Medelijden

Onder medelijden wordt verstaan het voelen van droefheid, pijn en ellende van anderen alsof men het zelf heeft meegemaakt. Medelijden is een natuurlijk, menselijk gevoel, dat behalve op mensen ook op andere wezens betrekking kan hebben. Medelijden is een belangrijk element in verschillende religies zoals het boeddhisme en het christendom.

Van ‘passief’ medelijden is sprake wanneer men het niet eens is met gebeurtenissen of toestanden die andere mensen leed berokkenen, kwellen of pijn doen. Dan treden gevoelens van droefheid, getroffen zijn en medeleven op. ‘Actief’ medelijden gaat een stapje verder: men getuigt van deelneming, troost en probeert te helpen. Sommigen helpen door persoonlijke inzet, anderen door geld te geven.

Het vermogen tot medelijden en de kunst zich in de gevoelens van anderen te verplaatsen zijn niet bij iedereen even sterk ontwikkeld. Deze kunnen zelfs bij één persoon op verschillende momenten verschillend geuit worden, omdat ze altijd mede afhangen van de omstandigheden van het moment.

Medelijden moet men leren

Het vermogen om ons in anderen te verplaatsen is niet vanaf de geboorte bij ons aanwezig. Van dit vermogen is voor het derde levensjaar nog nauwelijks sprake. Voor die tijd zijn kinderen namelijk nog niet in staat om ‘ik’ en ‘de ander’ (of: het ‘zelf’ en de ‘moeder’) van elkaar te onderscheiden.

Pas wanneer ze dat onderscheid geleerd hebben zijn kinderen ook in staat om met anderen mee te voelen en vreugde te delen. Of men al dan niet medelijden kan opbrengen voor een ander, heeft alles te maken met de beoordeling van de situatie van die ander.

Medelijden

Wanneer heeft men medelijden?

Een gevoel van medelijden kan ontstaan wanneer men de onaangename situatie van iemand anders kan herleiden tot een oorzaak waar die ander niets aan kan doen. Wanneer men daarentegen het idee heeft dat de ander zelf schuld heeft aan zijn situatie, dan zal er minder snel een gevoel van medelijden ontstaan.

Bovendien nemen de gevoelens van medelijden toe naarmate men meer van de ander houdt. Een moeder zal zich gemakkelijker in de gevoelens van haar eigen kind kunnen inleven dan in die van een vreemd kind, ook al zijn beide kinderen onrechtvaardig behandeld door bijvoorbeeld een leraar.

Anders is het wanneer de ander heel graag iets wil hebben, dat in strijd is met de eigen wensen. Wanneer de ene vrouw bijvoorbeeld verdriet heeft omdat ze verliefd is op de partner van de andere, dan zal die andere vrouw nauwelijks medelijden voor haar voelen.

Wanneer treedt medelijden op?

Medelijden kan altijd optreden waar mensen te maken hebben met andere mensen of levende wezens. In medelijden moeten zeker nuances worden aangebracht. Wanneer we een hond zien die kronkelt van de pijn, voelen we iets anders dan bij het zien van een stervende vis. Hoe dichter een levend wezen bij de mens staat, des te gemakkelijker is het om zich in dat wezen te verplaatsen.

Medelijden treedt met name op wanneer men anderen als weerloos en hulpeloos beschouwt, bijvoorbeeld oude mensen, kinderen en ook dieren. Dan ontstaat vaak ook de wens te helpen. Met een kind, wiens ouders kort geleden om het leven kwamen bij een verkeersongeluk, zal men daarom altijd medelijden hebben.


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips