Chronisch vermoeidheidssyndroom

Onlangs is er een hernieuwde belangstelling ontstaan voor mensen die chronisch leiden aan vermoeidheid, zwakheid, verminderde concentratie en een slecht geheugen. Bij sommige van deze mensen valt het onderzoek op het Epstein-Barr virus positief uit, zodat de huisarts de diagnose ziekte van Pfeiffer stelt.

Er zijn verscheidene oorzaken aan te wijzen voor vermoeidheid, zwakheid, en geheugenverlies. Dit kan komen door stress, een niet onderkende ziekte of een psychologische afwijking, zoals een depressie. Deskundigen hebben de term chronisch vermoeidheidssyndroom ontwikkeld om deze vage groep symptomen aan te duiden (een syndroom is niet meer dan een verzameling symptomen). Er is geen oorzaak voor het chronisch vermoeidheidssyndroom gevonden, waarschijnlijk spelen emotionele en psychische oorzaken een rol. Meestal bestaat er geen onderliggende virale infectie.

Er zijn bepaalde criteria voorgesteld waaraan voldaan zou moeten zijn voor de diagnose chronisch vermoeidheidssyndroom gesteld kan worden. Allereerst moet u lijden aan een recente en extreme moeheid die het langer dan zes maanden onmogelijk maakt om te werken.

Alle andere bekende ziekten, infecties en psychiatrische beelden die deze symptomen kunnen veroorzaken, moeten worden uitgesloten. Daarnaast moeten tenminste zes van de volgende criteria aanwezig zijn:

1) lichte verhoging (37,5 tot 38,0° C) of koude rillingen;
2) een pijnlijke keel;
3) pijnlijke lymfklieren in de hals of oksels;
4) algemene zwakheid;
5) langdurige moeheid na een vroeger gemakkelijk uit te voeren inspanning;
6) diffuse hoofdpijn;
7) onverklaarbare spierpijn;
8) pijn die zich verplaatst van het ene naar het andere gewricht, zonder de aanwezigheid van roodheid of zwelling;
9) vergeetachtigheid, geïrriteerdheid en verwarring;
10) slaapstoornissen.

Voorts moet de huisarts de aanwezigheid van twee van de volgende symptomen kunnen vaststellen: 1) lichte verhoging (37,5 tot 38,0° C); 2) kleine, gevoelige lymfklieren in de hals of oksels; 3) een rode keel, zonder de aanwezigheid van een bacteriële infectie.

Bij het chronisch vermoeidheidssyndroom worden zonodig alleen de klachten behandeld en verder aan het natuurlijk beloop overgelaten.

De hamvraag is natuurlijk of deze symptomen een nieuwe ziekte representeren of een verzameling klachten zijn zonder duidelijke oorzaak. Wij zijn van mening dat het geen nieuwe ziekte is.

Van veel mensen met vermoeidheidsklachten die onderzocht zijn, is vast komen te staan dat ze waren blootgesteld aan het Epstein-Barr virus. Verder onderzoek heeft duidelijk gemaakt dat veel mensen bij wie het Epstein-Barr virus aantoonbaar is, geen klachten hebben. Daarbij dragen niet alle mensen met deze klachten het virus. Het Epstein-Barr virus heeft dus niets met dit syndroom te maken.

Chronisch vermoeidheidssyndroom oorzaken

• De oorzaak van chronische vermoeidheid is niet bekend. Een tijdlang werd gedacht dat het Epstein-Barr-virus de oorzaak was, aangezien onderzoek uitwijst dat de meeste CVS-patiënten daarmee in aanraking zijn geweest. Maar 90 procent van alle gezonde mensen komt in aanraking met dat virus, zonder schadelijke gevolgen en niet alle CVS-patiënten. Er is dus geen bewijs dat het chronisch-vermoeidheidssyndroom wordt veroorzaakt door een virus of dat het besmettelijk is.

• Een andere theorie is dat chronisch vermoeidheidssyndroom een auto-immuunziekte is, hetgeen betekent dat het immuunsysteem als reactie op een dreigend gevaar (zoals een virus) overmatig reageert en uiteindelijk verder gezond eigen weefsel aanvalt.

• Een nieuwe en tot nog toe onbewezen theorie houdt in dat mensen met chronisch vermoeidheidssyndroom lage bloedspiegels van bepaalde hormonen (cortisol en ACTH-RH) hebben, die invloed hebben op de stemming en de energie.

• Psychische en emotionele factoren lijken ook een rol te spelen.