Cholelithiasis

Cholelithiasis (het hebben van galstenen) is een van de meest voorkomende afwijkingen. De ziekte kan bij iedereen voorkomen, maar er is één groep mensen waarbij de ziekte wel bijzonder vaak voorkomt: vrouwen
van 40 jaar en ouder die dik zijn en kinderen hebben gehad. cholelithiasis is zeldzaam bij jonge mensen.

De oorzaak van cholelithiasis is nog duister. Veranderingen in de gal kunnen hierbij een rol spelen. Zo zou een te grote hoeveelheid cholesterol in de gal, wat vooral zou voorkomen bij dikke mensen, kunnen leiden tot de vorming van cholesterolstenen (zie later). Ook afwijkingen in de galblaas, zoals een infectie of een slechte afvoer van de gal, zijn als oorzaak mogelijk. Stoornissen in de werking van de lever kunnen ook galstenen veroorzaken.

De vorming van galstenen gaat vaak gepaard met maaglijden en ziekten van de alvleesklier. Galstenen komen dikwijls voor bij mensen die weinig lichaamsbeweging hebben. De gevolgen van het hebben van galstenen zijn talrijk. Galstenen kunnen leiden tot galsteenkolieken, ontstekingen van galblaas en in de galwegen en van de alvleesklier, afsluiting van de galwegen met eventueel geelzucht en leverbeschadiging, afsluiting van de darm, buikvliesontsteking door een perf oratie van de galblaas en kanker van de galblaas. De meeste van deze complicaties zijn gelukkig zeldzaam. Galsteenziekte verloopt soms helemaal zonder verschijnselen of komt alleen tot uiting als een zwaar gevoel rechts in de bovenbuik, vooral na een vetrijke maaltijd. Cholelithiasis wordt vaak pas duidelijk als er complicaties optreden. De belangrijkste complicaties van galstenen zijn de galsteenkoliek en de ontsteking van de galblaas (cholecystitis) en/of de galwegen (cholangitis).

Cholelithiasis – Galsteenkoliek

Een galsteenkoliek is een acuut optredende aanval van ernstige pijn rechts in de bovenbuik en rechterzij. De pijn straalt bijna altijd uit naar de rug en de rechterschouder en soms naar de borst. Er treedt op het hoogtepunt van de pijn misselijkheid en braken op. Er is bewegingsdrang, dat wil zeggen: de patiënt kan niet stilzitten of stilliggen. Soms ligt de patiënt in bed te rollen van de pijn.

Een galsteenkoliek ontstaat als er een galsteen in een galafvoergang terechtkomt. Er ontstaat dan een kramp van de galgang, wat een heftige pijn veroorzaakt. Na enkele uren verdwijnt de kramp en daarmee de pijn. Als van de galblaas de afvoerbuis (ductus cysticus) door een galsteen wordt afgesloten, kan een acute ontsteking van de galblaas ontstaan. Bij afsluiting van de galbuis (ductus choledochus) door een
galsteen, kan er geelzucht en een galwegontsteking (cholangitis) optreden. Door middel van röntgenonderzoek, met behulp van een contrastmiddel, kan cholelithiasis worden aangetoond.

De behandeling van een galsteenaanval gebeurt met medicijnen die de pijn en de kramp van de galwegen opheffen. Als de aanvallen zeer ernstig zijn en vaak voorkomen, is er reden tot operatief ingrijpen. De galblaas wordt dan verwijderd, samen met de galstenen die de koliek veroorzaken. Aangezien een galsteenkoliek vaak volgt op een vetrijke maaltijd, moet men zo weinig mogelijk vet gebruiken om een koliek te voorkomen.