Onverklaarde gewichtsverandering

Gewichtsverandering heeft meestal een duidelijke oorzaak. Vaak ligt de verklaring in een verandering in eetgewoonten of lichamelijke activiteit. Ziekte kan echter ook een oorzaak zijn. Een onverwachte afname of toename van het lichaamsgewicht van 5 tot 10 procent in zes maanden of minder, zonder dat u daarvoor een verklaring weet, is reden om contact op te nemen met uw huisarts.

Gewichtstoename

Bij de meeste volwassenen neemt het lichaamsgewicht in de loop der jaren toe. Meestal gebeurt dit geleidelijk, een enkele kilo per jaar. Goede voedingsgewoonten en regelmatige lichaamsbeweging kunnen deze tendens een halt toeroepen. Als uw gewicht echter in korte tijd toeneemt, kunt u aan de volgende oorzaken denken:

1. Verandering van eetgewoonten: plotseling veel alcohol of frisdrank drinken, een nieuwe snoepgewoonte zoals ijs, cake of patat, een ander levensritme waardoor u meer kant-en-klare maaltijden eet.

2. Minder lichaamsbeweging: een blessure waardoor u minder beweegt, een overgang naar zittend werk, verandering van gewoonten waardoor u bijvoorbeeld minder vaak fietst of trappen loopt.

3. Medicijnen: gewichtstoename kan een bijwerking zijn van bepaalde medicijnen zoals sommige antidepressiva en hormonen (oestrogeen, progesteron, corticosteroïden).

4. Geestesgesteldheid: angsten, stress en depressie kunnen invloed hebben op eetgedrag en lichaamsbeweging.

5. Vocht vasthouden: aandoeningen als hartfalen, nierziekten en schildklieraandoeningen kunnen ertoe leiden dat het lichaam meer vocht vasthoudt. De verschijnselen zijn een pafferig uiterlijk, knellende kleding en sieraden, gezwollen enkels aan het eind van de dag, kortademigheid, vaker naar de wc moeten (ook ’s nachts).

Wat kunt u er zelf aan doen?

Als punt 1 of 2 van de bovenstaande lijst op u van toepassing is, kunt u daar zelf iets aan doen. Merkt u na een maand nog geen resultaat of zijn de punten 3, 4 of 5 op u van toepassing, raadpleeg dan uw huisarts.

Gewichtsafname

Meestal is een plotseling gewichtsverlies van 5 tot 10 procent van het lichaamsgewicht reden voor ongerustheid, maar niet altijd. Oorzaken kunnen bijvoorbeeld zijn:

1. Verandering van eetgewoonten zoals: maaltijden overslaan, gehaast eten, minder vet eten, veranderde kookgewoonten, veranderingen rondom de maaltijden, alleen eten.

2. Verandering in lichaamsbeweging: andere baan met minder zittend werk, nieuwe sport, drukte op het werk, seizoensverandering.

3. Medicijnen: sommige antidepressiva en opwekkende middelen.

4. Stemmingsveranderingen: angsten, stress en depressie kunnen ook gewichtsverlies veroorzaken.

5. Andere aandoeningen: gebitsafwijkingen, niet behandelde suikerziekte, spijsverterings-problemen (bijvoorbeeld bij een maagzweer of darmontsteking), infecties als HIV, ziekten als AIDS of tbc, veel soorten kanker.

Wat kunt u er zelf aan doen?

Als punt 1 of 2 van de bovenstaande lijst op u van toepassing is en de andere punten niet, kunt u uw eetgewoonten aanpassen. Gebruik drie goede maaltijden per dag en besteed vooral aandacht aan een stevig ontbijt. Vul deze maaltijden aan met verantwoorde tussendoortjes. Als u na twee weken nog steeds gewicht verliest, of als punt 3, 4 of 5 op u van toepassing is, raadpleeg dan direct uw huisarts.

Onverklaarde gewichtsverandering

Zorg voor kinderen
Gewichtsverlies of slecht groeien bij kinderen kan worden veroorzaakt door problemen met de spijsvertering, waardoor de opname van voedingsstoffen verstoord raakt. Het gebrek aan deze voedingsstoffen kan de oorzaak zijn van botafwijkingen en andere ziekten. Als uw kind onverklaarbaar gewichtsverlies heeft, moet u ermee naar de huisarts gaan.

Eetstoornissen: anorexia en bulimia

Anorexia nervosa is een eetstoornis waarbij een obsessie met figuur en gewicht tot ernstige mager-zucht leidt. Iemand met bulimia nervosa heeft vaak een normaal lichaamsgewicht, maar gebruikt vreetaanvallen en overgeven om het gewicht te beheersen. Beide ziekten komen het meest voor bij meisjes in de puberteit en jonge vrouwen, maar ook jongens en oudere volwassenen kunnen aan de ziekte lijden.

Anorexia nervosa
Verschijnselen zijn:
• Gestoord eigen lichaamsbeeld. Patiënten ervaren zichzelf als veel dikker dan ze werkelijk zijn.
• Onrealistische angst om dik te worden.
• Overmatig lijnen en sporten.
• Opvallend gewichtsverlies tijdens de groei of niet zwaarder worden tijdens de groei.
• Weigeren een normaal lichaamsgewicht te accepteren.
• Uitblijvende menstruatie.
• Overdreven bezig zijn met eten, koken en calorieën.

De oorzaak van anorexia nervosa is niet duidelijk, maar het lijkt erop dat zowel lichamelijke als psychische factoren een rol spelen. Als de ziekte in een vroeg stadium wordt vastgesteld, kan de patiënt helemaal genezen. Zonder behandeling kan anorexia de dood tot gevolg hebben. De behandeling bestaat uit een combinatie van psychotherapie, gezinstherapie en dieetvoorschriften. Soms is ziekenhuisopname nodig.

Het aantal patiënten met anorexia en bulimia is toegenomen door de grotere nadruk die de maatschappij legt op slank en aantrekkelijk zijn. Hopelijk kan deze trend worden omgebogen door minder nadruk op het uiterlijk te leggen en het onrealistische verwachtingspatroon van pubers bij te stellen. Praat met uw huisarts als u denkt dat u zelf deze eetstoornis hebt. Gaat het om iemand anders, laat die persoon dan naar de huisarts gaan.

Bulimia nervosa
Verschijnselen zijn:
• Herhaalde vreetbuien.
• Opzettelijk overgeven (vinger in de keel) of misbruik van laxerende middelen.
• Meestal normaal gewicht.
• Angst om dik te worden.

Bij bulimia eet de patiënt veel in korte tijd en raakt dit voedsel weer kwijt door over te geven of laxeermiddelen te gebruiken. Ook dit is een vorm van uithongering. Door het overgeven en laxeren raakt het lichaam te veel water en zouten kwijt. Dit is levensgevaarlijk. Patiënten met bulimia raken bovendien vaak in een depressie doordat ze zich realiseren dat hun eetgewoonten abnormaal zijn. De behandeling omvat gedragstherapie, psychotherapie en soms medicatie. Ziekenhuisopname kan nodig zijn als de ziekte niet meer beheersbaar is en lichamelijke complicaties optreden.


Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips