Waterpokken

Waterpokken is een veelvoorkomende en besmettelijke ziekte. Het wordt veroorzaakt door een virus. Bijna iedereen krijgt er, meestal als kind, mee te maken. Waterpokken heeft zelden een ernstig beloop. 

Wat zijn waterpokken?

Waterpokken is een erg besmettelijke ziekte waar vrijwel ieder persoon in zijn leven mee te maken krijgt. Het wordt veroorzaakt door het Varicella-zostervirus. Dit is een herpesvirus. Nadat je ziek bent geweest, blijft het virus inactief aanwezig in het lichaam. Daarom zullen mensen die waterpokken hebben gehad, het niet snel nogmaals krijgen. Wel kan het virus op latere leeftijd bijdragen aan de ontwikkeling van gordelroos.

Waterpokken komt voornamelijk voor bij kinderen tot 6 jaar, maar ook volwassenen kunnen deze ziekte nog krijgen. Waterpokken komt het vaakst voor bij kinderen tussen de 0 en 4 jaar oud. Op de leeftijd van 12 jaar heeft meer dan 95% van de Nederlanders het virus doorgemaakt. Waterpokken bij volwassenen is zeldzaam. 

Hoe kom je aan waterpokken?

Waterpokken zijn erg besmettelijk en je kan iemand anders al besmetten vanaf 1 á 2 dagen nadat je zelf besmet bent geraakt. Je hebt dan meestal nog geen symptomen. Deze ontstaan vaak pas ongeveer 48 uur na besmetting. De besmettingskans houdt aan totdat alle blaasjes een korstje hebben.

Het virus verblijft voornamelijk in de slijmvliezen van de neus en keel, waardoor deze via de lucht overgedragen wordt. Door de hoesten en niezen wordt dit virus gemakkelijk verspreidt. Ook kan direct contact met de blaasjes zorgen voor besmetting. 

Het is erg lastig om besmetting te voorkomen, omdat deze mogelijk al optreedt voordat er symptomen zichtbaar zijn. 

De symptomen van waterpokken

Wanneer je besmet bent geraakt met de waterpokken, kunnen er verschillende symptomen optreden. Deze komen vrijwel altijd in een vaste volgorde voor. 

Allereerst krijg je meestal last van verhoging of koorts, hoofdpijn en/of verkoudheid en kan je eetlust verminderen. Kleine kinderen zullen in deze periode ook erg hangerig worden. De koorts komt zelden boven de 39 graden Celsius uit. Wanneer dit wel het geval is, is het verstandig om contact op te nemen met een huisarts. 

Na een aantal dagen beginnen de blaasjes te ontstaan. Dit gebeurt in drie fasen.

  1. Je ontwikkelt blaasjes over je gehele lichaam. 
  2. De blaasjes vullen zich met vocht en gaan erg jeuken. Ze lijken erg op blaren. Wanneer je deze open krabt komt er vocht uit.
  3. Er begint een korstje over de blaasjes te vormen en ze verdwijnen langzaam van je lichaam. Nadat alle blaasjes ingedroogd zijn, is het virus niet meer besmettelijk. 

Gedurende de ziekteperiode zullen er zo nu en dan nieuwe blaasjes ontstaan, ook als andere al in fase drie zijn. In totaal duren de ziekteverschijnselen zo’n 10-14 dagen.

Zijn waterpokken schadelijk?

In vrijwel alle gevallen gaan waterpokken vanzelf over. Het is belangrijk om tijdens deze ziekte voldoende te drinken en rust te nemen, dan kan je lichaam het snelst herstellen. Volwassenen hebben vaak meer last van waterpokken dan kinderen. Daarnaast is er bij volwassenen meer kans op een longontsteking na besmetting met het Varicella-zostervirus.

In een aantal uitzonderlijke gevallen kunnen waterpokken tot ernstigere symptomen leiden. Dit komt vooral voor bij pasgeborenen, ouderen, mensen met een zwak immuunsysteem en zwangere vrouwen. 

Voor zwangere vrouwen en vrouwen die net bevallen zijn die te maken krijgen met waterpokken is het raadzaam om direct contact op te nemen met de huisarts of huisartsenpost, omdat dit virus gevolgen kan hebben voor het ongeboren kind.

Voor volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar is het verstandig contact op te nemen met de huisarts of huisartsenpost bij:

  • Sufheid
  • Koorts boven 39 graden
  • Benauwdheid
  • Verminderde afweer, bijvoorbeeld door een auto-immuunziekte of medicijngebruik

De behandeling

Doordat waterpokken slechts in een milde vorm in Nederland aanwezig is, zijn er geen speciale behandelingen tegen dit virus. Wel is er een waterpokkenvaccin dat je op eigen kosten kan nemen, bijvoorbeeld als je nooit waterpokken hebt doorgemaakt en een kinderwens hebt (maar nog niet zwanger bent). Het vaccin is niet standaard inbegrepen bij de andere vaccinaties. 

Er zijn geen medicijnen om het virus te behandelen. Wanneer je last hebt van waterpokken is het belangrijk om voldoende rust te nemen en om genoeg water te drinken. Je mag gewoon douchen of in bad met waterpokken. 

Waterpokken bij kinderen

Voor waterpokken bij kinderen hebben wij een aantal andere tips om het ziekteproces zo soepel mogelijk te laten verlopen:

  • Probeer te voorkomen dat je kind de blaasjes open krabt, anders kunnen er kleine littekens ontstaan.
  • Wanneer zij dit toch doen, zorg er dan voor dat hun nagels kort en schoon zijn. Zo kan je infecties voorkomen.
  • Heeft je kind last van blaasjes in de mond? Dan kan een ijsje helpen om de jeuk en pijn te verlichten. Een waterijsje is vaak al voldoende. 
  • De kans is groot dat je kind andere kinderen op school of op het dagverblijf al heeft besmet. Overleg met de school wat hun regels zijn met betrekking tot de waterpokken. Als je kind zich goed genoeg voelt, mag hij vaak gewoon weer naar school.
  • Besmetting van andere kinderen in het gezin die waterpokken nog niet hebben doorgemaakt is onvermijdelijk.
  • Je kind mag gewoon in bad of onder de douche. Waterpokken en zwemmen kan je beter vermijden omdat zwembadwater tot infecties kan leiden. 
  • Smeer je kind 2-3 maal daags in met een dikke, ongeparfumeerde crème of zalf. Dit kan helpen om jeuk te verminderen. Een verkoelende crème, zoals mentholgel (niet bij kinderen onder 2 jaar) of zinksulfaatvaselinecrème, kan je zonder recept bij de apotheek of drogist kopen. 

Het hebben van waterpokken kan erg verwarrend zijn voor een klein kind. Afhankelijk van de leeftijd van je kind kan je hem of haar uitleggen wat er aan de hand is en vertellen dat dit ook vanzelf over gaat. Wees er voor je kind en blijf kalm. Zij zullen hierdoor ook minder last krijgen van angst. 


Dit artikel is gecontroleerd door:
drs. Manon van den Bogaart, arts
BIG-register nummer: 49928579901
Relevante artikelen

Nog geen reacties geplaatst, wees de eerste.



Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEDISCH VOORBEHOUD

De informatie op Menselijk Lichaam is géén medisch advies. Neem bij twijfel over gezondheid, behandeling of medicijnen altijd contact op met een arts, specialist of apotheker.

Meer informatie

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Met het laatste nieuws en gezonde tips