Beroerte herkennen

Bij een beroerte springt er een bloedvat in de hersenen of vermindert de bloedtoevoer naar de hersenen, of een deel van de hersenen, als gevolg van een verstopping van een hersenslagader. Als er een bloedvat springt, is er sprake van een hersenbloeding. Raakt een bloedvat verstopt, dan is er sprake van een herseninfarct.

Het krijgen van een beroerte komt meestal voor bij ouderen. Door ouderdom en ouderdomsziekten, zoals diabetes, kunnen de aderen verkalken. Ook een hoge bloeddruk kan op den duur leiden tot een beroerte.

Wat gebeurt er bij een beroerte?

Bij een beroerte krijgt een deel van de hersenen even geen bloed toegevoerd. Hierdoor krijgt een deel van de hersenen geen zuurstof en functioneert dit deel niet meer en kan het afsterven. De patiënt kan hierdoor bewusteloos raken. Deze bewusteloosheid kan slechts van korte duur zijn en een paar seconden duren, maar de bewusteloosheid kan ook van langere duur zijn. De duur van de bewusteloosheid is een indicatie van hoe ernstig de gevolgen van de beroerte kunnen zijn. Hoe langer de bewusteloosheid, hoe groter de schade in de hersenen door de beroerte. Bewusteloosheid komt overigens niet altijd voor bij een beroerte.

Verlamming

Soms is een beroerte direct te herkennen aan een gedeeltelijk verlamd lichaam. Als er sprake is van verlamming, raakt meestal de tegenovergestelde helft van de hersenhelft waarin de ader gesprongen is verlamd. Is er bijvoorbeeld een bloedvat in de linkerhersenhelft kapot gegaan, dan is de kans dus groter dat de rechterhelft van het lichaam verlamd raakt. Patiënten kunnen in deze gevallen de rechterzijde van hun gezicht niet voelen en bewegen, maar ook hun rechterarm, rechterbeen en het rechterdeel van de romp voelen zij niet. Het komt ook voor dat slechts een deel van het lichaam verlamd raakt, zoals één arm en één hand of één been.

Herstel

De beroerte geeft schade aan de hersenen. Iemand kan door een beroerte komen te overlijden, wanneer een te groot deel van de hersenen getroffen wordt. Vooral als een hersenslagader springt, kan de schade in de hersenen erg hoog oplopen en stijgt de kans op overlijden. Mensen die een beroerte overleven kunnen anderzijds ook volledig herstellen. Anderen herstellen wel, maar houden er wel gebreken aan over, zoals verlammingsverschijnselen.

Beroerte herkennen

Vaak is het niet duidelijk dat iemand een beroerte gehad heeft, zelfs niet als iemand bewusteloos raakt. Dit kan namelijk ook maar enkele seconden duren. Wanneer iemand op straat een beroerte krijgt, kan hij of zij bij het verliezen van zijn of haar bewustzijn vallen. Patiënten hebben dan zelf niet door dat ze even weggeweest zijn en denken dat ze gewoon gevallen zijn, doordat ze bijvoorbeeld over iets struikelden.

Een beroerte is te herkennen aan deze symptomen:

• Het gezicht van de persoon staat scheef. Hij of zij trekt bijvoorbeeld een scheve mond.
• De persoon kan een been en/of arm niet goed bewegen.
• De persoon praat raar. Hij of zij kan niet uit zijn of haar woorden komen of maakt hele rare zinnen, die nergens op slaan.

De persoon zelf kan last krijgen van een aantal plotselinge symptomen:

• Dubbel zien, wazig zien of niets zien aan een oog.
• Duizeligheid en coördinatie- en evenwichtsproblemen.
• Tintelingen en/of een doof gevoel in het gezicht of de ledematen.
• Ernstige hoofdpijn. Dit komt alleen voor bij hersenbloedingen.

Overlevingskans vergroten met FAST handelen

Hoe sneller een beroerte herkend wordt, hoe eerder er goed gehandeld kan worden. De overlevingskans stijgt wanneer er zo snel mogelijk na de beroerte de juiste maatregelen getroffen worden.

Een beroerte snel herkennen is daarom heel belangrijk. Met de FAST-methode kunt u direct toetsen of iemand een beroerte heeft gehad.

• Face: de mond hangt scheef. Vraag de persoon te lachen of zijn of haar tanden te laten zien. Als één deel van de mond duidelijk naar beneden blijft hangen, is er sprake van gezichtsverlamming.
• Arm: als iemand een beroerte heeft gehad, kan hij of zij één van zijn of haar armen niet goed bewegen. Vraag de persoon daarom met ogen dicht beide armen vooruit te steken, met de handpalm naar boven gericht. Kan hij of zij dit geen halve minuut volhouden, maar begint één van beide armen te zwalken of zakken? Dan is er sprake van een beroerte.
• Speech: bij een beroerte kan de persoon moeite hebben met praten. Stel daarom een eenvoudige vraag, bijvoorbeeld: ‘waar zijn wij nu?’ of ‘welke dag is het vandaag?’ Praat de persoon onduidelijk, spreekt hij of zij wartaal of blijkt hij of zij zelf in de war te zijn over het antwoord, dan is dit een duidelijk teken van een beroerte.
• Time: noteer welk tijdstip het is. Dit is belangrijk bij de behandeling van de beroerte.

Een beroerte kan direct de dood tot gevolg hebben, maar kan ook na één of twee weken nog de oorzaak zijn van het overlijden van een patiënt. FAST handelen is daarom ontzettend belangrijk. Zowel voor de overlevingskans als het herstel van de patiënt.