Erytrocyten

De rode bloedlichaampjes (erytrocyten) zijn met een aantal van 4,5 tot 5,5 miljoen per microliter bloed de meest voorkomende bloedcellen (haemocyten). Deze schijfvormige cellen, die aan beide zijden in het midden een putje (delle) hebben, worden gevormd in het rode beenmerg. Het hoofdbestanddeel van de erythrocyten is een roodgekleurd, ijzerhoudend eiwit, het hemoglobine (Hb), dat de eigenschap heeft zuurstof te kunnen binden. Omdat ze van vorm kunnen veranderen kunnen ze in de long (pulmo) opgenomen zuurstof naar de fijne haarvaten (vas capillare) van het lichaam transporteren. De zuurstof wordt daar aan de lichaamscellen afgegeven en tegelijkertijd wordt zuurstofarm bloed naar de longen teruggevoerd.

rode bloedcellen

Aangezien de erytrocyten noch een celkern (nucleus) noch celorganellen bezitten, zijn ze niet in staat zich te delen. Ze gaan na ongeveer 120 dagen te gronde en worden dan in milt (splen), lever (hepar) of beenmerg (medulla ossium) afgebroken.

Rode bloedcellen, erytrocyten genaamd, zorgen voor 99% van de zuurstoftoevoer in het lichaam. Hoewel het bloedplasma ook door het hele lichaam circuleert, kan dit element maar ongeveer één procent van het zuurstof vervoeren. De rode bloedcellen zijn de meest voorkomende lichaamscellen; het bloed bestaat dan ook voor 45% uit deze cellen. Hun belangrijkste functie is de zuurstoftoevoer naar lichaamsweefsels en de afvoer van koolstofdioxide. De rode bloedcellen bestaan voornamelijk uit water en hemoglobine, een ijzerhoudend eiwit. Hemoglobine geeft de rode bloedcellen hun rode kleur en is in elke cel in zulke hoge concentraties aanwezig dat het bijna kristalliseert. Dit eiwit speelt een belangrijke rol bij het transport van zuurstof en koolstofdioxide. Rode bloedcellen worden in het myeloïde weefsel aangemaakt, beter bekend als het rode beenmerg.

Dit is voornamelijk te vinden in het borstbeen, de ribben en de schedelbotten, hoewel er elders in het lichaam nog botten zijn waar dit weefsel in mindere mate aanwezig is. Een rode bloedcel is erg klein, ongeveer 0,008 centimeter in doorsnee en ziet eruit als een rond kussentje met aan weerszijde een holte. De snelheid waarmee de rode bloedcellen worden aangemaakt wordt gereguleerd door een boodschappershormoon, erytropoëtine, dat in de nieren wordt gemaakt. Dit hormoon geeft het signaal dat de cel moet gaan groeien. Eerst splitst de cel zich in tweeën.

Die twee deeltjes splitsen zich weer totdat er zestien rode bloedcellen zijn. In elk van deze cellen wordt hemoglobine geproduceerd. De productie gaat door totdat het eiwitgehalte is opgelopen tot 95% van het droge gewicht van de cel. Als dit verzadigingspunt bereikt is wordt de kern uit de cel gestoten, waardoor de cel zijn aan weerszijden holle vorm krijgt en hij nog meer zuurstof aan zich kan binden. In dit stadium wordt de cel een corpusculum (bloedlichaampje) genoemd. De vorming van een corpusculum neemt zes dagen in beslag. De cel zelf leeft 120 dagen.

Iedere seconde worden er ongeveer tweeëneenhalf miljoen rode bloedcellen vernietigd. Ze worden afgebroken tot afzonderlijke onderdelen die soms weer gebruikt kunnen worden om nieuwe rode cellen te maken. De normale aanmaak van rode bloedcellen hangt af van de mate waarin het lichaam voldoende ijzer en de twee belangrijke vitaminen B12 en foliumzuur bevat. Heel veel ziekten, onder de verzamelnaam anemie, zijn het gevolg van een tekort aan rode cellen.

Hemolytische anemie wordt veroorzaakt door een versterkte afbraak van rode bloedcellen. Dit is vaak het gevolg van vergiftiging, een ziekte als malaria of erfelijke aanleg. Pernicieuze anemie, als er grote hoeveelheden abnormaal grote rode cellen worden aangemaakt, wordt veroorzaakt door een gebrekkige opname van vitamine B12. Tegenwoordig kan dit eenvoudig worden tegengegaan door regelmatige injecties met deze vitamine.