Lichaamsgewicht

Er zijn maar weinig mensen die een ideaal lichaamsgewicht hebben. Veel mensen zitten erboven, en soms niet weinig. Er zijn ook mensen die vinden dat ze te mager zijn. Vaak is het niet eenvoudig precies te zeggen wat nu het ideale lichaamsgewicht voor een bepaalde persoon is. Wat de een ideaal noemt, hoeft voor een ander niet óók het geval te zijn. Met name de mode heeft een duidelijke invloed op wat een aantal mensen voor zichzelf het ideale lichaamsgewicht vinden.

Dit alles neemt niet weg dat er wel getallen zijn waarbinnen het althans in medisch opzicht gunstige lichaamsgewicht zou moeten liggen. Daarbij is dan rekening gehouden met de lengte en met de zwaarte van de botten en de hoeveelheid spierweefsel. Zo zal een breed gebouwde en gespierde sportman met een bepaalde lichaamslengte doorgaans meer wegen dan een even lange, tenger gebouwde
man die niet regelmatig zware lichamelijke inspanning levert.

Een te hoog lichaamsgewicht is in feite niets anders dan de aanwezigheid van een teveel aan vetweefsel. Vooral in de buikwand, maar ook wel elders, is dat vet gemakkelijk te constateren. Als in staande houding een flinke huidplooi van de buik tussen de vingers kan worden beetgepakt, dan is het voornamelijk vet dat men tussen de vingers heeft.

Te veel vet in het lichaam is zeker niet onschadelijk. Aderverkalking, met als gevolg bijvoorbeeld een hoge bloeddruk, een hartinfarct of een beroerte heeft vaak alles te maken met het grote lichaamsgewicht. Verkeerde gewoonten, als te vet en te zout eten, het roken van sigaretten en te weinig lichaamsbeweging leveren de voedingsbodem voor de latere klachten. Klachten die overigens nog met een veelvoud kunnen worden uitgebreid. Een te hoog lichaamsgewicht (ofwel vetzucht) is dus bijna altijd het gevolg van te veel eten. Vaak zit het daarbij niet zozeer in de hoofdmaaltijden als wel in de hapjes als snacks tussendoor, in drankjes enz.

Slechts een enkele keer zit er achter vetzucht een aandoening. Dat kan bijvoorbeeld een te traag werkende schildklier zijn. Klachten over snel moe zijn en het gauw koud hebben, altijd een laag, langzaam tempo hebben, zonder te veel te eten toch in gewicht aankomen alsook een zwelling in de hals kunnen op die schildklier-aandoening (struma) wijzen. Met medicijnen kan dit probleem doorgaans wel worden verholpen. Ook door het te snel werken van de bijnieren of door het gebruik van medicijnen die bijnierhormonen bevatten, kan vetzucht ontstaan. Het vet zit dan vooral op de romp. Een opgeblazen gezicht treedt hierbij eveneens vaak op. Als het gewicht duidelijk te hoog is zonder dat daar een ziekte aan ten grondslag ligt, zal vermageren de enige oplossing van het probleem zijn. Vooral voor veel mensen die een zekere aanleg hebben om snel dik te worden, is afvallen niet altijd even simpel. Minder en anders eten vergt dikwijls heel wat discipline.

Verstandig afvallen is ook een hele kunst. Beslist verkeerd is het om zelf maar wat aan de slag te gaan, of om een van die als populair, revolutionair of anderszins aangeprezen diëten te gaan volgen. De kans bestaat dan dat men van bepaalde stoffen te veel en van andere stoffen te weinig binnenkrijgt. En zo’n onevenwichtige voeding is lang niet altijd onschadelijk. Wil men vermageren, dan geldt in het algemeen het advies om dit tevoren met de huisarts te overleggen. Hij kan niet alleen een goed en veilig dieet voorschrijven, maar hij kan ook vaststellen wat het streefgewicht moet zijn. En zo nodig kan hij in speciale gevallen verwijzen naar een diëtiste. Tegen deelname aan een vermageringsclub is niet zoveel bezwaar. Doorgaans werkt men hier met betrouwbare diëten. Het voordeel van een club is misschien dat men wat steun van lotgenoten ondervindt. Het nadeel van deelname is dat het geld kost.

In tegenstelling tot een te hoog lichaamsgewicht is een te laag lichaamsgewicht een veel minder vaak gehoorde klacht. Meestal gaat het hierbij gewoon om het ontbreken van de aanleg om dik te worden. Sommige mensen die van nature mager zijn, doen er alles aan om hun gewicht te laten stijgen. Dit moet sterk worden afgeraden. Behalve dat het dikwijls niet of nauwelijks lukt om het gewicht wat op te krikken, bestaat wel de mogelijkheid dat het vet-(cholesterol)gehalte in het bloed te hoog wordt, met alle risico’s van dien. Het extra voedsel en vet dat men eet, wordt weliswaar niet in het lichaam opgeslagen, een gedeelte ervan komt wel in het bloed terecht.