HPV Vaccinatie

Sinds 2009 zit de HPV vaccinatie, ter preventie van baarmoederhalskanker, in het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). Toendertijd heeft dit veel vragen en weerstand opgeroepen. Velen waren er niet van overtuigd dat het vaccin baarmoederhalskanker zal voorkomen. Bovendien bestond er angst voor onder andere het ontstaan van onvruchtbaarheid. Inmiddels is een groot deel van de 12-jarige meisjes al zeven jaar ingeënt met het vaccin.

Baarmoederhalskanker is een veel voorkomende ziekte in Nederland. Per jaar wordt bij ongeveer 700 vrouwen deze diagnose gesteld. Het ontstaat met name bij vrouwen in de leeftijdscategorie van 35-45 jaar, maar kan voorkomen vanaf ongeveer 20-jarige leeftijd. De grootste risicofactor voor het ontstaan van baarmoederhalskanker is een infectie met HPV, het humaan papillomavirus. 80 – 90% van de vrouwen wordt hier ooit in hun leven mee besmet. Bij de meeste vrouwen wordt het virus door het lichaam zelf opgeruimd, maar bij een deel van de vrouwen leidt het tot (de voorstadia) van baarmoederhalskanker. In totaal zijn er honderd subtypes, waarvan er 15 baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken, de zogenaamde ‘high risk HPV’. In 70% van de gevallen is subtype 16 of 18 de oorzaak van baarmoederhalskanker. Dit zijn dan ook de twee subtypes die in het vaccin zitten.

Werking vaccin

Maar hoe werkt zo’n vaccin nou? In de HPV vaccinatie zit een zogenaamd recombinant vaccin oftewel het virus is genetisch veranderd. Na de inenting zal je lichaam stofjes aanmaken tegen het virus, zogenaamde antistoffen. Als vervolgens besmetting met HPV 16 of 18 plaatsvindt, zal dit virus door het lichaam herkend worden en zullen de antistoffen het opruimen. Besmetting wordt zo voorkomen en dus wordt de kans op baarmoederhalskanker verlaagd.

Inenting en bijwerkingen

De inenting vindt plaats bij meisjes van 12 jaar en bestaat uit twee injecties. Hiervoor zal een oproep vanuit het Rijksvaccinatieprogramma worden verzonden. Het wordt geadviseerd om nog geen seks gehad te hebben voor de inenting, want na seksueel contact zou je mogelijk al besmet kunnen zijn met het HPV virus. Na besmetting heeft het vaccin geen nut meer.
Na inenting is het belangrijk om het uitstrijkje te blijven halen. Ten eerste omdat ook andere HPV subtypes dan 16 en 18 tot baarmoederhalskanker kunnen leiden. Daarnaast moet het definitieve effect van het HPV vaccin op de verlaging van het voorkomen van baarmoederhalskanker nog blijken, omdat het pas sinds zeven jaar wordt gegeven.
Bijwerkingen van de vaccinatie zijn eigenlijk hetzelfde als bij andere vaccinaties. Er kan irritatie of roodheid van de injectieplaats optreden. Daarnaast komen maagdarmklachten voor of huiduitslag met eventuele galbulten. Een allergische reactie, die te herkennen is aan jeukende uitslag, zwelling van het gezicht of verlies van het bewustzijn, kan ook optreden. Het is dan belangrijk om contact op te nemen met de huisarts.
Zoals eerder beschreven, was er in het begin veel ophef over het invoeren van het vaccin wegens mogelijke gevaren. In het vaccin zitten geen stoffen die tot onvruchtbaarheid kunnen leiden. Bovendien zijn er geen klachten bij vrouwen die de inenting hebben gekregen. Lange termijn bijwerkingen zijn nog niet bekend, maar deze zijn niet te verwachten.

Kortom, de HPV vaccinatie voorkomt besmetting met het HPV 16 en 18 subtype en verlaagt daarmee de kans op het ontstaan van baarmoederhalskanker. Tot nu toe zijn er geen gevaren van de vaccinatie beschreven en ook op de lange termijn zijn deze niet te verwachten.