Gehoorzaamheid

Onder gehoorzaamheid verstaat men het ondergeschikt maken van de eigen wil aan die van iemand anders. Gehoorzaamheid kan een vanzelfsprekendheid zijn. Kinderen moeten bijvoorbeeld hun ouders gehoorzamen, burgers zijn gehoorzaam aan de overheid, en een ondergeschikte wordt geacht te doen wat zijn baas zegt. Gehoorzaamheid kan ook plaatsvinden op basis van vrijwilligheid, bijvoorbeeld wanneer iemand lid wordt van een religieuze gemeenschap en zich daar aan de bestaande regels houdt.

Tegenover ongehoorzaamheid staan sancties. Kinderen worden gestraft, wanneer ze niet gehoorzamen, op het werk wordt men benadeeld, soldaten komen voor de krijgsraad. Onderdanigheid is een vorm van gehoorzaamheid, die ontstaat door angst. Het is dan niet meer duidelijk waarom er precies gehoorzaamd wordt. De enige reden voor onderdanigheid is de angst voor straf.

Gehoorzaamheid

Hoe leren we te gehoorzamen?

De mens wordt als vrij wezen geboren, en zijn behoeften worden doorgaans snel vervuld. Wanneer een baby honger heeft, krijgt hij te eten; wanneer hij wil slapen, mag dat te allen tijde; wanneer hij wil schreeuwen, dan kan dat. Al spoedig ervaart het kind via de ouders dat er grenzen aan deze vrijheid zijn het wordt opgevoed. Gehoorzaamheid betekent dat van de eigen behoeften moet worden afgezien. De ouders proberen gehoorzaamheid aan te leren door te belonen (door lief te zijn, complimenten etc.) of te straffen (door te schelden, geen liefde of aandacht te geven, slaan). Het kind moet zindelijk worden, veilig zijn weg in het verkeer leren vinden en het moet zich bij het huiswerk een bepaalde discipline eigen maken.

De opvoeding tot gehoorzaamheid raakt echter makkelijk in tegenspraak met de minstens even belangrijke opvoeding tot zelfstandigheid. Een opvoeding waarbij het kind alleen maar leert om ‘blind’ te gehoorzamen, is geen goede opvoeding.

Alleen maar gehoorzamen is gevaarlijk

Wie in zijn leven alleen maar geleerd heeft te gehoorzamen, kan de eigen behoeften en de eigen spontaniteit niet meer voelen. Dergelijke mensen onderdrukken voortdurend hun eigen wensen en verlangens en gaan eerder in op de wensen van anderen. Daardoor kunnen ze ook gemakkelijker gemanipuleerd worden. Ze bepalen hun leven vaak niet meer zelf, maar laten dit aan anderen over.

Ook onderdanigheid is meestal een gevolg van een verkeerde opvoeding. Wanneer kinderen gedwongen worden tot zinloze handelwijzen en een straf kunnen verwachten wanneer ze dat niet doen, wordt daarmee een onderdanig of onderworpen gedrag aangeleerd.

Gehoorzaamheid binnen een relatie

‘De vrouw is ondergeschikt aan de man’, heette het vroeger, en het aantal relaties waarbij dit motto nog altijd geldt, is talrijk. Wanneer een partner zich ondergeschikt maakt aan de ander, dan is de grens tussen gehoorzaamheid en onderdanigheid meestal gauw overschreden. Wanneer men merkt dat men door de ander wordt ‘gebruikt’, dan wordt het tijd er eens over na te denken of het niet beter is aan deze relatie een einde te maken.

Gehoorzaamheid op het werk

Vroeger was gehoorzaamheid op het werk een belangrijke en goede eigenschap. Tegenwoordig worden van medewerkers doorgaans andere eigenschappen verwacht: betrokkenheid en meedenken van het individu, discussies binnen de groep over op handen zijnde besluiten en uiteindelijk het overnemen van verantwoordelijkheid. De bereidheid en het vermogen om met anderen samen te werken, zijn veel belangrijker geworden dan de ‘deugd’ van de blinde gehoorzaamheid.


Relevante artikelen
1 reacties
  1. Wellicht een aanvulling… “De opvoeding tot gehoorzaamheid..” is beter te zien als opvoeding door gehoorzaamheid. Het is een proces en een traject. Gehoorzaamheid aan iemand die het beter weet is belangrijk om te voorkomen dat de opgroeiende het zelf gaat ontdekken en een moeizame weg gaat volgen van vallen en opstaan.

    Sommige mensen zijn zo vaak gevallen dat ze inmiddels niet meer opstaan. Dat is niet de goede weg. Beter is het om te gehoorzamen en zo te leren wat goed is om te doen en wat niet. Simpelweg door de vrucht ervan als bewijs. Zo kan een mens opgroeien tot zelfstandigheid. Het gaat om het ervaren van de vrucht van gehoorzaamheid.

    Daar lijnrecht tegenover staat ongehoorzaamheid. Dit heeft schade tot gevolg. Zowel aan de mens zelf als aan zijn omgeving. Kijk maar eens op het nieuws.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips