Delirium

Het delirium is een toestand van abnormale bewustzijnsdaling met psychische, geestelijke en lichamelijke verschijnselen. Deze toestand kan ontstaan bij ernstige vergiftigingen, bij chronisch misbruik van alcohol, verdovende middelen of medicijnen, bij ernstige infecties, na verwondingen, maar vooral als onttrekkingsverschijnsel tijdens de ontwenningsfase van verslavende middelen.

Wat zijn de oorzaken van een delirium?

Hoe een delirium precies ontstaat, is nog niet helemaal duidelijk. Men neemt aan dat stoornissen in de vochtbalans en in de elektrolytenhuishouding, zoals een ernstig tekort aan magnesium, een grote rol spelen. Sterke schommelingen in elektrolytenconcentraties zouden een schadelijke werking hebben op de hersencellen. Een andere verklaring is dat het ademcentrum in de hersenen bij chronisch misbruik van verdovende middelen verdoofd raakt, en dan overactief wordt zodra het middel is uitgewerkt.

Het centraal zenuwstelsel wordt overgevoelig voor prikkels hetgeen tot onrust en krampen kan leiden. Bij verdovende middelen treedt het delirium vaak op na langdurige slapeloosheid en algehele uitputting.

Hoe wordt een delirium behandeld?

De oorzaak van het delirium kan niet acuut behandeld worden. Bestrijding van de symptomen door een infuus, psychofarmaca of antibiotica kan levensbedreigende complicaties voorkomen, zoals een collaps, longontsteking of ernstige stofwisselingsstoornissen. Zodra het acute gevaar geweken is moet de eigenlijke oorzaak, bijvoorbeeld alcoholmisbruik, behandeld worden. De dokter kan u naar hulpverlenende instanties doorverwijzen.

De aandoening is zo ernstig dat de patiënt zich niet zelf kan behandelen. Familie en vrienden moeten bij de patiënt blijven en proberen hem te kalmeren totdat de dokter komt. Wanneer krampen optreden, moeten omstaanders opletten dat de patiënt geen letsel oploopt. Vaak is de alcoholist al in een afkickcentrum opgenomen op het moment dat het delirium ontstaat. Mocht het thuis voorkomen dan moet u direct de huisarts bellen.

Hallucinaties

De patiënt heeft last van gewaarwordingen (het zien, ruiken en voelen van dingen) die niet met de werkelijkheid overeenkomen (hallucinaties). Het zien en voelen van dieren zoals witte muizen, is daar een bekend voorbeeld van. Hallucinaties van het gehoor komen minder vaak voor.

De patiënt beeft. Het beven kan oplopen en overgaan in spiertrekkingen of krampen. Bovendien stijgt de lichaamstemperatuur en breekt het zweet uit. De pols is snel, oppervlakkig en onregelmatig, de ademhaling is versneld. De pupillen zijn verwijd, de pupilreactie op licht is vertraagd.

De werking van de lever is ontoereikend. Het lichaam wordt onvoldoende ontgift. Het delirium kan een dag, soms ook een week duren.

Is een delirium gevaarlijk?

Het delirium is een levensbedreigende toestand. Zonder behandeling overlijdt ongeveer 15 procent van de patiënten als gevolg van coma en falen van de circulatie. Met behandeling bedraagt de sterfte nog altijd ongeveer 5 procent.

Hoe kan men een delirium voorkomen?

Meestal ontstaat een delirium najaren van chronisch alcoholisme. Daarom is het belangrijk dat mensen met een alcoholprobleem of hun familie of vrienden vroegtijdig hulp inroepen.