Abdomen

Het abdomen of de buikholte is het gedeelte van het lichaam tussen de onderkant van de ribbenkast en de bovenkant van de dijbenen. De inhoud van de buikholte wordt onder andere gevormd door de spijsverteringsorganen en het urinesysteem. De wand van de buikholte bestaat uit spieren en huidlagen, verbindend weefsel en vetlagen van verschillende dikte. Een dun, uit twee lagen bestaand membraan, het peritoneum (buikvlies) genaamd, omzoomt de buikholte en bedekt de maag, darmen en andere organen.

Tijdens een abdominaal onderzoek worden de volgende organen onderzocht: de maag, de lever, de darmen, de milt, de nieren, en – indien opgezwollen of vergroot – de blaas. Eerst wordt een visueel onderzoek verricht, waarna auscultatie (beluistering) volgt. Ten slotte worden palpitatie en percussie toegepast, aangezien beweging of stimulatie van de darmen met als gevolg een verhoogd darmgeluid, verkeerde uitkomsten kan veroorzaken.

Het abdomen is voor onderzoek onderverdeeld in vier kwartieren:

1. Het kwartier rechtsboven: lever, galblaas, duodenum (twaalfvingerige darm), bovenkant van de pancreas (alvleesklier), rechter adrenalineklier, bovenste kwab van de rechternier, een gedeelte van de colon ascendens (karteldarm) en een gedeelte van de colon descendens

2. Het kwartier linksboven: linker leverkwab, maag, milt, bovenste kwab van de linkernier, pancreas, linker adrenalineklier, een gedeelte van de colon transversum en een gedeelte van de colon descendens

3. Het kwartier rechtsonder: onderste kwab van de rechternier, caecum, appendix (blinde darm), een gedeelte van de colon ascendens, rechter eierstok, rechter eileider (bij vrouwen), rechter urinebuis, rechter zaadleider (bij mannen) en een gedeelte van de baarmoeder, indien vergroot (bij vrouwen)

4. Het kwartier linksonder: onderste kwab van de linkernier, colon sigmoideum, een gedeelte van de colon descendens, linker eierstok (bij vrouwen), linker eileider (bij vrouwen), linker urinebuis, linker zaadleider (bij mannen) en een gedeelte van de baarmoeder, indien vergroot (bij vrouwen)

5. Middel: baarmoeder (bij vrouwen) en de blaas

Bij een visueel onderzoek van het abdomen dient een gladde, platte buik waargenomen te worden, met een geronde of scaphoïde vorm. Als de patiënt zijn hoofd en schouders omhoog tilt, mag er rond het middel geen bult ontstaan. Na het abdomen bekeken te hebben, gebruikt een arts een stethoscoop om te controleren of twee abdominale geluiden hoorbaar of niet hoorbaar zijn: darm- of peristaltische geluiden die ontstaan door gassen en voedsel dat door de darmen beweegt en vasculaire geluiden. Bij zwangere vrouwen wordt beluisterd of de foetus harttonen heeft. Normale darmgeluiden worden omschreven als ‘hoorbaar’.

Veranderingen in normale geluiden worden beschreven als ‘absent’ of ‘hypo-actief’ (uiterst zacht en onregelmatig) of ‘hyper-actief’. Na het beluisteren van de darmgeluiden, zal de arts met de stethoscoop adergeluiden in de aorta, de slagaders in de nieren en de slagaders in de darmen beluisteren. De arts zal ook luisteren naar eventuele wrijvingsgeluiden. Een wrijvingsgeluid is een droog, raspend geluid, dat hoorbaar is tijdens auscultatie op de plaats waar de lever en de milt zich bevinden. Als een wrijvingsgeluid waargenomen wordt in de buurt van de aorta, dan kan dat wijzen op pericarditis (ontsteking van een hartzakje).

Als het waargenomen wordt in de buurt van de longen, kan het wijzen op een longafwijking. Als het abdomen wordt gepalpiteerd (beklopt) mogen er geen gevoelige plekken zijn. Het abdomen moet glad aanvoelen en de spanning moet gelijkmatig verdeeld zijn. De milt, nieren en blaas worden meestal niet beklopt. Percussie vindt plaats om de positie en grootte van de organen te kunnen vaststellen. De lever hoort zich zes tot twaalf centimeter vanaf de midclaviculaire lijn en vier tot acht centimeter vanaf de midsternale lijn te bevinden. De milt hoort zich zeven centimeter ter linkerzijde van de midaxiale lijn tussen de 6e en de 10e rib te bevinden.


Relevante artikelen
11 reacties
  1. Malika EL Maddioui

    Beste,

    kan ik aan mijn huisarts vragen of zij mij kan grondig onderzoeken vooral de abdomen met palpatie en met stethoscoop? Graag alles dan ben ik gerust. Dank voor een antwoord.

    1. Beste Malika,

      Als u klachten heeft, kunt altijd langs de huisarts om u na te laten kijken. Zonder klachten, denk ik dat de huisarts u niet helemaal gaat nakijken, omdat de kans dat hij iets zal vinden dan minimaal zal zijn.

      Met vriendelijke groet,
      Wesley

    2. Ik heb een half jaar geleden te veel vitamine D ingenomen en sindsdien krijg ik telkens pijn overal in mijn abdomen als ik de vitamine D inneem. Deze vitamine moet ik levenslang innemen. De huisarts geeft aan dat het niet door de vitamine kan komen en wil niet meewerken aan onderzoek. Ik ben daarna naar een acupuncturist gegaan en die gaf aan dat het aan de milt en nieren ligt. Hij gaf mij Chinese kruidenpillen en dat hielp. Echter kwam het probleem weer terug toen de pillen op waren.
      Mijn vraag aan u is of u een oplossing weet.
      alvast bedankt.

      1. Alexander van Doormaal

        Bij hypocitraaturie ontstaat als gevolg van een fout in het metabolisme een ongewenste scheikundige verbinding tussen calcium en oxaalzuur, die calciumoxalaatstenen en gruis veroorzaken in de beide nieren. Daarin spelen vitamine C en D ook een rol. Omdat zonlicht ook vitamine D genereert, kan men na een zonnebad al gruisvorming in de nieren krijgen, die in de ureters stevige klachten kunnen geven, die wisselend optreden. Wat de visie verstoort is dat er acute pijn optreedt na inname van vitamine D [of een zonnebad?] bij de klager. De pijn is eerder een pijnsensatie bij plassen. Maar in de ureter kan de gruisvorming de afvloed naar de blaas van het ureum blokkeren. Dit kan pijn veroorzaken in buikregio en flanken. Dan is de ureter te smal of gevoelig voor obstructies. Ze worden soms opgerekt. Alles wat de nier produceert, kan dan eenvoudiger passeren. Ik zou er zeker naar laten kijken. Het onderzoek is erg simpel. Je levert 2 maal 24-uurs urine in en laat wat bloed afnemen. Dit is werk voor de internist-endocrinoloog, maar mogelijk zijn er afdelingen urologie, die dit onderzoek moderner uitvoeren. Bij het onderzoek wordt ook je kreatinine bepaald en dat is prettig om te weten. Hoewel vergezocht, zou ik zeker laten kijken of vitamine D hierin een rol vervult! Ureterproblemen zijn niet goed palpabel en werk van de specialist, maar men begint veelal met een buikoverzichtsfoto [die weinig zegt] en echo [die stenen niet mist, maar gruis weer wel]. Er lijkt mij best reden voor om dit voor te leggen aan een goede uroloog met tijd voor je probleem. Mogelijk de moeite waard. Op te lossen met dieetvoorschriften en vochtinname. Veel succes.

      2. Bedankt voor uw snelle reactie.
        In België heb ik inmiddels een MRI scan kunnen regelen. (Zelf kom ik uit Nederland). Denkt u dat een MRI scan iets kan vinden?
        Echter zal ik uw advies voor een internist zeker opvolgen. Ik ben blij dat u mee denkt.

      3. Alexander van Doormaal

        Beste Bo, Met MRI kunnen natuurlijk veel dingen in beeld worden gebracht. Dat is nooit weg. Bij een MRI kan bij voorbeeld worden gekeken naar de urine wegen, het uro-genitale stelsel. Bij contrast toediening kan de slankheid van de beide ureters worden bekeken, mogelijk obstructies. Omdat je klaagt over pijn, zou men moeten kunnen vinden, waar die door optreedt. Dat blijkt in de praktijk niet erg simpel. Wat de MRI oplevert is pathologie, dus de permanent verstorende invloed van een trigger. Dat is het terrein van de radioloog. Wie weet rolt er iets uit.
        Wat kan jezelf doen? Mocht je urine problemen verwachten door D-inname, dan is dat eenvoudig na te gaan door je ochtendplas in een oude glazen pot op te vangen, die een dag laten staan en de bodem van die pot grondig te bekijken. Wat zie je? Vlokken, harde kleine zandkorrels? Een laag bezinksel? IK zou dit doen na de pijnsensatie, zodat je kan zien of je nieren die vitamine D toevloed, niet aankunnen en er mee bezig gaan om gruis en/of stenen te produceren. Je komt dan toch bij urologie en internist-endocrinoloog uit. De meeste ziekenhuizen kunnen onderhand op urologie verwijzen naar de nefroloog, maar daaraan vooraf gaat de vaststelling dat er sprake moet zijn van de gevreesde hypocitraaturie of andere nierproblemen. Heel verstandig dat je die MRI laat doen. Hopelijk kom je er een eind verder mee. Veel succes daarbij! Levert het je niks op, dan is er nog veel te doen. Overigens kunnen buikklachten jarenlang voortduren door cystitis en ik had verwacht dat je huisarts daarnaar zou hebben gekeken, dus de banale urine kweek met resistentie. Een onopgemerkte blaasontsteking geeft wisselend drukkende pijn in het buikgebied en de onderrug.
        Maar heftige pijn weer niet. Als die optreedt had je huisarts daar zeker naar gekeken. Bij voorbeeld kleine galstenen, die in de galwegen de boel verstoppen. Dat zou dan ook uit de MRI moeten blijken. Wat ik je ook kan aanraden is bezoek aan een goede pijnpoli, die kijkt of er fantoompijn is opgetreden na een verwonding in het abdomen, dat aan je aandacht is ontgaan. De neuroloog kan bekijken of er aandoeningen zijn in je liquorruimte en wervels. Maar in de regel heb je dan vooral beenklachten en die lees ik niet. Wat een toestand! Ikzelf was 20 jaar verder toen ik wist wat ik had. Maar in deze tijd is de diagnostiek enorm verbeterd en kan je huisarts je niet zonder meer laten zitten. Als gaat googlen dan wordt dat schrikken! Er kan dermate veel fout lopen in de buikregio, dat het kan gaan lijken op zoeken naar de speld in de hooiberg. Probeer inderdaad met een algemeen buikoverzicht en mogelijk rolt daar iets uit dat je verder kan helpen. Of een pijnpoli daarbij behulpzaam kan zijn? Dan heb je een erg goede nodig en die zijn tegenwoordig lastig te vinden. Ik hoor dat men snel wordt heengezonden. Men wenst diagnostiek en die heb je [nog] niet. Zo ben ik ook van start gegaan en na alle gedoe, bleek een wat lastig dieet mijn redding, maar daarin was voor mij vitamine D weer taboe. Als je wilt, dan lees ik graag of je met de MRI ergens bent uitgekomen. Leven met chronische buikpijn is echt geen pretje. Die MRI stelt niks voor. Let er wel op of contrast wenselijk is of juist niet. Bij neurologische pijnklachten denken de MRI verpleegkundigen er wisselend over, maar ik adviseer om meteen de contrast MRI te doen, want die volgt toch als er zonder contrast weer niks uit komt rollen. Bericht je huisarts ook of je operatieve ingrepen hebt ondergaan in dat gebied, want bij hechten kan men door een zenuw gaan en dat kan pijn opleveren, maar die is niet na inname van vitamine D te verwachten. Mijn bekenden met veel pigment in de huid, hebben vaak baat bij D om het tekort ervan op te vangen, omdat zonlicht niet zoveel D oplevert als de pilletjes. Sterkte met deze zoektocht, waarin je overduidelijk de regie hebt overgenomen. Is het een idee om de pillen van de Chinese geneeswijze te laten bekijken op de samenstellende stoffen erin? Je weet dan welke stof de pijn verdrijft. Succes!

  2. Hoe lang duurt een echo van het abdomen ?

  3. Bedankt voor uw bericht. Ik heb geen pijn bij het urineren. De pijn zit in de abdomen; nieren, milt en lever.
    De MRI scan die ik ga doen is voor de kleine bekken en abdomen. Denkt u dat dit voldoende is of moeten er meerdere dingen nagekeken worden?
    De contrast wil ik wel toegediend krijgen, maar ik las op internet dat als je een afwijkende nierfunctie hebt, je de contrast achterwege moet laten. Echter weet ik niet of ik een afwijkende nierfunctie heb. Ik krijg alleen pijn bij de nieren als ik de vitamine inneem, maar ik weet niet of dit ook geldt als een afwijkende nierfunctie?

    De functie van de Chinese kruidenpillen zijn het ontgiften en voeden van de milt en lever.
    De Chinese kruidenpillen bevatten de volgende ingrediënten:
    Chinese distelmadeliefjewortel
    Chinese engelwortel-wortel
    Indisch brood
    Longan
    Vleugeltjesbloemwortel
    Codonopsis pilosula-wortel
    Vliezige hokjespeul-wortel
    Wilde jujubezaad
    Vladimia-wortel
    Jujube
    Zoethout-wortel
    Verse gember

    Ten slotte wil ik nog zeggen dat ik respect voor u heb voor het geduld dat u 20 jaar heeft gehad. Goed dat u heeft doorgezet. En door u heb ik nu de moed om verder op onderzoek uit te gaan, want ik had het idee dat niemand mij begreep en niemand mij kon helpen (op de acupuncturist na). Door al uw tips zal ik zeker een end komen.

    1. Alexander van Doormaal

      Beste Bo, Het is een overbodige vraag natuurlijk, maar toch! Heb je bij Wikipeda en andere sites gekeken naar wat D precies inhoudt? Contrast voor nier diagnostiek heb ik tientallen malen ondergaan, zonder enig probleem, maar je kan je huisarts vragen om een specifiek bloedonderzoek van beide nieren. Ik raad dat aan en vraag me af waarom je zoveel D moet slikken. Wat gebeurt er als je niet slikt? Ik bedoel dus niet de pijn, maar de reden. Vraag daarnaar. En vertrouw je de arts, die dit tegen je zei? Kijk daar eens naar. Of ga eens zien wat zonnebaden je oplevert. Zonlicht maakt veel D aan, staat ook in de Wikipeda berichtgeving. Ik heb in het ziekenhuis iemand ontmoet, bij wie de milt eruit moest en je kan gewoon zonder. Hoe ver zou je moeten gaan met de MRI? Advies is om het GEHELE ABDOMEN mee te nemen, omdat er referred pain voorkomt. Dat is pijn, die wordt veroorzaakt in een bepaald gebied, maar voelbaar is in een ander gebied. Neurologen weten daar alles van. Het is lastig te bestrijden. Echter zou ik eraan denken. Ik zal mijn natuurwinkel de lijst tonen van die kruiden. Ze zeggen mij niks, behalve het zoethout, die enige bloeddrukverhoging kan veroorzaken. Hoge bloedruk is weer slecht voor nieren, maar pijn? Dat voel je er niet bij. Goed dat je die kruiden weet. Als je kan ontdekken, welk kruid jou helpt, kan je die stof mogelijk apart kopen en die slik je dan gewoon, indien er geen schadelijke bijwerkingen zijn. Wat is dit een enorme puzzel geworden. Je kan de ligging van de nier bekijken en of hij goed in het bindweefsel zit, maar dat brengt je niet verder, omdat de relatie inname D en het optreden van pijn is aangetoond. Vraag dan: is of kan er causaal verband zijn tussen enerzijds inname van vit. D en anderzijds optredende pijn bij de nieren? Noem je arts ook de AARD van de pijn, is die diffuus; heftig; stekend; jengelend; wisselend of constant? Neem je temperatuur ook eens op, geeft indicatie bij ontstekingsprocessen. De grote vraag is natuurlijk welke stof/stoffen de pijn wegnemen. Dan kan je verder. Wat mij het meeste bevreemdt is dat je huisarts je niet serieus neemt, want in de geneeskunde kan ALLES voorkomen. Dus blinde darm palperen en zien of daar iets niet klopt, de galwegen en milt goed bekijken. Spastische darm, allergie? Dan heb je tenminste daarop je best gedaan, maar je hebt wel medewerking nodig, omdat de diagnose-behandel-combinatie je zoektocht frustreert. Stel je dus assertief op. De kans is groot dat het een “tussen de oren probleem” wordt gevonden. Pik dat niet, die pijn is er. De nier zelf kan geen pijn doen. Het is dus bij de bloedvaten en ureters en ik lees BEIDE nieren. Mysterieus is dat. Ik had jarenlang buikpijn en er werd niets gevonden. Totdat ik nieronderzoek kreeg en de uroloog zei: “uw Pancreas is omgekruld en ontstoken geweest” We noemen dit de toeval ontdekking, bijvangst. De neuroloog bekeek mijn herniafoto’s en zei: “je moet naar de uroloog, want ik zie iets bij je prostaat”. Naar urologie en er was niks, maar 2 jaar later wel. Zo kunnen de dingen lopen. Niet opgeven en doorzoeken, het is pas na die zoektocht, dat je psychisch in staat zal zijn om de pijn te aanvaarden. Meer kan ik niet zeggen over je probleem, dat op mij overkomt als serieus. Chronische pijn, die langer duurt dan 1 jaar kan veranderen in fantoompijn. Dus hou het vol. Ik lees graag als je het hebt ontdekt. Dan dank voor je complimenten, maar ik had geen enkele keus over, want ik had doorlopend gruisvorming in beide nieren. Opeens ook stenen. Geen pretje! Vooral steeds gruis en dat zagen ze destijds op de foto niet. Een huisarts moet beginnen in protocollaire zin met 1. algeheel bloedbeeld 2. specifiek nier bloedonderzoek; palpatie; temp; echo; scan; MRI, soms cystoscopie blaas. Rolt er echt niks uit, dan heb je pech en kan je altijd nog natuurgeneeskunde toepassen, maar nu is sprake van de omgekeerde volgorde. Elke internist zal het spannend vinden om dit te onderzoeken. Dan lijkt mij dat bij pijn bij de nieren, milt en lever een volledig buikoverzicht onontkoombaar is en dat wordt door je Zorgverzekeraar vergoed, maar op verwijzing. Wordt je steeds niet serieus genomen, dan blijft er niets anders over dan een andere huisarts te zoeken. Wordt het pijnpoli? Let goed op daarbij! Ze behandelen vooral gediagnosticeerde pijnklachten en dat is een reden temeer om door te zetten. Waarom ik je probeer te helpen? Ik had ook onverklaarbare pijnklachten en het werd ontdekt. Als je op sociale media zit, stel dan ook daar je vraag, want dan lezen erg veel mensen het en dat ligt op deze site beduidend lager. Veel succes.

      1. Hallo,

        Ik heb u onlangs mijn klachten verteld. Inmiddels heb ik de MRI scan gedaan in België. Ze hebben alleen de kleine bekken gescand, de abdomen hebben ze niet gedaan omdat ze maar 1 ding tegelijk konden scannen. Echter is er uit de uitslag van de kleine bekken gebleken dat ik endometriose heb. Nu moet ik daarom naar een gynaecoloog. Ik vraag mij wel af of de klachten die ik heb allemaal te maken hebben met endometriose. Ik zit te denken om ook een scan van de abdomen aan te vragen, wellicht dat daar ook nog iets uitkomt.

        Groetjes.

  4. Alexander van Doormaal

    Beste Bo, In mijn box de melding dat je de scan hebt gehad en endometriose mogelijk zou kunnen spelen. Het resultaat staat op grote afstand van de door jou genoemde problemen na inname D.
    Je bent dus nu zelf bezig en dat lijkt mij wel heel erg lastig geworden. Als je Nederlands staatsburger bent, heb je RECHT op gebruikmaking van je Zorgpolis en alle denkbare, gecontracteerde zorg.
    Hoogste tijd dat je huisarts zijn/haar verantwoordelijkheid neemt en je doorverwijst. Wordt alles geweigerd, dan was voor mij de keuze duidelijk geweest. Dan zou ik een andere zoeken. In je zoektocht zou je mogelijk de ‘zorgcoach’ van je Zorgverzekeraar kunnen bellen? Of naar de Patiënten Federatie bellen? Het is in elk geval natuurlijk niet de bedoeling dat je eindeloos alles zelf moet regelen en betalen. Ik kan geen enkele andere tip meer bedenken en hoop van harte dat je over het voetlicht kan krijgen dat je huisarts je serieus gaat nemen. Zie het zo. Bij zo’n zoektocht naar de oplossing van je fysieke probleem, zal er veel “bijvangst” optreden. Dat kan van alles zijn. En daaraan heb je niet zo veel. Ik hoop erg dat je zelf inziet dat dit werk is voor de vrouwenarts of internist. Ik weet niet of je een 2nd opinion kan aanvragen binnen de huisartsenzorg, maar het is te proberen. Jouw probleem kan op deze site nooit het antwoord ontvangen op de vraag, die je stelt, omdat het volledige medische overzicht in handen van de specialist, uitzicht geeft op een mogelijke verbetering van de situatie. Helaas moet het geluk wat aan je kant staan, want afschepen in de Zorg is geen zeldzaamheid meer. Ik hoop erg dat het je lukt, want zo kom je er niet uit, INDIEN het de D-inname betreft. Alle succes daarbij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips