Grand mal

Klachten en verschijnselen:
– Tijdelijk bewustzijnsverlies met stuiptrekkingen.

Een grand mal aanval begint met bewustzijnsverlies, waardoor iemand valt, gevolgd door achtereenvolgens een vijftien tot twintig seconden durende periode van spierstijfheid (tonische fase) en een één tot twee minuten durende periode van heftige, ritmische spiertrekkingen (clonische fase). De aanval eindigt met een paar minuten van diepe, ontspannen slaap. Als de patiënt wakker wordt, kan hij zich de aanval niet herinneren. Na de aanval kan er sprake zijn van hoofdpijn en slaperigheid of verwardheid. Een grand mal aanval wordt ook wel een gegeneraliseerde tonisch-clonische aanval genoemd. Deze benaming verwijst naar de fasen van de aanval.

Gegeneraliseerde of het hele lichaam betreffende aanvallen, zoals grand mal aanvallen, zijn het gevolg van abnormale elektrische activiteit in de hersenen. In de meeste gevallen lijken de aanvallen willekeurig op te treden, maar bij mensen die er aanleg voor hebben, houden ze soms verband met de menstruatie of, in zeldzame gevallen, met specifieke prikkels zoals licht, geluid, aanraking of lezen. Soms zijn bij de aanvallen slechts een paar spieren betrokken, bijvoorbeeld één gezichtshelft of één arm of been. Men spreekt dan van partiële of focale aanvallen ter onderscheiding van de vaker voorkomende gegeneraliseerde aanvallen. Deze partiële aanvallen worden ook wel Jacksonse aanvallen genoemd.

Onderzoek heeft aangetoond dat in normale hersenen door diverse chemische en elektrische prikkels aanvallen kunnen worden uitgelokt. Soms komen epileptische aanvallen in de familie voor. Tot de andere oorzaken van steeds terugkerende epileptische aanvallen behoren littekenweefsel in de hersenen ten gevolge van een ziekte of hersenletsel, herseninfectie, hersentumor, hersenabces of hersenbloeding, onthouding van alcohol of drugs en stofwisselingsstoornissen door lever- of nierziekten. Als de aandoening voor het vijfentwintigste levensjaar begint, is de oorzaak echter vaak onbekend. Aanvallen die na het vijfentwintigste levensjaar beginnen, kunnen veroorzaakt worden door langzaam groeiende hersentumoren.

Ongeveer 0,4 tot 0,5 procent van de bevolking heeft epilepsie terwijl 4 tot 5 procent ooit tenminste één aanval doormaakt. In de meeste gevallen gaat het om grand mal aanvallen, soms in combinatie met andere typen aanvallen. Twee hiervan worden hieronder besproken.

Diagnose.

Een grand mal aanval is gemakkelijk te herkennen, maar de oorzaak is soms moeilijk vast te stellen. De arts zal alles over uw medische voorgeschiedenis willen weten. Na lichamelijk en neurologisch onderzoek zal een EEG gemaakt worden. Ook kunnen zo nodig een CT-scan, MRI-onderzoek, bloedonderzoek of een ruggenprik verricht worden. Focale of Jacksonse aanvallen worden soms veroorzaakt door littekenweefsel of een gezwel in een bepaald deel van de hersenen. In die gevallen kan een CT-scan of MRI-onderzoek de diagnose helpen bevestigen.

Hoe ernstig is een grand mal aanval?

Een eenmalige aanval, zonder andere afwijkingen hoeft niet meteen te betekenen dat u epilepsie hebt. Herhaling kan echter wijzen op een ernstige onderliggende aandoening.

Een aanval die bewustzijnsverlies of verlies van controle over de spieren veroorzaakt, kan gevaarlijk zijn tijdens het autorijden of het bedienen van gereedschap. Daarom mogen mensen met epilepsie niet autorijden tenzij ze, met of zonder geneesmiddelen, twee jaar lang vrij van aanvallen geweest zijn. Aanvallen kunnen ook tot verwondingen leiden door vallen.

Behandeling.

Als de aanvallen niet vaak optreden, kan iemand met grand mal een betrekkelijk normaal leven leiden. Behandeling met geneesmiddelen kan bij deze vorm van epilepsie erg succesvol zijn. De dokter zal de bijwerkingen van geneesmiddelen tegen epileptische aanvallen (anticonvulsiva) met u bespreken. Een zwangerschap kan de behoefte aan geneesmiddelen veranderen. Als u een zwangerschap overweegt, doet u er daarom verstandig aan de dokter daarvan op de hoogte te brengen. Vermijd slaapgebrek en overmatig alcoholgebruik, vergeet niet uw geneesmiddelen in te nemen en neem regelmatig en voldoende rust. U doet er verstandig aan een armband of kettinkje te dragen waarop staat wie gewaarschuwd moet worden als een aanval optreedt.

Kinderen met epilepsie kunnen, als ze geneesmiddelen gebruiken, gewoon naar school.

Geneesmiddelen.

Bij ongeveer 90 procent van de mensen met epilepsie kunnen de aanvallen met geneesmiddelen beheerst worden of aanzienlijk in aantal verminderen. De keuze van het geneesmidddel en de dosering ervan vereisen zorgvuldige medische begeleiding en onderzoek.

Er kunnen bijwerkingen optreden, zoals slaperigheid, lusteloosheid, maagklachten of huiduitslag. In sommige gevallen kan de medicatie na een aantal jaren zonder aanvallen gestaakt worden. Dit moet echter geleidelijk gebeuren, nooit van de ene dag op de andere. Als de aanvallen het gevolg zijn van een onderliggende aandoening, zoals een infectie of een hormoonstoornis, kunnen ze verdwijnen als de oorzaak behandeld wordt.

Gabapentin (Neurontin) is een nieuw geneesmiddel dat gebruikt kan worden bij patiënten die niet op de gebruikelijke geneesmiddelen reageren. Vijfentwintig procent van deze mensen heeft baat bij dit geneesmiddel. In combinatie met andere geneesmiddelen tegen epileptische aanvallen kan Gabapentin aanvallen voorkomen die voorheen niet te beheersen waren. Gabapentin is in Nederland (nog) niet op de markt, in België wel.

Operatieve behandeling.

Epileptische aan vallen veroorzaakt door een hersentumor, een hersenabces of een bloeding kunnen soms verdwijnen na operatieve verwijdering van de stoornis.


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips