Buikpijn

Pijn ergens in de buik komt vrij veel voor en kan enorm variëren in hevigheid, duur en plaats. Het kan wijzen op iets onbelangrijks, maar kan ook een symptoom zijn van een ernstige aandoening. Een lichte buikpijn kan worden veroorzaakt door indigestie na een heel uitgebreid maal, als de maag wordt gerekt, of door obstipatie. In het laatste geval verdwijnt de pijn als de darmen worden geleegd. Als de pijn aanhoudt en zeer hevig is, moet een arts worden geraadpleegd.

Er bestaan verschillende typen pijn; oorzaken en symptomen worden vaak aangeduid naar de plaats waar de pijn wordt gevoeld.

Pijn boven in de buik

Pijn in het bovenste deel van de buik, boven de navel, kan worden veroorzaakt door een aandoening in het bovendeel van het maag-darmkanaal, zoals een galsteen, die krampen tot gevolg heeft. Ook een zweer in de twaalfvingerige darm of de maag kan de boosdoener zijn. Andere oorzaken kunnen zijn: een aantasting van het slijmvlies van de maag of de twaalfvingerige darm, door een teveel aan maagzuur of zwak slijmvlies, of een middenrifsbreuk. In het laatste geval is de klep tussen de slokdarm en de maag verzwakt, zodat er maagzuur kan teruglopen. Hierdoor raakt de slokdarm geïrriteerd.

Pijn in het midden van de buik

Pijn rondom de navel komt vooral vaak voor bij kinderen. Dat komt meestal door obstipatie. De pijn kan echter ook verband houden met een ontsteking op grote afstand van de buik, zoals een oor- of amandelontsteking. Pijn in het middengedeelte van de buik kan bovendien voorkomen als gevolg van een dunne-darmaandoening en treedt op bij een blinde-darmsontsteking. Dit laatste is eigenlijk niet een ontsteking van de blindedarm zelf, maar van het kleine wormvormige aanhangsel van de blindedarm, de appendix vermiformis. Een kind of een volwassene met een blindedarmontsteking ziet er bleek uit en voelt zich niet goed. Na verloop van tijd verplaatst de pijn zich gewoonlijk naar rechts en wordt heviger. Soms hebben kinderen om de paar weken buikpijn zonder aanwijsbare oorzaak. Merkwaardig genoeg lijden de ouders van deze kinderen of andere familieleden vaak aan migraine, zodat de klacht de naam ’buikmigraine’ heeft gekregen. De oorzaak hiervan is duister en in de meeste gevallen groeien de kinderen er als puber vanzelf overheen. Soms blijven dergelijke kinderen echter ook als volwassene buikmigraine houden of krijgen ze later last van migraine.

Heel soms raakt een deel van de darm in zichzelf verstrengeld een darmkronkel of volvulus of schuiven darmdelen in elkaar, zoals een naar binnen geduwde vinger van een handschoen een zogenoemde invaginatie. Zowel een darmkronkel als een invaginatie kan de darmen afsluiten en daardoor hevige pijn veroorzaken. Een operatie is noodzakelijk om het defect te herstellen.

Pijn in de onderbuik

Pijn onder de navel heeft vaak iets te maken met de dikke darm en wordt in verreweg de meeste gevallen veroorzaakt door een kwaal die bekend staat als een spastische dikke darm. De kern van het probleem is verkeerde voeding, zoals voedsel dat te fijn is verwerkt en te weinig vezels bevat. Bij dit type dieet laat het voedsel dat is verteerd en hoger in de ingewanden is geabsorbeerd, te weinig resten over, zodat de dikke darm niet goed kan functioneren. De spieren van de dikke darm trekken zich dan krampachtig samen en veroorzaken tamelijk hevige krampen. Na verloop van vele jaren kan de dikke darm misvormd raken door de krampachtige beweging, die een drukvergroting veroorzaakt. Hierdoor ontstaan vaak ballonvormige uitstulpingen, divertikels (diverticulose), die nog meer problemen kunnen geven, zoals diverticulitis.

In ernstigere gevallen kunnen er gezwellen ontstaan in de dikke darm, vooral bij oude mensen. Deze gezwellen veroorzaken pijn in de onderbuik, die dikwijls gepaard gaat met bloed in de ontlasting als waarschuwingssignaal. Daarom moeten bloedingen vanuit het rectum serieus worden genomen en is het raadzaam medische hulp in te roepen.

Buikpijn op andere plaatsen

Pijn in de zij of de lendenen hangt meestal samen met de nieren en is heel hevig als een steen het wegvloeien van de urine belemmert (krampachtige pijn in de nieren die in golven komt). Nierbekkenontsteking (pyelitis) kan ook verantwoordelijk zijn voor dit soort pijn.

Menstruatiepijnen hangen samen met de menstruatie-cyclus en manifesteren zich onder in de buik en ook in de rug. In dit gebied kunnen veel andere klachten pijn veroorzaken, die alle te maken hebben met problemen in de geslachtsorganen van de vrouw, zoals pijn door een cyste in de eierstokken, eileiderontsteking (salpingitis) of zelfs een buitenbaarmoederlijke zwangerschap in de eileider.

Buikpijn vermijden

Het is aan te bevelen:

  • elke dag voldoende vezels te nemen en wel twee theelepels onverwerkte zemelen of iets gelijkwaardigs, zoals volkorenbrood of peulvruchten en groenten;
  • een overmaat aan vetten te vermijden, daar deze een belemmering vormen voor de maag om zich te legen en ook galsteenpijn kunnen veroorzaken;
  • bij indigestiepijn de maag te ontzien door alcohol-verbruik te verminderen, minder te roken en regelmatig kleine maaltijden te gebruiken.

Hevige buikpijn

Met de term ’acute buik’ wordt bedoeld dat er een acute buikaandoening optreedt. De patiënt krijgt een plotseling beginnende, ernstige buikpijn die niet wegtrekt. In de meeste gevallen is er iets ernstigs aan de hand. De buikpijn is zo hevig, dat de patiënt niet kan slapen of zelfs niet kan rondlopen. Vaak gaat dit gepaard met braken en een algehele slechte toestand en bleekheid van de patiënt. Het is raadzaam snel een arts te raadplegen, die na een onderzoek in twijfelgevallen röntgenfoto’s zal laten maken in het ziekenhuis om een diagnose te kunnen stellen. De meest voorkomende oorzaken van acute, hevige buikpijn zijn acute blindedarmontsteking, een ontstoken galblaas of zelfs een geperforeerde maagzweer. In de meeste gevallen is een spoedoperatie noodzakelijk om de aandoening op te heffen. Na zo’n operatie duurt het meestal een paar dagen voordat de ingewanden weer normaal functioneren


Relevante artikelen
4 reacties
  1. Christine Struik

    Goedendag,
    Ik heb soms na het in elkaar zitten en dan opstaan, hevige buikkramp. Soms na het hoesten. Ik rek mij dan uit en dan gaat het weer weg.

  2. Ik heb veel pijn steken in de boven buik 3 vingens vanaf de navel het strekt weg en dan komen de pijn steken weer weet iemand wat dit is

    1. Weet je uiteindelijk wat het is?

  3. Beste .ik heb sinds een paar dagen pijn onder mijn maag. Kan lastig na de toilet en ook misselijk. Weet iemand wat dat kan zijn maak me best zorgen. Grts

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips