Prenatale zorg

Als vrouwen merken dat ze ’over tijd’ zijn, zullen ze vaak in eerste instantie zelf een zwangerschapstest verrichten. Sommige vrouwen zullen daarna naar de huisarts gaan om met deze verder te spreken over de begeleiding van de zwangerschap. In Nederland doet veelal de vroedvrouw ofwel verloskundige de verdere controle van de zwangerschap, tenzij er een medische reden is om naar een gynaecoloog te worden verwezen. In sommige gebieden, waar geen vroedvrouwen gevestigd zijn, doen de huisartsen zelf de controles van de zwangerschap en begeleiden zij de bevallingen. Een vrouw kan ook rechtstreeks naar een vroedvrouw gaan, zonder tussenkomst van de huisarts.

Bij het eerste gesprek met de huisarts of de vroedvrouw zal een aantal vragen gesteld worden over de gezondheidstoestand, vroegere ziekten of operaties, en ziekten in de familie. Dit om te bezien of er speciale problemen tijdens de zwangerschap zouden kunnen optreden.

Prenatale zorg in Belgie:

In België worden zwangeren door de huisarts of gynaecoloog begeleid. De bevalling zelf wordt in de meeste gevallen door een gynaecoloog gedaan.

Het is van belang te weten wanneer de bevruchting plaatsgehad kan hebben. Daarom zal de verloskundige of de huisarts naar het verloop van de menstruatie vragen. Uit deze gegevens kan de datum berekend worden waarop de bevalling zal plaatsvinden. Vanzelfsprekend staat die datum niet vast; de meeste baby’s worden niet op de uitgerekende dag geboren. Het is volkomen normaal dat de geboorte plaatsvindt tussen twee weken voor en twee weken na de berekende datum.

Na het opnemen van de medische voorgeschiedenis zal er een lichamelijk onderzoek plaatsvinden, alsmede een inwendig onderzoek om de grootte van de baarmoeder te bepalen. Soms wordt er ook een bloed- en urine-onderzoek gedaan.

Na het onderzoek geeft de arts of verloskundige adviezen betreffende voeding, gewichtstoename en lichaamsbeweging.

De meeste artsen zien hun zwangere cliënten eenmaal per maand in de eerste zeven maanden, tweemaal in de achtste maand en daarna wekelijks.

Na het eerste consult beginnen de volgende controles meestal met het meten van de bloeddruk en van het gewicht en worden de urine en de groei van de baarmoeder onderzocht. Er wordt gevraagd naar mogelijke klachten zoals hoofdpijn, buikpijn, misselijkheid, overgeven, dikke benen of opgezette voeten, slechter zien en bloedverlies. Schrijf alle vragen op die er in de achterliggende maand boven gekomen zijn, om deze met de vroedvrouw of huisarts te kunnen bespreken.
Na tien tot twaalf weken zwangerschap is een spannend onderdeel van het spreekuurbezoek het luisteren naar de hartslag van de baby: deze kan op dat moment reeds ontdekt worden met een Doppler-meter.

Prenatale zorg door Arts of verloskundige:

De arts of verloskundige zal de buik bevoelen om vast te stellen of de baby naar behoren groeit. Soms is er een verschil tussen de grootte van de baby en het vermeende tijdstip van bevruchting. Wanneer de leeftijd van de foetus aan twijfel onderhevig is, kan er een echoscopie worden gedaan om vast te stellen of de vrucht ouder is dan eerst werd aangenomen. Echoscopie is een pijnloos onderzoek waarbij gebruik gemaakt wordt van hoog-frequente geluidsgolven om van de foetus een afbeelding op een beeldscherm te maken. Op deze manier kan de lengte of de doorsnede van het schedeltje gemeten worden. De foetus kan bij dit onderzoek gewoonlijk al zeven weken na de laatste menstruatie gezien worden.

Het echoscopisch onderzoek heeft een enorme invloed gehad op de ontwikkelingen in de verloskunde omdat het uiterst belangrijke informatie over de gezondheid van de foetus kan verschaffen zonder in het lichaam van de vrouw binnen te dringen. Behalve om er de leeftijd van de foetus mee vast te stellen, kan men met het echoscopisch onderzoek duidelijk zien of er meer dan één baby in de baarmoeder ligt, of het kind al zijn ledematen heeft en of hij normaal groeit, hoe de placenta ligt en soms welk geslacht het kind heeft.

In ons land bestaat er nogal wat discussie over het routinematig toepassen van echoscopisch onderzoek. Bij een gezonde zwangere, bij wie er sprake is van een zekere zwangerschapsduur, en bij wie het kind goed groeit, bestaat er in wezen geen reden om echoscopisch onderzoek te verrichten. Echoscopisch onderzoek is alleen nodig bij een onzekere duur van de zwangerschap, bij een afwijkende groei, of bij aangeboren afwijkingen in de nabije familiekring, zoals bijvoorbeeld een open ruggetje. In andere landen worden soms wel bij alle zwangere vrouwen een of meer echo’s gemaakt. Ook gynaecologen die zwangeren controleren die bijvoorbeeld complicerende bijkomende ziekten hebben, zullen wat vaker geneigd zijn echoscopisch onderzoek te verrichten.