Wervelkanaalvernauwing

Verschijnselen:
– Pijn in het zitvlak, de dij en de kuit.
– Pijn uitstralend vanuit de lage rug naar de kuit.
– Toenemende dove gevoelens, tintelingen en krachtsverlies van het been.
– Moeite met het ophouden van urine of ontlasting.

Aanvankelijk zult u de pijn in zitvlak, dijen en kuiten krijgen als u enige tijd loopt of staat. Als u voorover buigt of een paar minuten gaat zitten verdwijnt de pijn. Deze verschijnselen kunnen wijzen op vernauwing van het wervelkanaal. De verschijnselen zijn vaak weinig opvallend en kunnen lijken op die bij andere oorzaken van pijn in rug en benen.

Wervelkanaalvernauwing komt voornamelijk voor bij volwassenen van boven de 50 jaar. De aandoening kan berusten op een aangeboren afwijking (men spreekt dan van het syndroom van Verbiest), maar ontstaat meestal door artrose.

Door overbelasting, beschadiging of veroudering kan het beschermende weefsel (kraakbeen) dat de gewrichtsoppervlakken van de wervelkolom bedekt langzaam te gronde gaan. De tussenwervelschijven slijten en de ruimten tussen de wervels worden smaller. Ook kunnen er botrichels ontstaan. Al deze veranderingen kunnen er toe leiden dat bot en omgevende weefsels zich in de richting van het wervelkanaal bewegen waardoor er druk op zenuwen ontstaat, bijvoorbeeld op de heupzenuw, met uitstralende pijn vanuit de lage rug naar het zitvlak en het been tot gevolg. Uiteindelijk kunnen dove gevoelens en krachtsverlies, meestal in beide benen, ontstaan. Soms ontstaat er druk op zenuwen naar blaas en darm, hetgeen tot incontinentie leidt.

Voorover buigen of zitten doet de pijn verdwijnen doordat in deze houdingen de doorsnede van het wervelkanaal toeneemt, waardoor de druk op de zenuwen vermindert. In ernstige gevallen zal de pijn echter blijven bestaan, ongeacht de gekozen houding.

Diagnose.

De neuroloog zal eerst onderzoek doen om andere aandoeningen die pijn of doof gevoel in de benen kunnen veroorzaken uit te sluiten, bijvoorbeeld een gezwel in het wervelkanaal of een verstoring van de bloedsomloop in de benen. Een uitpuilende tussenwervelschijf kan ook soortgelijke verschijnselen veroorzaken.

Pijn ten gevolge van wervelkanaalvernauwing is vaak opvallender als u heuvelafwaarts loopt en blijft bestaan als u stilstaat. (Pijn ten gevolge van een slechte bloeddoorstroming van de benen wordt meestal erger als u heuvelopwaarts loopt en verdwijnt als u stilstaat.)

Als de neuroloog na het onderzoek vermoedt dat er sprake is van wervelkanaalvernauwing, zal hij aanvullend onderzoek laten verrichten. Met behulp van een CT-scan, een MRI of een myelografie (een röntgenfoto na toediening van contrastvloeistof) kan een vernauwing van het wervelkanaal worden opgespoord.

Behandeling.

Bij milde vormen van wervelkanaalvernauwing zijn bedrust, geneesmiddelen en fysiotherapie vaak vol doen de. Wervelkanaal-vernauwing kan echter steeds erger worden en zoveel pijn en andere verschijnselen veroorzaken dat operatief ingrijpen noodzakelijk is.

Vroeger was bedrust de voornaamste vorm van behandeling. Tegenwoordig wordt dit nog slechts voor een paar dagen aangeraden bij ernstige pijn. Door langdurige bedrust zal de spierkracht afnemen waardoor de klachten juist weer kunnen verergeren.

Geneesmiddelen.

De dokter kan pijnstillers (paracetamol of NSAID’S) en spierverslappers voorschrijven waarmee aan houdende pijn bestreden kan worden. Ook andere vrij verkrijgbare geneesmiddelen, zoals aspirine kunnen helpen. Injecties met corticosteroïden kunnen tijdelijk verlichting geven, maar de wervelkanaalvernauwing kan er niet door genezen.

Fysiotherapie.

Bij acute pijn kunnen warmte- of koudepakkingen of voorzichtige massage door een fysiotherapeut verlichting geven. Als de pijn verminderd is kan de fysiotherapeut u oefeningen aanbevelen die uw lenigheid kunnen vergroten, uw rug- en buikspieren kunnen versterken en uw houding kunnen verbeteren.

Ook een corset kan verbetering van uw houding bewerkstelligen. U kunt het gebruik hiervan echter beter beperken tot die activiteiten waarbij de rug extra belast wordt. Voortdurend gebruik van een corset kan namelijk tot verzwakking van de rug- en buikspieren leiden.

Operatieve behandeling.

Bij ernstige pijnklachten, toenemend krachtsverlies van de benen of verminderde controle over darmen of blaas zal de dokter u een operatie aanraden. Bij deze operatie, laminectomie genoemd, worden de botdelen en andere weefsels die in het wervelkanaal uitsteken of op zenuwen drukken verwijderd.

Door laminectomie zal de pijn in zitvlak en benen vaak minder worden of verdwijnen, maar lage rugpijn die door onderliggende aandoeningen, zoals artrose, veroorzaakt wordt zal er niet door verlicht worden.

Drie maanden na deze ingreep zult u weer in staat zijn de meeste van uw dagelijkse bezigheden te hervatten met uitzondering van zwaar lichamelijk werk.