Arsenicum

De stof arsenicum, oftewel arseen, behoort tot de zware metalen. Het kan in voedsel voorkomen zoals rijst en in je lichaam terechtkomen. Als je te veel arseen binnenkrijgt dan kan dit schadelijk zijn voor je gezondheid. Daarom is het wettelijk vastgelegd hoeveel arsenicum er in een product mag zitten. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) controleert of de producenten van voedingsproducten zich aan de normen houden.

Arsenicum valt, net als kwik, cadmium, tin en lood, onder de ‘zware metalen’. Deze stof komt in zeer lage concentraties voor in het grondwater, de grond en in gesteente. Door milieuvervuiling kan arsenicum terechtkomen in het voedsel. Dit kan niet voorkomen worden. Planten nemen arsenicum op uit het water en uit de bodem. Dieren krijgen de stof binnen via water en voer.

In welke voedingsproducten komt arsenicum voor?

Arsenicum komt vooral voor in rijst en rijstproducten. Ook komt de stof in kleinere hoeveelheden voor in bewerkte graanproducten, zoals brood, in melk, melkproducten en in water.

Waarom zit er arseen in rijst?

Er zit arseen in rijst, omdat rijst vanuit de grond en het (grond)water arseen opneemt. Vooral in landen waar veel rijst wordt verbouwd, zit er veel arseen in de grond.

Uit onderzoek van de Europese voedselveiligheidsautoriteit is gebleken dat mensen in Europa vooral arseen binnenkrijgen door het eten van andere graanproducten. Verder bevatten drinkwater en melk ook wat arseen.

In vergelijking met andere voedingsmiddelen bevat rijst wel meer arseen, maar in Europa wordt minder rijst gegeten dan brood en melk. Om deze reden is rijst dus niet de grootste bron van arseen in de voeding van Europeanen.

Welke gezondheidseffecten heeft arsenicum?

In voedsel is arsenicum vaak in zeer lage hoeveelheden aanwezig. Het veroorzaakt dan ook geen directe symptomen van vergiftiging. Op de lange termijn kan het binnenkrijgen van te veel arsenicum wel leiden tot gezondheidsproblemen en de kans op chronische ziektes, zoals kanker, verhogen.

Om deze reden worden de voedingsmiddelen zeer streng gecontroleerd. Er geldt geen toelaatbare dagelijkse inname voor arsenicum. Dat betekent dat de hoeveelheid arsenicum in voedingsmiddelen zeer laag moet zijn. Om deze reden heeft de EU voor arseen maximale hoeveelheden vastgelegd die in voedingsmiddelen mogen voorkomen. Het is niet gelijk schadelijk voor je gezondheid als de hoeveelheid arsenicum in een product net iets boven de vastgestelde norm uitkomt, omdat de vastgestelde normen voor de maximale zeer streng zijn.

Mogen kinderen producten met arsenicum?

Kinderen hebben een lager lichaamsgewicht en kunnen een relatief hogere hoeveelheid binnenkrijgen. Dit is gevaarlijk. Voor voedingsmiddelen voor kinderen gelden er nog strengere regels dan voor andere voedingsproducten. Rijstproducten die voor kleine kinderen zijn bestemd, zoals pap van rijstebloem en babyvoeding, bevatten en nog lagere hoeveelheid arsenicum.

Hoe kun je de inname van arsenicum nog meer beperken?

• Je te houden aan een gevarieerd en gezond voedingspatroon. Je voorkomt dan dat je te veel arsenicum binnenkrijgt.
• Kinderen niet elke dag rijst en rijstproducten te laten eten.
• De rijst voor gebruik te wassen en door de rijst in ruim voldoende water te koken. Hiermee spoel je het arsenicum voor een groot deel weg.