Navelontsteking

Een navelontsteking komt wel eens voor bij baby’s, daarnaast wordt een navelontsteking vaak bij volwassenen gezien. Bij een ontsteking kan de navel pijnlijk aanvoelen en een nare geur verspreiden. De navel is gevoelig voor infecties, bij een aanhoudende ontsteking is het raadzaam een arts te bezoeken.

Wat is de navel?

De navel is een litteken op de plaats waar de navelstreng heeft gezeten. De navelstreng speelt een belangrijke rol tijdens de zwangerschap, waarbij de navelstreng met bloedvaten een verbinding vormt tussen placenta en baby. Via de navelstreng worden voedingsstoffen, zuurstof en afvalstoffen uitgewisseld. Na de geboorte wordt de navelstreng doorgeknipt, het achtergebleven stompje sterft langzaam af. Wat achterblijft is een litteken: de navel.

Oorzaken van een navelontsteking

Een ontsteking van de navel betreft in veel gevallen een bacteriële infectie. In westerse landen wordt na de geboorte de navelstomp bij de baby goed verzorgd, hierdoor komt een navelontsteking minder vaak voor. Bij volwassenen heeft een navelontsteking diverse oorzaken:

• Bacteriële infectie
• Schimmelinfectie
• Slecht verzorgde navelpiercing
• Gebrekkige hygiëne van de navel
• Navelontsteking na een laparoscopie

De navel is vaak een verzamelplaats van vuil en bacteriën. Veel mensen hebben last van pluisjes in de navel. Wanneer navelpluis vochtig wordt, nestelen bacteriën en schimmels zich hier sneller in. Door het krabben aan of rondom de navel ontstaan er beschadigingen aan de huid, waardoor bacteriën de huid gemakkelijk binnendringen.

Symptomen van een ontstoken navel

Een ontstoken navel ziet er rood uit, jeukt en zal in sommige gevallen een nare geur verspreiden. De huid rondom de navel kan warm aanvoelen of is gezwollen. Deze symptomen komen zowel bij baby’s als volwassenen met een navelontsteking voor. Bij een ontsteking is de navel bijna altijd gevoelig bij aanraking of doet pijn.

In sommige gevallen verschijnt er pus, dat geel, groen of grijs van kleur is. Soms ontstaat er een navelsteen, ook wel omphaloliths genoemd. Dit is een steenachtig bolletje dat donkerpaars tot zwart van kleur is. Bij een ernstige infectie ontstaat er koorts, iets dat veel bij ontstekingen voorkomt. Bij baby’s kenmerkt zich door hangerigheid, lusteloosheid en minder willen drinken.

Wanneer een navelontsteking niet behandeld wordt, kan de ontsteking zich uitbreiden naar het buikvlies of de buikorganen. Ook kan de navelhuid of de huid hieromheen afsterven. Bij een plaatselijke zwelling of opeenhoping van macrofagen spreken we van een granuloom. Dit is een ontstekingsreactie waarbij het lichaam niet goed in staat is om alles op te ruimen.

Diagnose van een navelontsteking

Een navelontsteking is vaak eenvoudig te herkennen. De arts zal aan de hand van de klachten de navel onderzoeken. In geval van een navelpiercing moet deze verwijderd worden, hierdoor kan de arts de navel beter bekijken. Na het stellen van de diagnose volgt een behandeling.

Behandeling en herstel

Bij irritatie van de navel zonder ontsteking is het voldoende om de navel in te smeren met vaseline of uierzalf. Hierbij is het belangrijk om niet te krabben in of rondom de navel. De irritatie verdwijnt na enkele dagen.

Bij een schimmelinfectie zal de arts een schimmeldodende zalf voorschrijven. Deze moet naar voorschrift dagelijks gesmeerd worden, waardoor de schimmel afsterft. Wanneer er sprake is van een bacteriële infectie wordt er in veel gevallen antibiotica voorgeschreven. Het is belangrijk om een antibioticakuur helemaal af te maken, zodat alle bacteriën gedood worden. Bij het voortijdig stoppen van een antibioticakuur blijft de ontsteking sluimeren, bovendien worden bacteriën resistent tegen antibiotica. Naast een antibioticakuur is het ook mogelijk dat de arts een antibioticazalf voorschrijft.

Voorkomen van een navelontsteking

Bij pasgeboren baby’s is het belangrijk de navelstomp goed te verzorgen. Dit gebeurt dagelijks door middel van een steriel gaasje en wat alcohol, de kraamhulp legt altijd uit hoe dit moet. Volwassenen kunnen een navelontsteking voorkomen door de navel regelmatig schoon te maken. Een wattenstaafje gedrenkt in alcohol doodt de bacteriën. In de navel vastgekoekt vuil kan losgeweekt worden door middel van slaolie of babyolie.

Om de navel te reinigen is alleen water voldoende, zeepresten kunnen achterblijven in de navel en voor irritatie en een ontsteking zorgen. Na het reinigen van de navel is het belangrijk dat deze goed wordt droog gemaakt. Bij een navelpiercing is een goede hygiëne erg belangrijk, vooral bij het pas zetten van de navelpiercing.