Transfusie

Bij een bloedtransfusie worden bloed of bepaalde bestanddelen van bloed van een donor overgebracht naar een patiënt die veel bloed of bepaalde bestanddelen nodig heeft. Het bloed of de bestanddelen van bloed kunnen van de persoon zelf afkomstig zijn of van een ander.

Jaarlijks ontvangen zo’n 250.000 Nederlanders een bloedtransfusie. In de meeste gevallen gaat het om een rode bloedceltransfusies waarbij zuurstof van de long naar de weefsels wordt getransporteerd. Een bloedtransfusie kan echter ook gaan om bloedplaatjes en bloedplasma voor bloedstelping.

Waarom krijgt iemand een bloedtransfusie?

Een bloedtransfusie is vaak levensreddend. Soms kan een operatie of een behandeling niet worden uitgevoerd zonder een bloedtransfusie. Als je een bloedtransfusie weigert, kan dit grote gevolgen hebben voor je gezondheid.

Voordat je bloed krijgt toegediend, wordt er bloed bij je afgenomen om de bloedgroep en de Rhesusfactor vast te stellen. Sommige mensen hebben weer antistoffen tegen bloedcellen van andere personen in hun bloed. Deze stoffen kunnen in het bloed aanwezig zijn na een zwangerschap of een eerdere bloedtransfusie. Als dit zo is dan kan het langer duren voordat er bloed wordt gevonden dat bij de ontvanger past.

Is een bloedtransfusie veilig?

Om er zeker van te zijn dat bloedtransfusies zo veilig mogelijk zijn, worden de volgende maatregelen getroffen:

• Alleen gezonde mensen mogen bloed doneren
• Donoren mogen hun bloed alleen vrijwillig geven en worden hier niet voor betaald

Donorbloed wordt altijd gecontroleerd op:

• De geslachtsziekte syfilis
• De geelzuchtvirussen hepatitis B en C
• Het humaan immuundeficiëntievirus (HIV) dat aids kan veroorzaken
• Een virus dat leukemie of een ruggenmergziekte kan veroorzaken

Welke bijwerkingen heeft een bloedtransfusie?

Soms kunnen er na een bloedtransfusie bijwerkingen optreden. Zo kan het zijn dat je na een bloedtransfusie antistoffen tegen bloedcellen van een bepaalde bloedgroep aanmaakt.

Welke soorten bloedtransfusies zijn er?

Er zijn verschillende soorten bloedtransfusies. Het donorbloed wordt nooit compleet gegeven, maar gesplitst:

• Rode bloedcellen: meestal zijn bij een bloedtransfusie alleen rode bloedcellen nodig. Dit is het geval bij ernstige bloedarmoede of bloedverlies door een operatie of een ongeluk.
• Bloedplaatjes: sommige mensen hebben te weinig bloedplaatjes die voor de bloedstolling zorgen.
• Bloedcellen: in de bloedcellen zitten eiwitten die te maken hebben met de bloedstolling. Met een plasma infuus kan dit tekort worden aangevuld. Soms wordt het eigen plasma vervangen door donorplasma.
• Rode bloedcellen, bloedplaatjes en plasma: dit wordt gegeven grote bloedingen
  Vervangen van het eigen bloed: soms wordt het eigen bij pasgeboren baby’s afgebroken. Dat gebeurt met een wisseltransfusie.
• Bloedtransfusie met je eigen bloed: dit is soms nodig bij bepaalde operaties.

Hoe werkt een bloedtransfusie?

Bij een bloedtransfusie heb je meestal een infuus in je onderarm. Er is dan een slangetje in je ader geplaatst. Nadat medewerkers je gegevens en de bloedzak hebben gecontroleerd, wordt de bloedzaak op het infuus aangesloten. De duur van een bloedtransfusie hangt weer af van je lichamelijke toestand en het bloedproduct dat je krijgt toegediend.

Welke risico’s heeft een bloedtransfusie?

De risico’s van een bloedtransfusie zijn miniem. Toch kunnen er heel soms toch bijwerkingen tijdens of na een transfusie optreden:

• Een koortsreactie: dit gebeurt als je lichaam afweerstoffen vormt tegen het donorbloed.
• Een allergische reactie: deze kan gepaard gaan met rillingen, galbulten, koorts, jeuk of een rode huid. Meestal treden de klachten binnen een aantal minuten tot een paar uur op. Een allergische reactie kan verholpen worden met medicijnen.
• Een vertraagde reactie: dit kan gepaard gaan met een gele verkleuring van het oogwit, een roze verkleuring van de urine of extreme vermoeidheid.