Trombose

Trombose is een bloedstolselziekte; vorming van een bloedprop (trombus) binnen het hart of een bloedvat (ader of slagader), die de doorsnede van het vat verkleint of geheel verspert. De oorzaken van trombose zijn niet zonder meer duidelijk; wel zijn verschillende factoren bekend die een trombose in de hand werken, bijvoorbeeld het afnemen van de snelheid van de bloedsomloop, bijvoorbeeld optredend bij hart- en nierziekten, een ontsteking of andere beschadiging van de binnenwand van een ader en afwijkingen in het bloedstollingsproces, bijvoorbeeld door een veranderde samenstelling van het bloed.

Met coronaire trombose (of coronaire afsluiting) bedoelt men het afsluiten van de slagaderen die het hart zelf van bloed voorzien. Deze toestand leidt tot beschadiging van een bepaald deel van de hartspier (hartinfarct), die geneest met achterlating van een litteken. Bij de behandeling van een coronairtrombose kan de arts anticoagulantia gebruiken (stoffen die bloedstolling tegengaan) en streptokinase.

Behalve door versleping van elders in het lichaam kan ook in de hersenen zelf een bloedstolsel ontstaan. Meestal is dit het gevolg van verkalking van de hersenslagaders. Een deel van het hersenweefsel kan sterven door afsluiting van een bloedvat.

Doordat een bloedstolsel ernstige gevolgen kan hebben, zijn de maatregelen ter voorkoming ervan van veel belang. Na een bevalling of operatie moet de patiënt zo snel mogelijk opstaan. In het algemeen moet langdurige bedrust zoveel mogelijk worden vermeden, vooral bij oude mensen. Wanneer een stolsel is ontstaan, kan men middelen toedienen die voorkomen dat het stolsel groter wordt.

De twee andere, reeds genoemde vormen van embolie zijn de lucht en vetembolie. De eerste vorm komt voor wanneer er lucht in de bloedstroom komt, bijvoorbeeld door een verwonding van de hals waar de druk in de aders laag is of door een verkeerde wijze van inspuiten in een ader of door een verkeerd uitgevoerde adersnede.

Ook kunnen onder bijzondere omstandigheden in zowel aders als slagaders gasbelletjes ontstaan, namelijk bij drukvermindering na verblijf in een ruimte met verhoogde luchtdruk zoals tijdens duiken en caissonwerk. Vetembolie kan bijvoorbeeld ontstaan wanneer na een beenbreuk het vette beenmerg in een beschadigd bloedvat komt.