuk en het middenlichaam van het evenwichtsorgaan ligt open. Het orgaan hebben ze met botsplinters weer dicht gemaakt (dit moet dicht groeien) Maar nu ….. tja sta elke dag weer voor nieuwe verrassingen en zie vanuit het ziekenhuis tot nu toe wel vooruitgang hoewel het nu stagneert. Ik weet dat het orgaan niet meer zal functioneren, maar vraag mij echt af of ik ooit weer mijn werk kan gaan oppakken?

    De KNO arts geeft daar ook niet echt een duidelijk antwoord op.
    Tja daar sta je dan met meer vragen dan oplossingen.

    Is er echt een antwoord op te geven hoe dit kan herstellen (overnemen door een orgaan) of blijft het behelpen en zal ik …..durf het bijna niet uit te spreken, maar u begrijpt mij vast wel.

    Ik hoor graag uw mening, met vriendelijke groet Cees.

  17. Hallo,
    Nu 8 weken geleden sinds mijn operatie. Helaas nog geen herstel dat ik mijn werk weer kan hervatten nog te duizelig en het beeld schokt tijdens het lopen ook directe draai bewegingen gaat hem niet worden. de ene dag is het goed mee te leven, maar er zijn te veel dagen bij die het leven weer zuur maken.
    Ik loop nog in de nazorg bij de KNO arts, maar daar wordt ik niet echt door geholpen ik bedoel verder geholpen hoe nu verder en komt het ooit goed?
    Mijn werkgever zei al vraag naar een second opinion, maar kom ik daar wel verder mee het orgaan is immers stuk.
    Hoe denkt u daar over is dat een optie?

  18. hallo, na een zwaar ongeluk3 jr geleden,hoofd stuk,gescheurde bekken,been 2 x gebroken opgenomen geweest wegnes suiiside,i gebruik nu al jaren,fluoxitine,enalapri,euthyrox,dormanoct,ik ben al13 jaar dronken in mn hoofd,alsof ik een borrel op heb,erg vermoeiend.ook oorsuisen,en wiphlass.krijg 18 nov onderzoek bij neuroloog,hoop dat er niets aan gedaan kan worden,wordt er gek van,zal wel aan mn evenwicht liggen?enis daa een medicijnvoor??bedankt groetjes nel 66 jr.

  19. hallo

    ik heb nu ook 3 weken last van duiziligheid en dan ruist me oor hele vage gevoel en dat gaat door me hele lichaam en dan voel ik me echt zweverig durf al een tijdje ook geen auto te rijden want als ik er in zit en rij dan voel ik hem soms ook heel erg . en me rechter onderbeen tintelt ook. kan dit ook evenwichtstoornis zijn wat ik nu heb

  20. hallo,
    Ik ben John en heb regelmatig last van vochtophoping bij de linker oor en ben dan ook vaak erg duizelig aan het linker oog. De vocht ophoping is in 2009 a een bestraling tegen kanker in mijn hals. Sinds 2017 krijg duizeligheids aanvallen diedan 5 dagen aanhouden.In2015 ben ik getroffen door een herseninfarct waardoor het linker oog lichtbeschadigd is. Mijn vraag is datik ernu pas lastvan hebt . In februari had ik er voor t eerst last van. Nu op het moment ook. Zou het aan een middenoor onsteking kunnen liggen? groetjes John

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips