Torticollis

Bij torticollis is het hoofd van de patiënt naar één schouder gebogen en tegelijkertijd naar één kant gedraaid. Vaak ontstaat deze afwijking door een verkorting van de spier die het hoofd buigt.

Wat zijn de oorzaken van torticollis?

Een reeks aangeboren en verworven stoornissen komt in aanmerking. Bij oudere kinderen of volwassenen kan de oorzaak vaak niet meer achterhaald worden. Meestal gaat het om een eenzijdige spierverkorting, waarschijnlijk als gevolg van een ontoereikende bloedvoorziening.

Complicaties bij de geboorte
Torticollis kan tengevolge van een moeilijke bevalling optreden. De oorzaak ligt waarschijnlijk in letsel van de halsspieren tijdens de geboorte. Daardoor verandert het spierweefsel in een bindweefselachtige streng die bij de verdere groei van het kind niet meer meerekt. De torticollis kan echter ook al voor de geboorte ontstaan zijn. Dan is het vaak de oorzaak, niet het gevolg van de moeilijke bevalling.

Hersenontsteking
Eenzijdige spierverkortingen kunnen ook het gevolg zijn van een hersenontsteking in de kinderleeftijd. Hierbij spreekt men van een torticollis spasticus.

Stoornis van het gehoor of van het zicht

Torticollis kan ook ontstaan door stoornissen van het gehoor of van het zicht. De patiënt heeft namelijk automatisch de neiging functiestoornissen van de oren of ogen door een houding s verandering van het hoofd te compenseren.

Wanneer met een aangeboren afwijking van de wervelkolom een echte misvorming bedoeld wordt, spreekt men van een torticollis osseus. Deze kan door samensmelting van de halswervels ontstaan en uitwerking hebben op de algehele lichaamshouding (.Klippel Feil syndroom).

Hoe wordt torticollis behandeld?

Wanneer de afwijking op benige misvormingen berust, dan is behandeling van de oorzaak meestal niet mogelijk. Bij kinderen kan men proberen de groeirichting van de hals te beïnvloeden door het kind in een houdingcorrigerende gipsschaal te leggen.

Als torticollis door spierbeschadiging veroorzaakt is, dan is de ernst van de aandoening bepalend. Bij lichte gevallen helpt speciale gymnastiek soms al om de verkorte spieren te rekken.

Ernstige gevallen worden operatief behandeld. Daarbij wordt de verkorte spier doorkliefd, de houding van het hoofd gecorrigeerd en het hoofd gedurende zes weken in een borst-hals-hoofd-gips gefixeerd. Daarna volgt een fysiotherapeutische behandeling om terugval te voorkomen.

Wanneer moet men de huisarts raadplegen?

Bij een stuitligging loopt het kind meer kans op beschadiging tijdens de geboorte. Maar de afwijking kan al voor de geboorte ontstaan zijn en de oorzaak van een moeilijke bevalling zijn. De aandoening kan op iedere leeftijd optreden en het is verstandig, bij het opmerken van afwijkingen in de houding van hals of hoofd, de huisarts te raadplegen.

Wat doet de dokter?

Eerst moet een beeld verkregen worden over de ernst en de oorzaak van de veranderde halsvorm. Röntgenonderzoek of computertomografie geven hierover uitsluitsel. Na de diagnose volgt een chirurgische en/of fysiotherapeutische behandeling.

Ziekteverloop

Torticollis ontwikkelt zich meestal stapsgewijs. Bij sommige patiënten treden de krampen af en toe op. Bij andere komen de krampen herhaaldelijk voor of blijven aanhouden. Als torticollis niet behandeld wordt, kan verdere beschadiging optreden.