Twaalfvingerige darm

Het eerste gedeelte van de dunne darm heet twaalfvingerige darm (intestinum duodenum). Hij is 30 centimeter lang, ligt in de linker helft van het lichaam tussen de eerste en de derde lendenwervel en is vergroeid met de achterwand van de buikholte. De twaalfvingerige darm omgeeft van boven, van rechts en van onder de alvleesklier en lijkt daarbij op een hoefijzer of een ring. Men onderscheidt vier delen. Het kortste gedeelte is het horizontale bovendeel (pars horizontalis superior). Het loopt van de uitgang van de maag tot aan de eerste lendenwervel rechts naar achter en gaat over in het afdalende deel (pars descendens) van de twaalfvingerige darm.

Waar het afdalende gedeelte het breedst is, rechts van de beide eerste lendenwervels, mondt in de twaalfvingerige darm de ermee verbonden galopnemende gang uit. Na de onderste bocht, bij de derde en vierde lendenwervel, begint het onderste horizontale gedeelte (pars horizontalis inferior). Het maakt een kromming naar linksboven en gaat over in het opstijgende segment (pars ascendens). Dit stuk bereikt de linker zijkant van de eerste en tweede lendenwervel, waar het zich naarboven draait. De sereuze darmwand is onderdeel van het buikvlies, dat de twaalfvingerige darm gedeeltelijk bedekt.

De spierwand wordt gevormd door bundels gladde musculatuur. Deze spiervezels hebben twee lagen: een buitenste longitudinale laag en een binnenste laag, die dikker is en circulair van vorm. In de
slijmvlieslaag van de bevinden zich in het bovenste, horizontale segment van de darm klieren en verscheidene lymfknopen. Het slijmvlies vertoont in het dalende gedeelte een langwerpige plooi, die aan de onderkant cilindervormig is. Op deze plaats monden de lever- en de alvleesklier uit. In de twaalfvingerige darm heeft de spijsverterende werking plaats van het secreet van de alvleesklier, de gal en het sap van de slijmprocucerende bekercellen. Binnen vierentwintig uur wordt er ongeveer een liter enzymenrijk pancreassap geproduceerd. Het resorbeert vetten in glycerine en verzuren, koolhydraten in suikers, en met behulp van maagsap eiwitten in aminozuur. De hoeveelheid secreet die wordt geproduceerd, is afhankelijk van de aard en de hoeveelheid voedsel die is opgenomen; bij vette voeding bijvoorbeeld wordt minder secreet afgescheiden.