Aderontsteking

Een ontsteking van de wand van de aders (flebitis) kan nogal eens voorkomen bij aders onder de huid. Deze wordt veelal gezien als complicatie van spataders. De ernst van de aandoening mag niet worden onderschat, ortidat trombose kan optreden. Een acute aderontsteking kan zowel van binnenuit als van buitenaf ontstaan: van binnenuit wanneer uit een ontstekingshaard in het lichaam micro-organismen worden versleept, die zich op de vaatwand vastzetten en op deze wijze een aderontsteking kunnen veroorzaken.

Ook kan een acute aderontsteking van buitenaf ontstaan wanneer, bijvoorbeeld vanuit een steenpuist, de nabijgelegen vaatwand wordt aangetast.

De verschijnselen van een ontsteking van een ader zijn gemakkelijk te herkennen. De vaten voelen aan als harde pijnlijke strengen. Afhankelijk van de oorzaken van de ontsteking kan er hoge koorts bij optreden en de patiënt kan zich bijzonder ziek voelen. Als er zich ten gevolge van het proces een trombus vormt spreekt men van een tromboflebitis. Ook kunnen er weefsels in de omgeving zijn aangedaan en dan spreekt men van een periflebitis. Een ernstige complicatie die nogal eens kan optreden is het zgn. open been (ulcus cruris of ulcus varicosum). Door de jeuk krabt de patiënt de slecht doorvoede huid open en er ontstaat een wondje, dat overgaat in een verzwering (ulcus).

Aderontsteking treedt vooral op bij spataders, en deze moeten dan ook in de eerste plaats behandeld worden. De behandeling hangt in belangrijke mate af van de vraag of een ontstekingsproces veroorzaakt door micro-organismen, er een rol bij speelt. Is dat het geval, dan moeten er ook antibiotica worden gegeven. Viahuidwonden kunnen ook bacteriën in het onderhuidse weefsel terechtkomen en op deze wijze een ontsteking van de vaatwand geven. Wanneer er geen bacteriën in het geding zijn bestaat de behandeling meestal uit het aanleggen van koele omslagen, rust en middelen die de bloedstolling tegengaan (anticoagulantia).

Bij baby’s kan nogal eens een bijzondere aandoening voorkomen: een ontsteking van de poortader, meestal ook gepaard gaand met trombose. Dit wordt een enkele keer gezien bij baby’s met een navelinfectie die zich dan in die richting uitbreidt. Het is een zeer ernstige aandoening, die specialistische hulp vereist.

In het algemeen komen er niet veel ziekteprocessen in de aders voor. Veelvuldiger is het voorkomen van de al genoemde atherosclerose in de slagaders.

Een bijzondere aandoening is de ziekte van Bürger, die voornamelijk in de benen optreedt en aanleiding kan geven tot bloedeloosheid en zelfs versterf van de weefsels. De aandoening komt vooral voor bij jonge mannen die veel roken. Deze ziekte, die vooral in de slagaders optreedt, zal onder dat trefwoord worden besproken.