Unhappy triad

Bij contactsporten zoals voetbal, rugby, handbal of vergelijkbare sporten komen knieblessures regelmatig voor. In veel gevallen is er bij een knieblessure sprake van een verrekking van of scheurtje in één van de banden in de knie. Een door sporters gevreesde knieblessure, is de zogenaamde unhappy triad – in het Nederlands ook wel de ongelukkige triade genoemd.

Wat is het?

Er is sprake van een unhappy triad als er drie structuren in de knie letselschade hebben opgelopen, namelijk de meniscus, de binnenband én de kruisband. Vanwege de ernst van de blessure en de lange hersteltijd die ervoor staat, wordt ook wel gesproken over een ‘blown knee’ – een opgeblazen knie.

De meniscus is een schijf van dun kraakbeen die ervoor zorgt dat een gezonde knie soepel kan bewegen. Iedereen heeft in elke knie twee menisci. De binnenband bevindt zich aan de binnenkant van de knie en verbindt de zijkant van de botten van het boven- en onderbeen met elkaar. De voorste kruisband zorgt ervoor dat het scheenbeen niet naar voren kan schuiven.

Hoe ontstaat een unhappy triad?

Een blessure aan de verschillende banden in de knie ontstaat vrijwel altijd op dezelfde manier. De voet staat gefixeerd, dat wil zeggen staat ‘vast’ in of op de grond, terwijl een klap op de zijkant van de knie of het naar binnen draaien van de knie ervoor zorgt dat er letsel ontstaat. Wanneer de voet los zou zijn van de grond, zou er geen letsel ontstaan. Juist vanwege de fixatie en het naar binnen klappen of draaien van de knie, ontstaan er scheuren in de banden, of kunnen deze zelfs volledig afscheuren.

Omdat er sprake is van een zogenaamd trauma aan de knie, is er direct een fysiologische reactie. De knie doet (veel) pijn, wordt dik en kan geen belasting meer verdragen. Op het moment van blesseren zelf, ervaart de persoon in kwestie vaak een hevige, stekende pijn in de knie. Ook de dagen daarna blijft de knie (erg) dik en kan deze niet worden belast. Voordat de juiste diagnose gesteld kan worden, moet de zwelling vaak eerst afnemen. Is er het vermoeden van een unhappy triad, dan kan een brace worden aangebracht om verder letsel te voorkomen, totdat (door middel van een MRI) de diagnose is gesteld.

Herstel

Een blessure aan zowel de meniscus, binnenste knieband als voorste kruisband wordt in sportkringen beschouwd als een van de meest ernstige (knie)blessures. Dat heeft alles te maken met de lange hersteltijd die ervoor wordt gegeven, plus de intensieve revalidatieperiode die noodzakelijk is. In geval van een unhappy triad is vrijwel altijd een kruisbandreconstructie nodig. De afgescheurde kruisband wordt dan operatief vervangen door een andere spier, vaak een deel van de hamstring. Deze operatie is zeer specialistisch en vraagt om een herstelperiode van gemiddeld negen maanden. Gedurende deze periode wordt eerst een periode van rust en herstel doorlopen, waarna revalidatie langzaam wordt opgebouwd qua belasting van de knie.

Afhankelijk van de precieze schade, kan het ook nodig zijn om de meniscus operatief te verwijderen en/of de binnenste knieband te reconstrueren. Omdat het gaat om een zeer (sport)specifieke blessure, is de persoon in kwestie vaak in behandeling bij een specialist op dit gebied. Na herstel is het in principe weer mogelijk om de knie volledig te belasten – ook met sporten. Vaak is er echter ook sprake van een mentale kwestie: de sporter heeft vaak lange tijd angst dat de blessure opnieuw wordt opgelopen. Na een volledig herstel van een ongelukkige triade, is die kans echter net zo groot of zelfs kleiner dan bij personen die nooit eerder een soortgelijke blessure hebben gehad.